Design Elm Dunyasi2 215x290 Iyun++ Layout 1
– Müzakirəyə çıxarılan «Elm haqqında
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- – Müzakirəyə çıxarılan «Elm haqqında qanun»u necə görmək istərdiniz
- – AMEA-nın xarici əlaqələri haqqında fikirlərinizi bilmək istərdik
- – Son illər AMEA-nın elmi-tədqiqat institutlarının maddi-texniki bazası xeyli güclənib, müasir analitik cihazlar alınıb.
- – Elm və təhsilin əlaqələrinin güc - ləndirilməsi yollarını necə görürsünüz
– Müzakirəyə çıxarılan «Elm haqqında qanun»u necə görmək istərdiniz? – Diqqətinizi bir vacib məsələyə cəlb etmək istərdim. Respublikanın müstəqillik illəri ərzində bizim Akademiya elmi, faktiki olaraq, qeyri-hüquqi məkanda fəaliyyət göstərir. Azərbaycan Respublikasının “Elm və dövlət elmi-texniki siyasəti haqqında” Qanun layihəsi on ildən artıqdır ki, işlənib hazırlanmış və müzakirə olunmuşdur. Alimlərimizin bu sənədə etdikləri çoxsaylı qeyd və düzəlişlərə baxmayaraq, gözlənilən nəticə alınmamışdır. İndi isə Azərbaycan Respublikasının “Elm haqqında” Qa nu
- nunun yeni layihəsi təqdim olunmuşdur. Təəssüflər olsun ki, bu layihədə də həm redaksiya, həm də konseptual xarakterli çatışmazlıqlar vardır. Məsələn, biz elmi fəaliyyətin lisenziyalaşdırılmasının qəti əleyhinəyik (bu da dövlət elmi siyasətinin əsas prinsiplərindən birində, həmin sənədin 3-cü maddəsində əksini tapmış – elmi yaradıcılıq və tədqiqatların azadlığı prin - sipinə ziddir); eyni zamanda biz Azər - baycan Milli Elmlər Akademiyasının funk sional səlahiyyətlərinin “azaldılması” və onların başqa strukturlara verilməsi, qanunverici aktların hüquq normalarının, o cümlədən, Azərbaycan Respublikasının “Təhsil haqqında” Qanununun və müzakirə olunan layihənin bir sıra başqa müd dəa - larının təkrarlanmasını da qeyd et məliyik. Elmlər Akademiyası əmindir ki, bizim bu və digər qeyd və təkliflərimiz Milli Məclisin müvafiq komissiyasında nəzərə alınacaq, elmi və elmi-texniki fəaliyyəti tənzimləyən Qanun, nəhayət ki, qəbul ediləcək, cari ilin sonuna qədər qüvvəyə minəcəkdir. Söz yox ki, qanunvericiliyə aid mə - sələlərimiz heç də bununla sona çatmır. “İn - novasiya fəaliyyəti haqqında”, “İntellektual mülkiyyət haqqında”, “Beynəlxalq in - formasiya mübadiləsi haqqında”, “Tex - nologiyaların transferi haqqında” və s. kimi vacib qanunvericilik aktlarının işlənib hazırlanması günün tələbidir; onlardan sonra elmi-texniki və innovasiya fəa - liyyətinin ayrı-ayrı aspektlərini tənzimləyən qanunaltı aktlar gəlməlidir. Bir sözlə, elm və innovasiya sahəsində tam bir paket normativ-hüquqi sənədlərin işlənib hazır - lanmasına bu gün böyük ehtiyac vardır. – AMEA-nın xarici əlaqələri haqqında fikirlərinizi bilmək istərdik? – Mübaliğəsiz olaraq demək lazımdır ki, Beynəlxalq elmi əməkdaşlıq, dövlətin elm siyasətinin mühüm tərkib hissəsi kimi, Azərbaycan AMEA-nın fəaliyyətində əsas strateji istiqamətlərdən biridir. Artıq bu gün bizim bir çox alimlərimiz beynəlxalq layihə və proqramlarda iştirak edir, dünyanın aparıcı elmi mərkəzlərindən olan tə - rəfdaşları ilə müştərək elmi-tədqiqat işləri aparır, onlarla birlikdə yüksək nüfuzlu, impakt-faktorlu elmi jurnallarda məqalələr nəşr etdirirlər. Şübhəsiz ki, bunlar vacibdir, ancaq yetərli deyil, çünki belə fəaliyyət sistemli deyil, təsadüfi xarakter daşıyır və ona görə yuxarıda xatırladığım Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan elmində islahat aparılması ilə bağlı Dövlət Komissiyasının yaradılması haqqında” Sərəncamında haqlı olaraq qeyd edildiyi kimi, “elmin inkişafına gözlənilən təsiri göstərmir”. Bizim fikrimizcə, AMEA uzunmüddətli “Beynəlxalq elmi əməkdaşlığın ge niş -
ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 ləndirilməsinə dair Proqram” işləyib hazır - lamalı, orada nəzərdə tutulan bütün kompleks tədbirlər və onların davamlı olaraq həyata keçirilməsi işıq lan -
üçün prioritet sayılan elm sahələri üzrə müştərək beynəlxalq elmi laboratoriyaların, mərkəzlərin yaradılması və bizim elmi təşkilatlarımızın UNESCO və s. kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların koor - dinasiya etdiyi çoxsahəli elmi-texniki proqram və layihələrdə iştirakı öz əksini tapmalıdır. Sizin diqqətinizə onu da çatdırmağı zəruri hesab edirəm ki, son illər AMEA-nın həyatında informasiya texnologiyalarının tətbiqi və yeni nəsil “precision”(“dəqiq”) analitik avadanlıqların yaradılması ilə bağlı gözəçarpan dəyişikliklər baş vermişdir. – Son illər AMEA-nın elmi-tədqiqat institutlarının maddi-texniki bazası xeyli güclənib, müasir analitik cihazlar alınıb. Bu cihazlarla işləyə bilən kadrlar sizi qane edirmi? – Respublika Prezidenti yanında Elmin İnkişaf Fondu, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) Elm Fondunun inves - tisiyaları hesabına Fizika-riyaziyyat və texnika elmlər bölməsinin, Kimya böl - məsinin, Yer elmləri, Biologiya və Tibb bölmələrinin, Naxçıvan bölməsinin ins - titutlarında müasir analitik laboratoriyaların yaradılması sahəsində işlər aparılır. Təbiidir ki, yeni texnoloji şəraitdə belə müasir cihaz və avadanlıqlarla işləməyi bacaran savadlı mütəxəssislər lazımdır. Təəssüflər olsun ki, bu gün AMEA-nın institutlarında belə kadrlar kifayət qədər deyildir. Əlbəttə, bu, həyəcan yaradan amillərdən biridir. Azərbaycan Prezi den - tinin 2008-ci ilin aprel ayında imzaladığı Sərəncamda haqlı olaraq qeyd edilir ki, “ölkədə aparıcı alimlər nəslinin qocalması və gənc nəslin elmə axınının zəifləməsi elmdə kadr potensialı səviyyəsinin azalması təhlükəsini yaratmışdır”. Bu gün kadr təminatının vəziyyəti o dərəcədə mürək - kəbdir ki, hətta bizim təşəbbüslər, güman ki, gənclər üçün bəlkə də, cəlbedici gö - rünməyə bilər. Maraqlandırmağa çalış dı - ğımız savadlı və istedadlı gənc mə zun ların əməkhaqlarının artırılması, sözsüz ki, vacibdir. Gənc kadr axtarışında, fikrimcə, olduqca vacib olan amildən – yüksək maaşdan başqa, potensial gənc alimin mentaliteti də nəzərə alınmalıdır. Təcrübə göstərir ki, bu və ya digər gənc mütəxəssis müvəqqəti çətinliklərə dözə bilər və dözür də, əgər o əsl müəllim – alimin rəhbərliyi altında çalışırsa, eyni zamanda onu cəlb edən müasir cihaz və avadanlıqlar möv - cuddursa və onun yaşayış səviyyəsini stimullaşdıran minimal şərait yaradılıbsa, bu, baş tutur. – Elm və təhsilin əlaqələrinin güc - ləndirilməsi yollarını necə görürsünüz? – Hesab edirəm ki, AMEA ölkədə elmin əsas təşkilatçısı və əla qələndiricisidir. Ali təhsil müəssisələrinin birinci vəzifəsi təhsilin yüksək səviyyədə təşkili olsa da, elmi tədqiqatlar da əsas məqsədlərdən biridir. Hesab edirəm ki, elm və təhsilin əlaqəli inkişafını yalnız tabeçiliyin dəyişməsi hesabına əldə etmək haqqında fikirlər yanlışdır. Qeyd edim ki, AMEA-nın bir çox əməkdaşları artıq neçə illərdir ki, Təhsil Nazirliyi və TQDK ilə sıx əməkdaşlıq 12 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|