Dərs vəsaiti. Bakı, 2012, 325 səh. Rəyçilər: iqtisad elmləri doktoru, prof

Faktorinqin qiyməti: 
a)
 
komission haqqı - 600x0,04 = 24 min manat 
b)
 
ssudaya görə faiz - 600x0,8x0,3 = 144 min manat 
Faktorinqə çəkilən cəmi xərclər: 
144 + 24 = 168 min manat 
Dövriyyədə əldə edilmiş məbləğ: 
480 - 144 = 336 min manat 
Alınmış  nəticələrdən  göründüyü  kimi,  faktorinq 
kreditə  nisbətən  daha  ucuz  başa  gəlir.  Belə  ki,  müəssisəyə 
336 min manat ödəmək lazım gəlmir. Çünki müəssisəyə 150 
min  manat  kifayət  edir.  Lakin  bununla  yanaşı  dövriyyədə 
əldə ediləcək əlavə pul vəsaitləri müəssisəyə əlavə mənfəət 
gətirmək  üçün  şərait  yaradan  digər  məqsədlərə 
istiqamətləndirilə  bilər.  Əgər  müəssisədə  pul  vəsaitlərini 
konkret  məqsəd  üçün  istiqamətləndirmək  mümkündürsə, 
təklif  olunan  şəraitdə  faktorinq  müqaviləsi  bağlamaq 
məqsədəuyğun  hesab  edilə  bilər.  Əks  halda  debitor 
borclannm  hamısını  deyil,  məhz  yarısını  satmaq  daha 
məqsədə uyğundur. 
66 

---

3.3.
 
Mövzuya aid testlər 
3.3.1.
 
Debitor borclannın dövretməsinin orta müddəti 
hesablanır: 
A)
 
Debitor borclannın orta məbləğinin dövretməsinin 
təqvim günlərinin sayma nisbəti kimi; 
B)
 
Dövrdəki  günlərin  sayının  dövr  ərzindəki  debitor 
borclannın orta məbləğinə nisbəti kimi; 
Q  İl  ərzindəki  təqvim  günlərinin  sayının  debitor 
borclannın dövretmə əmsalına nisbəti kimi; 
D)
 
İl  ərzindəki  faktiki  günlərin  sayının  il  ərzindəki 
debitor borclannın orta məbləğinə nisbəti kimi; 
£)  İl  ərzindəki  faktiki  günlərin  sayının  bir  dövrün 
davametmə müddətinə nisbəti kimi. 
3.3.2.
 
Müəssisənin  debitor  borclannın  optimal 
səviyyəsi müəyyən edilir: 
A)
 
Mənfəətlilik  və  ümidsiz  borclar  üzrə  itki  riski 
arasındakı kompromisin əldə edilməsinə nail olmaq yolu ile; 
B)
 
Debitor borclannın ranqlaşdınİması əsasında; 
Q  Müəssisə  tərəfindən  kredit  standartlannm  işlənib 
hazırlanması əsasında; 
D)
 
Müəssisə üzrə debitor borclannın səviyyəsini təhlil 
etmək yolu ilə; 
E)
 
Debitor 
borclarının 
dövretmə 
əmsalının 
yüksəldilməsi yolu ile. 
67 

---

3.3.3.
 
Müəssisənin mühasibat hesabatına görə xüsusi 
kapitalın məbləği 10800 manat, dövriyyədənkənar aktivinin 
məbləği  9200  manat  təşkil  edir.  Müəssisənin  dövriyyə 
kapitalı  14800  manat,  cəmi  aktivlərin  dəyəri  isə  26000 
manatdır.  Müəssisənin  dövriyyə  vəsaitlərinin  xüsusi 
dövriyyə vəsaitləri ilə təmin olunma əmsalı nə qədər olar? 
^)0,73; 5)0,06; C)0,11; D) 0,26; E) 0,35. 
3.3.4.
 
Dövriyyə  aktivlərinin  aşağıda  gösterilən 
elementlərindən ən likvidli olmasını seçin: 
Ä) İstehsal ehtiyatlan; 
E) Debitor bordan; 
C)
 
Gələcək dövrün xərcləri; 
D)
 
Qısamüddətli maliyyə qoyuluşlan; 
E)
 
Kənardan alınan yanrafabrikatlar. 
3.3.5.
 
Debitor 
borclannm 
dövretməsinin 
sürətlənməsini təmin edir: 
A)
 
Müəssisənin maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdınr; 
B)
 
Müəssisənin maliyyə vəziyyətini pisləşdirir; 
C)
 
İşçilərin emək haqqını artınr; 
D)
 
Məhsulun maya dəyərini aşağı salır; 
E)
 
Müəssisənin maliyyə vəziyyətinə təsir etmir. 
3.3.6.
 
Kreditor borclannm dövretməsinin sürətlənməsi 
təmin edir: 
68 

---

A)
 
Müəssisənin maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdınr; 
B)
 
Müəssisənin maliyyə vəziyyətini pisləşdirir; 
C)
 
İşçilərin əmək haqqını azaldır; 
D)
 
Məhsulun maya dəyərini artınr; 
E)
 
Müəssisənin maliyyə vəziyyətinə təsir etmir. 
3.3.7.
 
Kreditor borclannm dövretməsi aşağıdakılann 
hansından asılıdır? 
A)
 
Satılmış məhsulun qiyməindən; 
B)
 
Satılmış məhsula çəkilən xərclərdən; 
C)
 
Mənfəət vergisinin dərəcəsindən; 
D)
 
Satılmış məhsulun həcmindən; 
£) Göstəricilərin hamısından. 
3.3.8.
 
Faktorinq nə deməkdir? 
A)
 
Əmtəənin satılması; 
B)
 
Xidmətin satılması; 
Q Əmək vəsaitlərinin satılması; 
D)
 
Materiallann satılması; 
E)
 
Debitor borclann satılması. 
atır? 
3.3.9.
 
Müəssisə faktorinq xidmətinə nə vaxt can 
A)
 
Maliyyələşdirmə mənbələri çatışmadıqda; 
B)
 
Satışın rentabellik səviyyəsi aşağı olduqda; 
Q Əsas vəsaitləri satın aldıqda; 
D) Müəssisənin mənfəəti az olduqda; 
69 

---

E) İstehsal ehtiyatlan az olduqda. 
3.3.10.
 
Maliyyə-istimar tələbatı nəyi göstərir? 
Ä) Müəssisənin rentabelliyini; 
E) Şəxsi dövriyyə vəsaitlərinin zəruri həcmini; 
C)
 
Ehtiyatın zəruri həcmini; 
D)
 
Müəssisənin balans mənfəətinin miqdanm; 
E)
 
Müəssisənin aktivlərinin həcmini. 
3.3.11.
 
Maliyyə-istimar 
tələbatının 
dəqiq 
hesablanması aşağıdakılardan hansından istifadə edilməsini 
nəzərdə tutur? 
Ä) Balans məlumatlan; 
B)
 
Cari aktivlərin vəziyyəti haqqında məlumatlar; 
Q Cari öhdəliklərin vəziyyəti haqqında məlumatlar; 
D)
 
Maliyyə nəticələri haqqında məlumatlar; 
E)
 
Bütün göstərilənlər. 
3.3.12.
 
Pul vəsaitlərinin balan qalığı artır: 
Ä) Debitor borcları artdıqda; 
E) Kreditor borcları azaldıqda; 
C)
 
Kapital və ehtiyatlar artdıqda; 
D)
 
İstehsal ehtiyatlan azaldıqda; 
E)
 
Göstərilən bütün hallarda. 
70 

---