AzTarix Metodik+ Layout 1

78
20. ALBANLARIN YADELLİLƏRƏ QARŞI MÜBARİZƏSİ
Standartlar: 3.1.2.; 4.1.2.
Məqsəd:
1. Albaniya dövlətinin daxili və xarici siyasətini izah edir;
2. Oroys haqqında hekayə qurur.
Təlim forması: kollektiv və qruplarla iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, müzakirə, Venn diaqramı 
İnteqrasiya: Ü-t. 3.1.2.; 3.1.1.; C. 3.2.1.; H-b. 2.1.2.
Resurslar: İKT, dərslik, xəritə, iş vərəqləri, marker və s.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Albaniya şəhərləri»ni səciyyələndirin.
Ev tapşırığı: Albanlar öz torpaqlarını qorumaq üçün yadelli işğalçılara qarşı necə
mübarizə aparırdılar? Məlumat toplayın.
Refleksiya və qiymətləndirmə:
Qiymətləndirmə meyarları: 
1) izahetmə;
2)  təsviretmə.
Formativ qiymətləndirmə
I səviyyə 
II səviyyə
III səviyyə
IV səviyyə
Maddi və yazılı
mənbələri
müəyyənləşdirir
Maddi mənbələrin
rolunu izah edir
Maddi və yazılı
mənbələrin rolunu
izah edir
Maddi və yazılı
mənbələri  fərq lən -
dirir və rolunu
asanlıqla izah edir
Albaniyanın sosial
vəziy yə tini  təsvir
etməyə çalışır
Albaniyanın təsər -
rü fat  həyatını
müəy yənləşdirir
Albaniyanın
təsərrüfat həyatını
təsvir edir
Albaniyada sosial
vəziyyəti, iqtisadi
münasibətləri
asan lıqla  təsvir
edir
Motivasiya: Albaniya tarixində e.ə. I əsrdə baş verən hadisələrlə bağlı  elektron
vəsait təqdim olunur.
Yönəldici suallar verilir:
1) Albaniya üzərinə kimlər hücum etmişlər?
2) Onlar öz məqsədlərinə nail ola bildilərmi?
– Albaniya tarixində baş vermiş aşağıdakı hadisələrin dövrünü zaman oxu
üzərində təsvir edin.
Tədqiqat sualı: E.ə. I əsrdə yadelli işğalçılara qarşı mübarizədə albanlar nəyə
nail olmuşdular? 
 Çap üçün deyil

---

79
Tədqiqatın aparılması: Qruplarla («Pompey», «Oroys», «Kozis», «Antoni») iş
aparılır.
I qrup: Albaniya hökmdarı Oroys haqqında hekayə qurun.
II qrup: Pompeyin Şərqə yürüşü nə ilə nəticələndi? – təsvir edin.
III qrup: Antoninin Şərq yürüşünün nəticəsi – şərh edin.
IV qrup: Romalılar Albaniya ilə iqtisadi-mədəni əlaqələrdə – şərh edin.
Məlumatın mübadiləsi: Müəyyən edilmiş zaman ərzində cavablar hazırlanır, təq -
dim olunur. 
Məlumatın müzakirəsi: Cavablar qruplar tərəfindən dinlənilir, müzakirə edilir
və əlavələr olunur. Əlavələr digər qrupların üzvləri tərəfindən olunur.
Qrupun qiymətləndirmə meyarları:
Kollektiv iş: Venn diaqramı əsasında Atropatena və Albaniyanın  xarici siyasətini
müqayisə edin.
Ümumiləşdirmə və nəticə: Şagirdlər romalıların Şərq  yürüşünü, onun nə -
ticələrini, şimal tayfalarının  hücumunu, albanların vətən torpağını necə müdafiə
etdiklərini mənbələr əsasında öyrənir və təqdim edə bilirlər.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Oroys vətən torpağının müdafiəsini necə təşkil etdi?» –
hekayə qurun.
Ev tapşırığı: Albaniya mədəniyyəti haqqında məlumat toplayın.
Refleksiya və qiymətləndirmə:
Qiymətləndirmə meyarları:
1) izahetmə; 2) təqdimetmə. 
Atropatena
Albaniya
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq 
vaxtında
yerinə 
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
ôÿðãëè
ôÿðãëè
îõøàð
 Çap üçün deyil

