FiRİdun bəy köÇƏRLİ
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TÜLKÜNÜN HEKAYƏTĠ
25
Dırnağından su içər, Dimdiyindən balalar. 23. Sarı saqqal, uzun hoqqar, Onu tapmayan olsun çaqqal. 24. Bir bölük atlar, Çəməndə otlar. Vədəsi gələndə Dimdiyi çatlar.
Bir tülkü bunlara dadanıb, gecədə birini aparıb yeyərmiş. Axırda kişinin bircə toyuğu qalır. Kişi gecə yatmayıb pusquda oturur ki, görsün toyuqları aparan kimdir. Gecənin bir vaxtı tülkü xəlvətcə gəlir ki, o qalmış toyuğu da aparıb yesin. Tülkü toyuq damına girəndə kişi tez qapıları bağlayıb, arvadını yuxudan oyadır və ikisi köməkləşib tülkünü tuturlar. Kişinin ürəyi çox yanmışdı və tülküdə acığı var idi. Ona görə tülkünün yediyi toyuq-cücəni bir-bir yadına salıb bu sözləri oxuya-oxuya onu döyür: Qaya başında durarsan, Sarı bığını burarsan, On beş cücəmi qırarsan.
Tülkü, səfa gördüm səni, Nə yazıq tanıdın məni?!
Tülkü, quyruğun aladır, Qayalar sənən qaladır. Tazı başına bəladır.
Tülkü, səfa gördüm səni, Nə yazıq tanıdın məni?!
Əlimə aldım kürəyi,
Yoxladım damı-dirəyi, Qopdu tülkünün ürəyi.
Tülkü, səfa gördüm səni, Nə yazıq tanıdın məni?!
Arvad, götür yarmaçanı,
Qoyma deşikdən qaçanı. Neylədin xoruz-beçəni?!
26
Tülkü, səfa gördüm səni, Nə yazıq tanıdın məni?!
Dərdim ürəkdə çox idi,
Yoxladım, fərəm yox idi. Tülkü, səfa gördüm səni, Nə yazıq tanıdın məni?!
Gecə pusquda yataram. Yuxuma haram qataram, Dərini baha sataram.
Tülkü, səfa gördüm səni, Nə yazıq tanıdın məni?!
DÜZGÜ
Beşdi-beşdi ha beşdi, Ağacdan alma düşdü. Almanın yanı zədə, Zədəni yeməz gədə. Çoban çöldə gəzirdi, Divarların düzürdü. Çoban qoyuna gedər, Köpəyi adam didər. Qabağında beş kiçi, Hanı bunun erkəci, Erkəc qazanda qaynar, Qənbər bucaqda oynar. Bu iş gecə nə işdi, Beş barmağım gümüşdü. Gümüşü verdim tata, Tat mənə darı sata. Darını səpdim yerə, Yerdə bitib göyərə. Yerdən darı göyərdi, Biçinçi gəldi dərdi. Biçinçi Həzrətqulu, Cibində vardır pulu. Həzrətqulu bənnadı, Arvadını danladı. Arvadı Cahan banı – 27
Bunun çarşabı hanı? Çarşabı cırılıbdı. Qolbağı qırılıbdı. Cahan gedib hamama Çarşabını yamama. Hamamın suyu isti İsti suda nə pisdi! Telpəri onun qızı, Paltarı qıpqırmızı, Oğlunun adı Xıdır, Əlindəki dəhrədir. Xıdırbıyin dəhrəsi, Telpərinin çöhrəsi Cəhrə demə, əsasdı, Dəhrə demə almasdı, Telpəri yunu darar, Xıdırbəy odun yarar.
ġƏNGÜLÜM, ġÜNGÜLÜM, MƏNGÜLÜM
Biri var imiş, biri yox imiş, allahdan başqa heç kəs yox imiş. Bircə keçi var imiş, bu keçinin də üçcə balası. Birinin adı Şəngülüm, birinin adı Şüngülüm, birinin də adı Məngülüm.
Bu keçi hər gün gedib meşədə və çöldə otlarmış. Balaları da qapıları bağlayıb evdə oturarlarmış. Keçi otlamaqdan qayıdanda qapının dalından çağırarmış:
Şəngülüm, Şüngülüm, Məngülüm!
