Ġəlalə Məhyəddin qızı
Yüklə 1,28 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Dəryada duran bir Qocaman Dağa”
- “Seylü təm oylə təməvvüclə alıb dövrü – bərim, Bənzərəm bir qocaman dağa ki, dəryada durar! Nə qəm, uğratsa da bir gün məni ifnayə zaman
- Mübariz Allahverdiyev ATU-nun Mətbuat xidmətinin rəhbəri, “Ġnsan anatomiyası” kafedrasının professoru
51
Mən XX əsrin 70-ci illərinin əvvəllərində Azərbaycan Tibb İnstitutunun elmi şura iclasında Ümnisə xanımın alim böyük- lüyünün, əsl insana xas olan xüsusiyyətlərinin, mərdi – mərdanəliyinin daha bir ştrixini müşahidə etdim. İclasda o vaxtkı səhiyyə nazirinin təkidi ilə Azərbaycanın daha bir yenil- məz alimi - normal anatomiya kafedrasının müdiri, Azərbaycan Respublikasında elmi anatomiyanın, unikal tədris muzeyinin və tibbi terminologiyanın banisi professor Kamil Balakişiyevin hesabatının dinlənilməsi məsələsi qoyulmuşdu və nazirlikdən sızan məlumatlara istinadən ehtimal edilirdi ki, nazirliyin nümayəndəsinin məqsədində hesabatdan sonra alimin nüfuzuna xələl gətirmək, bununla da onu kafedra müdiri vəzifəsindən kənarlaşdırmaq amilləri kimi məkrli niyyətlər dururdu. Mən bunu böyük alim olan professor K.Balakişiyevin keçirdiyi daxili iztirablı təlaşdan da hiss edirdim. O, işindəki qüsursuzluğunun qüsuruna görə yox, ona qarşı aparılan məqsədyönlü haqsız təzyiqlərə görə təlaş keçirirdi. Bu, hər bir mədəni, büllur kimi təmiz qəlbli, vicdanlı insanın haqsızlığa qarşı verdiyi təbii cavab reaksiyası idi. Professor K.Balakişiyev iclasa getmək ərəfəsində stolların üstünə düzdüyü kitablara baxaraq, sanki özü – özü ilə danışırmış kimi dedi: “Məni yer üzündən silmək istəyirlər. Məni silə bilərlər... Ancaq bunları (kitablarını göstərdi) silə bilmə- yəcəklər”. Bu, alimin uzaqgörənliklə dediyi kimi də oldu... Professor K.Balakişiyev elmi şura iclasına köməkçi işçi kimi məni də aparmışdı. O vaxtkı texniki təchizat indiki səviyyədə olmadığına görə professor K. Balakişiyevin unikal əsərlərini, onun yaratdığı nadir tədris muzeyinin yazılı materiallarını, xarici ölkələrin görkəmli alimlərinin, dövlət adamlarının alim haqqındakı, eləcə də kafedra və muzey haqqındakı rəylərinə aid sənədləri, tarixi foto - şəkillərə aid albomları (bu albomlar əl - əl gəzdi və hamı özünü orada tapmağa çalışırdı) da elmi şura üzvlərinə mən orijinalları göstərməklə nümayiş etdirirdim. Həmin iclasda hesabat qurtaran kimi çıxışlar başlandı və bir 52
neçə alim söz alıb bəzilərinin gözləmədiyi halda professor Kamil Balakişiyevin hesabatının əla qiymətləndirilməsini, onun Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasına müxbir üzv seçilməsi haqqında namizədliyinin irəli sürülməsini, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülməsi üçün elmi şurada qərar çıxarılmasını təkidlə tələb etdilər. Bu alimlərin ön cərgəsində Ümnisə xanım Musabəylinin də fikirləri xüsusi yer tuturdu. Onların tələbli təkliflərindən doğan gurultulu, sürəkli alqışlar indi də qulaqlarımdadır. Obyektivlik naminə onu da qeyd