---

21. ALBANİYA MƏDƏNİYYƏTİ
Standartlar: 1.2.1.; 5.1.2.; 5.1.3.
Məqsəd:
1. Qədim Albaniya mədəniyyətinin öyrənilməsində maddi və yazılı mənbələrin
ro lunu izah edir;
2. Albaniya mədəniyyətinin müxtəlif xalqların mədəniyyəti ilə qarşılıqlı əlaqə -
lərini izah edir.
3. Albanların yunan və romalılarla mədəni əlaqələrinə dair cədvəl tərtib edir.
Təlim forması: kollektiv və qruplarla iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, Venn diaqramı, klaster
İnteqrasiya: Ü-t. 3.1.2.; 5.1.2.; F. 3.2.2.; B. 1.1.1.
Resurslar: İKT, dərslik, xəritə, iş vərəqləri, marker,  şəkil və illüstrasiyalar
80
Formativ qiymətləndirmə:
I səviyyə 
II səviyyə
III səviyyə
IV səviyyə
Albaniya-Roma mü -
nasibətləri haq qında
məlumat verir,
əlaqələrin nəticəsini
seçə bilmir
Çətinliklə Albaniya–
Roma
münasibətlərini izah
edir
Albaniya torpaq -
larının mü dafiəsini,
Roma  sərkər də sinin
məqsədini izah edir.
Albaniyanın daxili
siyasətini, vətən
torpaqlarının
müdafiəsini
asanlıqla izah edir.
Oroys haqqında
kiçik məlumat verir,
sərbəst hekayə qura
bilmir
Oroys haqqında
çətinliklə hekayə
qurur
Oroys haqqında
məlumat verir
Oroys haqqında
asanlıqla hekayə
qurur
Motivasiya:
– Xəritə və bu illüstrasiyalar nəyi əks etdirir? Nə üçün keramika materialları da
bu mətnə qoyulub? Bu barədə nə deyə bilərsiniz? 
 Çap üçün deyil

---

81
Şagirdlər öz fərziyyələrini irəli sürürlər. 
«Albaniya mədəniyyəti» mövzusunda elektron vəsaitə baxılır.
Tədqiqat sualı: Albaniyadakı mədəniyyət hansı sahələrdə inkişaf etmişdi?
Tədqiqatın aparılması: Qruplarda («Zevs», «Helios», «Selena», «Bütpərəstlər»)
iş aparılır. Aşağıdakı tapşırıqlar əsasında iş vərəqləri tərtib edilir və qrup lara paylanır.
I qrup: Qədim alban memarlığının xüsusiyyətlərini səciyyələndirin. Mədəniy -
yətin inkişafında yazılı və maddi mənbələrin rolunu izah edin.  
II qrup: Alban yazısı mədəniyyətin inkişafında  nə kimi rol oynamışdı? Müxtəlif
xalqların mədəniyyəti ilə qarşılıqlı əlaqələri izah edin.
III qrup: Qədim alban əhalisinin dini görüşləri. Bu görüşlər necə formalaşmışdı?
İzah edin.
IV qrup: Albanların yunan və romalılarla mədəni əlaqələrinə dair cədvəl tərtib
edin.
Məlumatın mübadiləsi: Müəyyən edilmiş zaman ərzində kiçik qruplar cavabları
hazır layır və təqdim edirlər.
Məlumatın müzakirəsi: Cavablar oxunur, müzakirələr edilir, əlavələr olunur.
Qiymət lən dirmə əvvəlcədən müəyyən olunmuş  meyarlar əsasında aparılır.
Qrupun qiymətləndirmə meyarları:
Kollektiv iş: Suallarla şagirdlərə müraciət olunur:
1) Atropatena və Albaniya qədim dünya mədəniyyətinə hansı töhfələri verdi?
Albaniya
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq 
vaxtında
yerinə 
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
Atropatena
 Çap üçün deyil

---