85
Şagirdlər öz fəaliyyətlərini deyib qurtardıqdan sonra (müəyyən zaman anında)
müəllim bu anlayışların tapılıb-tapılmamasını hamıya çatdırır və lövhələrdə yazılan
sözləri açıqlayır.
Ümumiləşdirmə və nəticə: Nəticədə
şagirdlər müəyyən edirlər ki, III–V əsrlərdə
Azərbaycanda feodal münasibətləri formalaşmışdı. Atropatena qonşu Arşakilərin
əsarəti altına düşmüş, onların bir əyalətinə çevrilmiş, vergi və mükəlləfiyyətlər yerinə
yetirməyə məruz qalmışdır.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Atropatena əhalisi Sasani əsarəti altında» mövzusunda esse
yazın.
Ev tapşırığı: «Albaniya Sasani əsarəti altında» – materiallar top layaraq fikir
mübadiləsinə hazırlaşın.
Refleksiya və qiymətləndirmə:
Qiymətləndirmə meyarları:
1) müəyyənetmə;
2) qeydetmə;
3) izahetmə.
Formativ qiymətləndirmə:
I səviyyə
II səviyyə
III səviyyə
IV səviyyə
Feodalizm döv rü -
nün
xronoloji çər-
çivələrini təxmini
müəyyənləşdirir
Feodalizm döv rü -
nün xronoloji çər -
çivələrini çətinliklə
müəyyən edir
Feodalizm dövrünün
xronoloji çərçi və -
lərini müəyyən ləş -
dirir
Feodalizm quru lu şu -
nun meydana gəl mə -
si haqqında
təq dimat
hazırlayır və
xronoloji çər çi və sini
müəyyənləşdirir
Feodal münasi bət -
lərinin yaranmasını
müəy yən ləş dirir
Feodal münasi bət-
lərinin yaranmasını
əsasən təsvir edir
Feodal münasibət lə -
rinin yaranmasını
za man oxunda təsvir
edir
Feodal münasibət lə -
rinin yaranmasını
asanlıqla təsvir edir
Atropatena
dövləti -
nin daxili siyasətini
çətinliklə izah edir
Atropatena dövlə ti -
nin daxili siyasətini
izah edir
Atropatena dövlə ti -
nin daxili siyasətini
izah edir
Atropatena döv lə ti -
nin daxili siyasətinə
dair təqdimat ha zır la -
yır, plan əsasında da -
xili
siyasəti izah edir
Çap üçün deyil
86
23. ATROPATENA SASANİLƏR İMPERİYASININ
TƏRKİBİNDƏ
Standart: 1.1.1.; 3.1.2.
Məqsəd:
1. Atropatenada feodal münasibətlərinin yaranmasının xronoloji çərçivələrini
müəyyənləşdirir;
2. Atropatena dövlətinin daxili siyasətini izah edir.
Təlim forması: kollektiv və qruplarla iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, Venn diaqramı, müzakirə
İnteqrasiya: Ü-t. 1.1.3.; Az-d. 2.2.3.
Resurslar: dərslik, iş vərəqləri, xəritə, cədvəl, elektron vəsait (disk)
Motivasiya:
«Atropatena III–V əsrlərdə»
– Baxdığınız elektron vəsaitlə hansı məlumatları topladınız?
– Məzdək hərəkatı haqqında nə bilirsiniz?
– Məzdək hərəkatı nə vaxt baş vermişdir?
Zaman oxu üzərində bu tarixi hadisəni şərh edin.
Tədqiqat sualı:
Sasani əsarəti altında düşəndən sonra Atropatenada feodal
münasibətləri necə inkişaf etdi?
Tədqiqatın aparılması:
Tədqiqat aparmaq üçün şagirdlər qruplara («At-
ropatena», «Sasanilər», «Mərzbanlar», «Azatlar», «Kahinlər») ayrılır. Onlara
iş vərəqləri paylanır. İş vərəqində öz əksini tapan tapşırıqlar:
I qrup: Atropatena–Sasani münasibətlərini şərh edin.
II qrup: Mövcud olan feodal torpaq mülkiyyəti formalarını
müqayisə
edin.
III qrup: «Atropatenada sosial təbəqələşmə» – müəyyənləşdirin.
IV qrup: Atropatenada feodal münasibətlərinin bərqərar olunması xüsu -
siy yətlərini müəyyənləşdirib cədvəl tərtib edin.
V qrup: Atropatenada zərdüştiliyin yayılma səbəbini izah edin.
Məlumatın mübadiləsi:
Qruplar müəyyən olunmuş zaman ərzində tapşırıq -
ları işləyir. Liderlər cavabları təqdim edir.
Məlumatın müzakirəsi: Cavablar dinlənilir. Əlavələr edilir. Müəy yən
olun muş meyarlar əsasında qiymətləndirilir.
Гядим дювр
Я с р л я р
Я с р л я р
24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6
Eрадан яввял (е.я.)
Бизим ера
(b.e.)
Çap üçün deyil
87
Qrupların qiymətləndirmə meyarları:
Kollektiv iş:
Venn diaqramı əsasında quldarlıq və feodalizmdə əhalinin so -
sial vəziyyətini müqayisə edin:
Ümumiləşdirmə və nəticə:
Nəticədə şagirdlər müəyyən edirlər ki, Atropatena
Parfiya əsarətindən qurtulub Sasanilərin əsarəti altına düşdü. Sasani mərz ban ları
tərəfindən idarə olunan əhali dörd təbəqəyə bölündü. Kəndlilər yenə də vergi
və mü kəlləfiyyətlər yerinə yetirirdilər. Zərdüşt dini Atropatenada hakim din idi.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Atropatena Sasani əsarəti altında» – esse yazın.
Ev tapşırığı: III–V əsrlərdə Albaniyada feodal münasibətləri haqqında
məlumat toplayın.
Refleksiya və qiymətləndirmə:
Qiymətləndirmə meyarları: 1) müəyyənləşdirmə; 2)
izahetmə
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq
vax tında
yerinə yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
V
Atropatena
Albaniya
ôÿðãëè
ôÿðãëè
îõøàð
I səviyyə
II səviyyə
III səviyyə
IV səviyyə
Atropatenada feo-
dal mü na sibət lə rin -
dən doğan ha disə lər
haqqında məlumat
verir. Lakin xrono -
loji çərçivəni müəy -
yən edə bilmir.
Çətinliklə feodal
münasibətlərinin
yaranmasının xro -
noloji çərçivəsini
müəyyənləşdirir
Feodal
münasibət -
lə rinin yaran ma sı -
nın xronoloji
çər çivəsini müəy -
yənləşdirir.
Asanlıqla feodal
münasibətlərinin
yaranmasının xro -
noloji çərçivəsini
müəyyənləşdirir
Baş verən hadi sə -
lər haqqında bilir,
onu doğuran sə bəb -
ləri izah edə bilmir.
Çətinliklə Atropa -
te nanın
daxili si -
yasətini izah edir.
Sasanilərin əsarəti
altında olan Atro pa -
tenanın daxili si ya sə -
tini əsasən izah edir
Sasanilərin əsarəti
altında olan Atro pa -
tenanın daxili si ya -
sətini asanlıqla
izah edir.
Çap üçün deyil
