128
59
Tualetə necə getmək olar?
Qarderob haradadır?
Bu qapı hara açılır?
Mən hansı otaqdayam?
Uşağın bezini harada dəyişə bilərəm?
Üçüncü mərtəbədə nə yerləşir?
Bu pilləkən hara aparır?
İnfoqrafika bu problemi həll edir.
İnfoqrafika
Verkatehdas, Hämeenlinna şəhəri, Finlandiya
132
gələrsə, yaxud kiminsə böyük və ya kiçik
məkana ehtiyacı olarsa biz razılaşırıq və
onlara yerlərini dəyişməsini təklif edirik.
Elə icarədar var ki, binanın beş müxtəlif
yerində qərarlaşıb, lakin onların ünvanı
dəyişməyib. Əvvəlki poçt qutuları öz
yerində durur.”
Stuba Nikula
Poçt qutuları
“Uzun müddətli icarədarların burada
poçt qutusu var. Əmlak menecerində
kimin daha böyük və ya kiçik məkana
ehtiyacı olduğu qeyd olunmuş siyahı
olur və bunun da ən xoş cəhəti odur ki,
biz bu istəkləri adətən altı ay ərzində
təmin edirik.
Kimsə gedərsə və ya
60
1
“Kaapelitehdas” İncəsənət Mərkəzində studiyaların
sayı çox olduğuna görə, burada yer icarəyə
götürənlər gah gəlir, gah gedir, gah da studiyalarını
dəyiş-düyüş edirlər.
yerini dəyişən icarədarlar
üçün əlaqə
Kaapelitehdas, Helsinki
133
Metal özülə yapışdırılan qrafik
lövhəciklər kiçik maqnit xanalara
bölünüb.
Hər dəfə kimsə yeni gələndə,
gedəndə və ya yerdəyişmə edəndə
sadəcə xanadakı lövhəciyin birinin
yerini dəyişmək və ya köhnəni götürmək
kifayət edir.
Ad lövhəsi
Binanın girişində, binada məskunlaşmış
icarədarların adı və harada yerləşdiyi
qeyd olunmuş iri tablo çox tez köhnələ
bilər.
60
2
Kaapelitehdas, Helsinki
134
61
edəcəyik. Bəs panellər necə çevriləcək?
Modulların ətrafında çərçivə var.
Çərçivənin içində isə maye var. Sağ və
sol tərəfdə metal lövhələr var. Günəş
şüası sağ çərçivəyə
düşür və sol çərçivə
kölgədə qalır. Sağ çərçivədəki maye
isinir, genişlənir və kiçik boru vasitəsilə
digər istiqamətə axır, nəticədə, sol
çərçivənin ağırlığı paneli ən optimal
istiqamətə çevrilir.
Bizim 750 kvadrat metr fotoqalvanik
panelimiz var və hava günəşli olan
illərdə ilə 50000 kilovat/ saat enerji
hasil edilir ki, bu da 15
ailəyə kifayət
edir. Bu enerjini biz özümüz istifadə
etmirik, çünki həmin enerjini yaxşı
qiymətə sata və nisbətən ucuz qiymətə
geri ala bilərik. Belə daha qənaətlidir.
İlkin investisiya ödənilir, gəlirləri isə
yeni tədqiqat və inkişafa yönəldə bilirik”.
Verner Viartalla
“Biz 1992-ci ildə başlamışıq. O zaman
Berlində günəşin tutduğu ən böyük
dam bizə məxsus idi. 500 kvadrat metr.
Bir neçə ildən sonra biz yeni FQ-
sistemlərinin inkişafı üçün sınaq
sahələri
yaratdıq.
Məsələn, nazik lent təbəqəsi və ya
hərəkət edən sistemlər. Problem ondan
ibarətdir ki, enerji panellərini binanın
damında yerləşdirirsən, ancaq günəş
aşağı enən kimi, onlar az enerji hasil
etməyə başlayır. Ən güclü enerji gündüz
saat 12-də, ən az isə axşam alınır. Buna
görə də biz panellərin öz oxu ətrafında
çevrilməsi barədə düşündük.
Onda biz proqramlaşmış kompüter
sistemi tapdıq.
Həmin sistem vasitəsilə
panellər günəşin harada olduğunu
təyin edir və mühərrik öz oxu ətrafında
avtomatik olaraq günəşə tərəf çevrilir.
Lakin kompüter və mühərrik enerji
tələb edir və onların enerji xərclərini
özün ödəməlisən deyə mənfəət aşağı
düşür.
Biz kompüter sistemini ləğv edəcəyik.
Mühərriki necə çevirmək olar? Sol və
sağ tərəfdə iri günəş panelinə qarşı 90
dərəcədə yerləşdirilmiş iki kiçik günəş
paneli var. Günəş şüası kiçik günəş
panelinin birinin üstünə düşəndə,
mühərrik kompüterin köməyi olmadan
onu düzgün istiqamətə çevirir.
Lakin
biz yenə də mühərrikdən
istifadə edirik. Biz mühərriki də ləğv
Son 20 ildə quraşdırılmış fotoqalvanik sistemlər.
fotoqalvanik sistemlər
“ufaFabrik” mərkəzi, Berlin
136
“Böyük zalın tutumu ilə bağlı böyük
çətinliyimiz var. Pillələrin eni 10
santimetrdir, çox dardır, iki nəfər eyni
anda addım ata bilmir, bu səbəbdən
adam sayı 250 nəfərə qədər azalır və
iqtisadi çətinlik yaranır. Hər həftə zəng
edən, gələn, elektron poçtla yazışanlar
olur, onlar icarəyə yer götürmək
istəyirlər, bu bizim üçün yaxşı maliyyə
mənbəyi ola bilərdi.
Lakin zalı qaydasına
salmaq çox
baha başa gəlir, bunun üçün isə insan
sayının artıq olmasına ehtiyac var və
bu mümkün deyil. Yanğın çıxışlarının
ucbatından pilləkənlər tutumu
məhdudlaşdırır.”
Mia Kristersdotter Norman
Yanğın zamanı binadan təxliyə çıxışlarının
miqdarını hər ölkənin öz texniki qaydaları müəyyən
edir. Əgər miqdar kifayət etməzsə:
| a – toplantı məkanının maksimum tutumu
təhlükəsizlik səviyyəsinə qədər azaldılır
| b – yeni çıxışın inşası tələb edilir.
62
1
yanğın çıxışı
“Röda Sten” müasir incəsənət mərkəzi, Höteborq