Dünya əDƏBİyyati klassiKLƏRİ
Yüklə 6,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Səkkizinci fəsil TOPÇCJLAR HİSS ETDİRİRLƏR Kİ, ONLARLA ZARAFAT ETMƏK OLMAZ
eləyə bilmir; onun qüwəsi, əslində, böyük zəiflikdir. Top mərmisinin sürəti saatda ancaq altı yüz mildir, amma işığın sürəti saniyədə yetmiş min mildir. İsanın Napoleon üzərində üstünlüyü də belədir. Anjolras əmr etdi: -
İstehkam top mərmisinə davam gətirəcəkmi? Onu deşə bilə- cəkdimi? Məsələ bunda idi. Qiyamçılar tüfənglərini dolduranda top- çular da topu doldururdular. Barrikadanı müdafiə edənlər həyəcan içində dayanıb-durdular. Top atıldı, gurultu qopdu. Bu zaman kim isə fərəhlə çığırdı: -
Mərmi barrikadaya dəyəndə Qavroş da özünü barrikadanın içinə saldı.
O, Qu quşu küçəsindən, Kiçik Səfil küçəsinin dolaşıq dalanlarını hasarlayan əlavə barrikadanın arasından asanlıqla keçib bura gəlmişdi. Qavroşun gəlməsi barrikadaya mərmidən çox-çox artıq təsir bağışladı. Mərmi köhnə-kürüş şeylərin içərisində ilişib qaldı, ancaq omni- busun çarxlarından birini sındırdı, Ansonun da köhnə sınıq arabasının lap axırına çıxdı. Bütün barrikada aəh-aəhə çəkdi. Qavroşu dövrəyə aldılar. O, macal tapıb bir söz deyə bilmədi. Marius titrəyə-titrəyə onu kənara çəkdi. -
Sən niyə gəldin? Qavroş ucadan dedi: -
Bossüe topçulara çığırdı: - Verin gəlsin! Səkkizinci fəsil TOPÇCJLAR HİSS ETDİRİRLƏR Kİ, ONLARLA ZARAFAT ETMƏK OLMAZ 37
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
Mariusu o, diqqətlə, sakit, lakin dikbaşlıq ifadə olunan bir nəzərlə başdan-ayağa süzdü. Onun gözlərində parıldayan qürur, bu gözləri daha iri göstərirdi. Marius ciddi ifadə ilə sözünə davam etdi: Kim sənə demişdi ki, qayıt? Heç olmasa məktubu, sahibinə yetir- dinmi?
Düzünü desək, Qavroş bir az vicdan əzabı çəkirdi. Barrikadaya tez qayıtmaq üçün məktubu sahibinə vermək əvəzinə, başından elə- mişdi. O, bir şeyi öz-özünə etiraf etməyə məcbur idi: bir az ağılsızlıq eləyib tanımadığı adama etibar etmişdi, qaranlıqda heç onun üzünü də görə bilməmişdi. Bircə burası var ki, o adam şlyapasız idi, lakin bu,
məsələni dəyişmirdi. Sözün qısası, ürəyində öz-özünü söyürdü, həm də Mariusun onu danlaya biləcəyindən qorxurdu. Vəziyyətdən çıx- maq üçün ən adi bir yol seçdi; lap ağ yalan deməyə başladı: -
Vətəndaş, məktubu qapıçıya verdim. Xanım qız yatırdı. Oya- nan kimi məktubu ona yetirəcəkdir. Mariusun məktubu göndərməkdə iki məqsədi vardı: o həm Kozetta ilə vidalaşmaq, həm də Qavroşu ölümdən xilas etmək istə- yirdi. O ancaq düşündüyü məsələnin yarısı ilə kifayətlənməli oldu. O, birdən göndərilən məktubla cənab Foşlevanın barrikadaya gəlməsi arasında bir əlaqə olduğunu hiss etdi. Cənab Foşlevanı Qavroşa göstərib soruşdu: -
Qavroş: -