Açın qapını, mən gəlim!
Ağzımda su gətirmişəm,
Döşümdə süd gətirmişəm,
Buynuzumda ot gətirmişəm. Bunu eşidən kimi balaları sevinib tez qapını açarlarmış və anaları onları doyuzdurub yenə gedərmiş çölə-bayıra otlamağa.
Bir gün keçi getcək qurd gəlib durur qapının dalında və başlayır çağırmağa: Şəngülüm, Şüngülüm, Məngülüm!
Açın qapını, mən gəlim!
Ağzımda su gətirmişəm,
Döşümdə süd gətirmişəm,
Buynuzumda ot gətirmişəm.
Balaları elə bildi ki, bunları çağıran analarıdır. Cəld qapını açdılar. Qurd içəri girib Şəngülüm və Şüngülümü tutub yedi, amma Məngülüm qaçıb evin küncündə gizləndi. Qurd onu görmədi.
Keçi düzü, çəməni otlayıb qayıtdı evinə və həmin sözlər ilə başladı uşaqlarını çağırmağa. Amma içəridən bir kəs ona cavab vermədi. Neçə dəfə 28
Şəngülüm, Şüngülüm deyib çağırdısa da ona cavab verən olmadı və qapı açılmadı. Axırda özü qapını sındırıb girdi evə. O yana, bu yana baxdı, balalarının heç birini görmədi. Axırda qaranlıq küncün biridə Məngülümü gördü.
Başlarına gələni Məngülüm anasına nağıl elədi. Onda keçi çıxdı dovşan damının üstünə və ayaqları ilə damı döydü.
Dovşan içəridən çığırdı: -
O kimdir? Keçi cavab verdi ki, mənəm, balalarımı sənmi yemisən? Dovşan cavab verdi ki, yox, mən yeməmişəm, get tülküdən xəbər al. Keçi getdi çıxdı tülkünün damının üstünə və başladı ayaqları ilə döyməyə. Tülkü içəridən çığırdi: -
Keçi dedi: -
Mənim balalarımı sənmi yemisən? Tülkü cavab verdi: -
Keçi getdi çıxdı qurdun damının üstünə. Bu vaxt qurd da bir qazan asmışdı, ocağın üstə bişirirdi. Keçi damı döyəndə bunun aşının içinə torpaq töküldü. Onda qurd çığırdı:
O kimdir damım üstə,
Toz tökər şamım üstə?
Aşımı şor eylədi,
Gözümü kor eylədi? Keçi cavab verdi:
Mənəm, mənəm, mən paşa,
Buynuzum qoşa-qoşa.
Çıx eşiyə, savaşa! Qurd çölə çıxdı ki, görsün nə var. Keçi dedi: -
Qurd istədi ki, boynundan atsın, amma ata bilmədi və keçi ilə şərt qoydular ki, hər ikisi bir yerdə gedib qazıya şikayət eləsinlər. Keçi getdi evinə, bir kasa qatıq çaldı və bir dəstərxan yağlı çörək bişirdi ki, qazıya sovqat aparsın. Qurd da bir dağarcığın içinə 3-4 noxud ləpəsi saldı, üfürüb içini yel ilə doldurdu və sonra ağzını bərk bağlayıb özü ilə gətirdi. Gəldilər qazının hüzuruna. Qazı keçinin sovqatına açıb baxdı və çox xoşhal oldu. Sonra qurdun dağarcığını açdı. Noxudun biri sıçrayıb qazının bir gözünü çıxartdı. Qazı işi belə kəsdi ki, keçi ilə qurd gərək savaşsınlar və qurda da bir buynuz qayrılsın. Qazı keçinin buynuzunu daha da iti elədi. Amma qurda da çürük ağacdan bir buynuz qayırdı. Keçi ilə qurd başladı dalaşmağa. Bir-iki dəfə vuruşandan sonra qurdun buynuzu sındı və keçi vurub onun qarnını yırtdı. Qurd bağırdı: -
Vay bağırsağım, vay. Keçi cavabında dedi: Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|