Fərhad məMMƏdov tahiRƏ allahyarova

AZƏRBAYCANDA ARAŞDIRMA VƏ BEYİN MƏRKƏZLƏRİ
[yaranması, inkişafı və perspektivləri]
244
dair texnologiyaların həyata keçirilməsidir. 
Mərkəzin illik büdcəsi həyata keçirilən layihələrdən ibarətdir. Xərclərin  80 
%-i layihənin həyata keçirilməsinə  sərf  edilir. Qərargahı Bakı şəhəri, Mirzə Ağa 
Əliyev küçəsi, 138/14 ünvanında yerləşir, bir otaqdan ibarətdir, sürətli internet və 
kompüterlərlə təchiz edilmişdir. Rəsmi internet səhifəsi www.azeco.info-dur. 
Mərkəzdə daimi əsaslarda 5 nəfər, müddətli müqavilə əsasında 2 ekspert və 
daha 3 əməkdaş işləyir. 
Maarifləndirmə, araşdırmalar, proqnozlaşdırma və yeni texnologiyaları tətbiq 
edən şöbələr fəaliyyət göstərir. 
Mərkəzin  rəsmi  beynəlxalq  tərəfdaşları  Amerikanın    və    Qərbi  Avropanın 
ekoloji təşkilatları, o cümlədən WWF və QEF-dır. Mərkəz 10-a yaxın səfər təşkil 
etmişdir. 
2010-cu  il  ərzində    tullantıların  idarə  olunmasına  həsr  olunmuş  2  tədqiqat 
layihəsinə Mərkəzin rəhbəri  ekspert kimi cəlb olunub, bir layihənin koordinatoru 
simasında, AzKİL-in regionların inkişafı (125) layihəsində isə ətraf mühit üzrə 
məsləhətçi simasında fəaliyyət göstərib.
Mərkəz ətraf mühit üzrə 5 tədbirdə (Ombudsmanın, ARDNŞ-in, Ekologiya və 
Təbii Sərvətlər Nazirliyinin), həmçinin beynəlxalq konfrans və simpoziumlarda, 
GEF-in 4-cü assambleyasında iştirak etmişdir. 
Mərkəz  neftlə  çirklənmiş  torpaqların  reabilitasiyası  üzrə  tövsiyə, AzKİL-in 
ekoloji siyasətinə dair broşura və tükənməz alternativ enerji üzrə kitabçalar, iqlim 
dəyişmələrinə aid məqalələr çap etmişdir. Mərkəz Ombudsman üçün insanların 
ekoloji hüquqları və təhlükəsizliyi, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi üçün 
ətraf mühitin monitorinqi, İctimai Şuranın yaradılması və monitorinqlərin birgə 
həyata keçirilməsi, Nazirliyə daxil olan bütün sənədlərin təhlili və qəbul edilməsi 
mövzularına dair təkliflər vermişdir. Layihələr Norveç, Amerika və İngiltərənin 
ölkəmizdəki səfirliklərinin, ARDNŞ, BP və STATOİL neft şirkətlərinin, Avropa 
Şurasının, “Təmiz Şəhər” ASC-nin və QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə 
dəstəyi ilə həyata keçirilmişdir. 
Mərkəz hal-hazırda bir layihə həyata keçirir.  
Mərkəzin əməkdaşları 5 il ərzində 4 tədqiqat layihəsi, 12 hesabat, 2 kitab, 2 
tövsiyə, 8 broşura, 25 məqalə, 10-a yaxın dövlət strukturlarına tövsiyə hazırlamış 
və 25 elmi konfransda iştirak etmişlər. 
Mərkəz Azərbaycanda “beyin mərkəzləri” arasında əməkdaşlığı genişləndirmək 
məqsədi ilə təklif olunan ideyaları müsbət qarşılayır. 