Yox, - deyə cavab verdi. Qavroş Jan Valjanı, doğrudan da, ancaq o gecə görmüşdü, bunu biz əvvəllər demişdik. Mariusun beynində doğan əzabverici, dumanlı şübhələr dağıldı. Cənab Foşlevanın nə əqidədə olduğunu o bilirdimi? Bəlkə də, o, res- publikaçıdır? Belə olsa, onda bu döyüşdə onun iştirak etməsinin səbəbi tamamilə aydındır. Bu zaman Qavroş barrikadanın o biri başına yüyürüb, çığırdı: “Hanı mənim tüfəngim?” Kurfeyrak əmr etdi ki, ona tüfəng verilsin. Qavroş “yoldaşlarına” xəbərdarlıq etdi ki, barrikada hər tərəfdən əhatə olunmuşdur (qiyamçılara o, “yoldaş” deyirdi). Bura o çox çətin- liklə gəlib çıxdığını, döyüş batalyonunun öz tüfənglərini Kiçik Səfil 38
downloaded from KitabYurdu.org küçəsində baş-başa çataraq, yolu Qu quşu küçəsi tərəfdən nəzarət altına aldığını, qarşı tərəfdən bələdiyyə qvardiyasının Vaizlər küçəsini tutduğunu, əsas qüvvələrin barrikadanın düz qabaq tərəfində toplaşdığını söylədi. Qavroş bu məlumatı verdikdən sonra əlavə etdi: -
Sizə icazə verirəm: onları bir yaxşı əzişdirin! Anjolras öz mazğalının qabağında duraraq, düşməni çox diqqətlə izləyirdi. Barrikadanı mühasirəyə alanlar, görünür, top atəşinin nəticə- sindən çox da razı qalmamışdılar, buna görə atəşi davam etdir- mirdilər. Bir dəstə piyada əsgər gəlib topun dal tərəfində küçənin qur- taracağını tutdu. Onlar daş yolu sökdülər, qənbər daşlarından bar- rikadanın lap önündə, on səkkiz düym hündürlüyündə müdafiə sipəri kimi alçaq bir divar düzəltdilər. Sipərin sol tini arxasından Sen-Deni küçəsində toplaşan şəhər civarı batalyonunun baş hissəsi görünürdü. Anjolrasın pusquda durduğu yerdə qulağına bir səs gəldi: barıt qutularından top saçması olan tənəkə qablarını çıxaranda belə səs eşidilir. Sonra o gördü ki, nişançı əsgər nişan alaraq topun lüləsini bir balaca sola əydi. Sonra da topçular topu doldurmağa başladılar. Nişançı əsgər özü fitili götürüb, ağızodu yerinə apardı. Anjolras çığırdı: -
Başınızı əyin, divara sıxılın! Barrikada boyunca dizi üstə çökün!
Meyxananın qabağında toplaşan, Qavroş gələndə döyüş yerlərini buraxan qiyamçılar barrikadaya sarı cumdular; lakin onlar Anjol- rasın əmrini yerinə yetirən kimi top atıldı, top saçmasının dəhşətli fışıltısı eşidildi. Bu, qulaqbatırıcı bir yaylım atəşi idi. Mərmi barrikadanın aralığına atılmışdı. Qəlpələr divara dəyərək geri sıçramaqla iki adamı öldürdü, üçünü yaraladı. Aydın görünürdü ki, iş belə getsə, barrikada davam gətirə bilməyəcək: güllə onu deşirdi. Təşviş dolu səslər eşidildi. Anjolras dedi: -
O, əlindəki karabinin lüləsini aşağı əyib, nişançı əsgəri nişan aldı: nişançı əsgər bu zaman topun üstünə əyilərək nişanın düzlüyünü yoxlayır, hədəfi qəti təyin edirdi. 39
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 6,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|