AzTarix Metodik+ Layout 1

100
Qrupların qiymətləndirmə meyarları:
Kollektiv iş:
Sinfin iştirakı ilə Venn diaqramı qurulur. Alt Paleolit və Üst Paleolitin oxşar və
fərqli cəhətləri sadalanır:
– dövr – minilliklər; 
– ərazi; 
– əhalinin məskunlaşması; 
– ov heyvanları; 
– əmək alətləri; 
– fiziki quruluşu; beyinin həcmi; nitqi; əməyə münasibəti; birlik forması;  qadının
mövqeyi, rolu.
Sənədli film əsasında Neandertal insanın və Homo sapiensin həyat tərzi izlənir.
Ümumiləşdirmə və nəticə: Şagirdlərə bəlli olur ki, Neandertallar və Homo sa -
piens lərin həyat tərzini, istifadə et dikləri əmək alətlərini, məşğuliyyətlərini fərqlən -
dirməklə onların şüur və düşün 
cə 
lərindəki dəyişikliklər, insan cəmiyyətinin
inkişafında olan təkamül göstərilir. Bu təka mü lü insanların fiziki inkişafında, onların
birgə ya şayış qaydalarında görür və dəyərləndirirlər.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Homo sapienslərin həyat tərzi» – hekayə qurun.
Ev tapşırığı: Bacarıqlı insan və Homo sapiens necə fərqlənirdi? Fikir müba dilə -
sinə hazırlaşın.
Refleksiya və qiymətləndirmə:
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim
 etmə
Tapşırıq 
vaxtında
yerinə 
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
Alt Paleolit
Üst Paleolit
ôÿðãëè
ôÿðãëè
îõøàð
№
Шаэирдлярин фярди гиймятляндирмя
мейарлары
I
səviyyə
II
səviyyə
III
səviyyə
IV
səviyyə
1.
Mühüm hadisə, proses və təzahürlərin xro no -
loji çər çivələrini müəyyənetmə
2.
Mühüm hadisə, proses və təzahürləri zaman
oxun da  müəyyənetmə
3.
Dövrün öyrənilməsində maddi mənbələrin ro -
lunu izahetmə
4.
İllüstrasiya əsa sında sadə təqdimatlar aparma
5.
İnsanların birgə yaşamasının müxtəlif for ma -
larını fərqləndirmə
 Çap üçün deyil

---

101
Standartlar: 1.1.1.; 1.1.2.; 1.2.1.; 1.2.2.; 1.3.1.; 2.1.1.; 2.1.2.
1) Mezolit dövrü abidələrinin xronoloji çərçivələrini müəy yən ləşdirir;
2) Mezolit dövrü hadisələrini, təzahürləri zaman oxunda təsvir edir;
3) Mezolit dövrünün öyrənilməsində maddi mənbələrin rolunu izah edir;
4) İllüstrasiya əsasında sadə təd qi qatlar aparır;
5) İnsanların birgəyaşayışının müxtəlif formalarını fərqləndirir;
6) Qədim insanların həyat tərzini və məşğuliyyətini Azərbaycan əra zisinin təbii-
coğrafi şəraiti ilə əlaqələndirir;
7) Xəritələrdə Azərbaycan ərazisində Mezolit dövrünün insan məs kənlərini
müəyyənləşdirir.
Təlim forması: kollektiv və qruplarla iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, müzakirə
İnteqrasiya: Ü-t. 1.1.3.; 1.1.1.; 3.1.2.; Riy. 1.1.3.; Ə. 1.1.4.; Az-d. 3.1.2.; 1.2.4.;
C. 3.2.3.; 3.1.2.; H-b. 1.2.1.
Resurslar: İKT, xəritə və iş vərəqləri, illüstrasiya və şəkillər, dərslik, marker
Dərsin gedişi:
Motivasiya: 
– Bu illüstrasiyalar hansı dövrə aiddir?
– Onlar sizdə hansı təsəvvürlər oyatdı?
– Hansı daşlardan əmək alətləri hazırlanırdı? İzah edin.
– Paleolit və Mezolit dövrü daş əmək alətlərini müqayisə edin.
Тялим мягсяди
Mövzu: Mezolit – Orta Daş dövrü
 Çap üçün deyil

---

102
Tədqiqat sualı: İstehlak təsərrüfatından istehsal təsərrüfatına keçid necə baş
verdi?
Tədqiqatın aparılması:
İş vərəqləri qruplara paylanır. Qruplarda aşağıdakı tapşırıqlar işlənir.
I qrup:  Ox və kamanın ixtirasının əhəmiyyətini izah edin.
II qrup: İlkin ibtidai maldarlığın əsası qoyuldu. İzah edin.
III qrup: İbtidai əkinçilik hansı ehtiyacdan yaranmışdı? İzah edin.
IV qrup: Qobustandan əldə edilən maddi mənbələrin əhəmiyyətini dəyərləndirin.
V qrup: Qobustanda yaşamış qədim insanların həyat tərzini təsvir edin.
Məlumatın mübadiləsi: Cavablanır, təqdim olunur və oxunur.
Məlumatın müzakirəsi: Cavablar müzakirə olunur, əlavələr edilir və qiymət lən -
dir mə  aparılır.
Qrupların qiymətləndirmə meyarları:
Kollektiv iş: Paleolit və Mezolit dövrü əhalisinin birgəyaşayış formalarını mü -
qayisə edin.
– Xəritədə Mezolit dövrü abidələrinin yerləşdiyi əraziləri göstərin.
Ümumiləşdirmə və nəticə: Şagirdlər Mezolit dövründə Qobustanın təbii-coğrafi
şəraiti ilə əlaqədar olaraq qədim insanların bu məkanda məskun laş masını, əkinçilik,
maldarlıq, balıqçılıqla məşğul olmasını, daşdan mikrolit alətlər (üçkünc, kəsici, gəzli),
sümükdən harpunlar düzəltmələrini, onların öz həyat tərzlərini qayalar üzərində əks
etdirmələrini mənimsəyirlər.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Mezolit dövründə istehsal təsərrüfatı» – hekayə qurun. 
Ev tapşırığı: «Açıq səma altında muzey» haqqında məlumat toplayın.
Гядим дювр
М и н и л л и к л я р
Я с р л я р
... ... ... 100 ... ... ... ... ... 40 ... ... 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6
Ерадан яввял  (е.я.)
Бизим ера
(b.e.)
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq 
vaxtında
yerinə 
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
V
 Çap üçün deyil

---