etmək istəyirəm ki, o zamankı rektor gözəl insan professor Zəhra xanım Quliyeva da, bəzi kənar təzyiqlərə baxmayaraq, Mustafa bəy Topçubaşov, Ümnisə Musabəyli, Zəhra Salayeva, Həmid bəy Mahmudbəyov, Cahangir Abdullayev və başqa alimlər kimi professor Kamil Balakişiyevin tərəfdarları sırasında idi. Mən professor K.Balakişiyevin əvvəlki solğun titrək simasının allandığını gördüm. O, fiziki cəhətdən bəstəboy olsa da, arxa- sında duran görkəmli alimlərin sayəsində qat – qat böyümüşdü və onun boyunun da, özünün də, sözünün də böyüklüyü artıq iclas zalına sığmırdı. Bunu ona professor Ümnisə xanım Musa- bəyli ilə yanaşı, onun gur səsinə səs verərək onu daha da gücləndirən digər nüfuzlu alimlər bəxş etmişdilər. Mən ilk dəfə öz – özlüyümdə, ürəyimdə Ümnisə xanıma və digər alimlərə minnətdarlıq dolu təşəkkürlər etdim. O vaxtlar bunu nə Ümnisə xanım, nə də digər elmi şura üzvləri cismən eşitməsə də, hiss etməsə də, indi mən yenidən onların ruhu qarşısında bir daha baş əyərək, ilk dəfə hamının eşidə biləcəyi səslə ona və onun kimi obyektivlik tərəfdarı olan dəyərli alimlərə minnətdarlığımı bildirirəm. Ümnisə xanımın soyadı çox vaxt mənbələrdə Musabəyova yazılsa da, tək mənə yox, çoxlarına məlumdur ki, o soyadını özü sağlığında Musabəyli kimi təsdiq etdirərək “ov” şəkil- çisindən bilərəkdən birdəfəlik imtina etmişdi və dünyaya sovet alimi yox, Azərbaycan alimi olduğunu soyadı ilə də anlatmışdı. Bu, milli qürura, azərbaycançılıq ideyalarına hörmət etməyə 53
çağırış, bəlkə də təlatümlü bir xeyirxahlıq “üsyankarlığı” idi. Məncə bu belə idi... Bəli bu, “Ümnisə xanım üsyankarlığı” idi... Mən onun xarakterinə bələd insan kimi buna əminəm! Professor Ümnisə Musabəyli həyatdakı məğrurluğunu, qüru- runu, yenilməzliyini həyatdan köçən anda da qoruyub saxladı. Deyirlər ki, köklü ağaclar ömrünü başa vuranda əyilmədən, sınmadan bütöv yıxılırlar. Ümnisə xanım da heç vaxt əyilmədi sınmadı. Hər dəfə Ümnisə xanımdan söhbət düşəndə dərhal yadıma ölməz şairimiz Mirzə Ələkbər Sabir Tahirzadənin şeirinin bir parçası düşür və mənim gözlərimdə Ümnisə xanım da şairin söylədiyi “Dəryada duran bir Qocaman Dağa” bənzəyir. Bənzəyir və yaddaşımda da elə bu bənzərliyində qalır. Çünki mənim fikrimcə, Sabir bu ifadələri tək özünə yox, həmçinin mənəviyyatca onun özünə bənzər zənginliyə malik hər bir bəşər övladına aid etmişdir və bu deyimdən şübhəsiz ki, professor Ümnisə Musabəyliyə də böyük pay düşür. M.Ə. Sabir deyirdi:
“Məramı yenə dünyada qalan”lardan həm anadan olmasının 110 ili tamam olan ustad müəllimimiz Ümnisə xanım Musabəyliyə, həm də belə dahiyanə mənalar daşıyan bəşəri misralar müəllifi - 150 illik yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd edilən böyük şairimiz Mirzə Ələkbər Sabir Tahirzadəyə Allah- dan rəhmət diləyir, ruhları şad olsun! – deyirəm.
Mübariz Allahverdiyev ATU-nun Mətbuat xidmətinin rəhbəri, “Ġnsan anatomiyası” kafedrasının professoru, əməkdar müəllim , tibb elmləri doktoru. Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|