---

AZƏRBAYCANDA ARAŞDIRMA VƏ BEYİN MƏRKƏZLƏRİ
[yaranması, inkişafı və perspektivləri]
245
4.13. Ekoloji sahədə fəaliyyət göstərən Araşdırma və Beyin Mərkəzləri 
ilə keçirilən sorğunun ümumi statistikası
Kateqoriya 
Orta hesabla 
Ümumi 
Büdcə
8333
25000
Qərargah (otaqların sayı)
0.3
1
Daimi kadrlar
6.3
19
Müddətli müqavilə əsasında işləyən kadrlar  8
24
Şöbələrin sayı
2.7
8
Beynəlxalq tərəfdaşların sayı
16
48
Xarici səfərlərin sayı
17.7
50
Həyata keçirilmiş layihələrin sayı
16
48
Həyata keçirilmiş elmi konfransların sayı
5
15
Çap edilmiş kitabların sayı
0.3
1
Çap edilmiş hesabatların sayı
Məqalələrin sayı
13.3
40
Dövlətə tövsiyələr
3
9
Beynəlxalq səviyyəli layihələr
1
3
Cari layihələr
1
3
5 il ərzində kitabların sayı
1
3
5 il ərzində layihələrin sayı
6.7
20
5 il ərzində hesabatların sayı
4
12
5 il ərzində konfransların sayı
1.6
5
5 il ərzində məqalələrin sayı
3.7
11
5 il ərzində dövlətə təkliflərin sayı
3.3
10
Ekoloji mərkəzlərin rəsmi internet səhifələri:www.azeco.info. 

---

AZƏRBAYCANDA ARAŞDIRMA VƏ BEYİN MƏRKƏZLƏRİ
[yaranması, inkişafı və perspektivləri]
246
Onların  sırasında  adlarında  tədqiqat,  proqnozlaşdırma  və  maarifçilik  kimi 
funksiyalar baxımından araşdırma mərkəzlərinə yaxın olanlar da çoxdur.Eyni za-
manda bu birliklərin gördükləri konkret işlərin ətraflı təbliğatına önəm verməməsi, 
ya da sağlam rəqabətdə maraqlı olmamaları onlara tələbatın yüksək olduğu  hazır-
kı dövr fonunda sezilməmiş qalır.
Qeyd  etdiyimiz  kimi,  Pensilvaniya  Universiteti  tərəfindən  hər  il  hazırlanan 
qlobal ABM-rinin  reytinqində ekoloji yönlü təşkilatların fəaliyyəti  son illər ye-
nilik  kimi    əlavə  edilmişdir  və    onların  dünyada  gördüyü  işə  çox  böyük  önəm 
verilir. Bu sahədə ölkəmizin qeyd edilən reytinqdə əks edilməsi və ümumilikdə 
kəmiyyətdən  keyfiyyətə  keçilməsi  ekoloji  profilli  birliklər  qarşısında  xüsusilə 
aktual məsələ kimi durur. Ekoloji profilli birliklər başqa sahələrdən fərqli olaraq 
demək olar ki, hamısı qeydiyyatdan keçmişdir:
1.  Akademik Həsən Əliyev adına Ekoloji İnnovasiya Mərkəzi
2.  Aqroeko-Konsaltinq Mərkəzi
3.  Aqroinformasiya Mərkəzi
4.  Azərbaycan Ekologiya Standartlarının Monitorinqi İctimai Birliyi
5.  Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyası
6.  “Dalğa” Ekologiya və Təbiətin Qorunması İctimai Birliyi
7.  “Ekoaləm” İctimai Birliyi
8.  “Ekoalyans-Azərbaycan” Ətraf Muhitin və Bioloji
9.  Muxtəlifliyin Muhafizəsi uzrə İctimai Birliyi
10.  “Ekoleks” Ekoloji Huquq Mərkəzi
11.  Ekologiya Fondu
12.  Ekologiya və Arısevərlər İctimai Birliyi
13.  Ekologiyanın Qorunmasına Komək İctimai Birliyi
14.  Ekoloji İnformasiya İctimai Birliyi
15.  Ekoloji Qayğı İctimai Birliyi
16.  Ekoloji Maarifcilik və Monitorinq İctimai Birliyi
17.  Ekoloji Problemlərin Tədqiqi Mərkəzi
18.  Ekoloji Sağlamlıq və Tarazlıq İctimai Birliyi
19.  Ekoloji Renesans
20.  Ekoloji Sabitlik İctimai Birliyi
21.  Ekoloji Tarazlıq İctimai Birliyi
22.  “Ekoloq” Ətraf Muhitin Qorunması İctimai Birliyi
23.  Ekoloq Jurnalistlər İctimai Birliyi
24.  “Ekomed” İctimai Birliyi
25.  “Ekosfera” Sosial-Ekoloji Mərkəz
26.  “Ekostil” Azərbaycan Təbiəti Muhafizə İctimai Birliyi

---