Imamet indd
Yüklə 3,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fəxri Razidən maraqlı bir etiraf
- ﺔّﺘﺒﻟا “Tarixçi və hədissöyləyənlər (mühəddislər) bu ayənin nazil olma sın- dan sonra İslam Peyğəmbərinin (s) səksən bir və ya səksən iki gündən
33 edərək onların şərini müsəlmanların başı üzərindən uzaqlaşdırmasında idi. Görəsən, bu söz doğrudurmu?! Hansı düşmən məğlub və məyus olmuşdu? Ərəb müşrikləri hicrətin səkkizinci ilində Məkkənin fəthi ilə müsəlmanlara təslim olmuşdular. İllərlə əvvəl müsəlmanlarla müharibə edən Mədinə və Xeybər yəhudiləri, Bəni-Nəzir, Bəni- Qüreyzə, Bəni-Qəynuqa qəbilələri “Xeybər” və “Əhzab” döyüşlərində məğlubiyyəti qəbul etmiş və ya İslam hökumətinin sərhədlərindən kənara çıxaraq hicrət etmişdilər. Məsihilər də müsəlmanlarla sülh müqaviləsi imzalamışdılar. Nəticədə, bütün İslam düşmənləri hicrətin onuncu ilindən qabaq təslim olmuş idilər. Bununla belə, ən təhlükəli düşmən olan və xəncəri arxadan saplayan münafiqlərin təhlükəsi hələ də qalmaqda idi. Amma necə oldu ki, onlar məğlub və məyus oldular? Bu sual da birinci nəzəriyyədə verilən sual kimidir və nəzəriyyənin müəllifləri tərəfindən hələ də cavablandırılmamışdır. Amma şiə alimlərinin təfsiri – xatırlatdığımız kimi – bütün bu suallara cavab verərək ayəyə xüsusi bir aydınlıq gətirir. Bəli, Qədir- Xum hadisəsi və Əmirəl-mömininin (ə) “canişinlik” və “vilayət” məsələsi bu ayə üçün ən yaxşı və yeganə düzgün təfsirdir. Nəticədə, bu hadisə ilə münafiqlərin üzərinə məyusluq kölkəsi çökdü və onların ümidləri puç oldu. Fəxri Razidən maraqlı bir etiraf Əhli-sünnənin savadlı və məşhur təfsirçisi Fəxri Razi deyir: ﺎﻬﻟوﺰﻧ ﺪﻌﺑ ﺮﻤﻌﻳ لم (ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﻪﻠﻟا ﲆﺻ) ﻰﺒّﻨﻟا ﲆﻋ ﺔﻳﻻا هﺬﻫ ﺖﻟﺰﻧ ﺎّﳌ ﻪّﻧا رﺎﺛﻵا بﺎﺤﺻا لﺎﻗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻻو ﺦﺴﻧ ﻻو ةدﺎﻳز ﺎﻫﺪﻌﺑ ﺔﻌﻳ ّﴩﻟا ﰱ ﻞﺼﺤﻳ لم و ًﺎﻣﻮﻳ ينﻧﺎثم و ينﻨﺛا وا ًﺎﻣﻮﻳ ينﻧﺎثم و ًاﺪﺣا ّﻻا ﺔّﺘﺒﻟا “Tarixçi və hədissöyləyənlər (mühəddislər) bu ayənin nazil olma sın- dan sonra İslam Peyğəmbərinin (s) səksən bir və ya səksən iki gündən ar tıq (hətta, üç ay belə çəkmədi) yaşamadığı barədə fikir birliyinə malik- dirlər. Həmin müddət ərzində (üç aydan az bir vaxtda) İslamın hökm- lərinə nə bir şey əlavə edildi, nə də ondan azaldıldı (nəsx edilmədi) 1 . 1. Hazırkı dövrdə məlumatsız və qərəzli olanlar tərəfindən müxtəlif şübhələr bəyan edilir. Həmin şübhələrdən biri İslamın malik olduqlarına nisbətdə heç də məhdud olmadığı və düşünmək və təfəkkür etməklə ona əlavə qanun və mətləblərin əlavə edilməsidir. Əgər İslam Peyğəmbəri (s) daha artıq yaşasaydı, digər qanunlar da vəhy qəlibində o həzrətə nazil olacaqdı. Nəticədə, İslam kamil bir din deyil və onu təkmilləşdirmək lazımdır. Cavab: Fəxri Razinin cümlələrində qeyd edilənlərə əsasən, bu şübhəyə cavab aydınlaşır. Əgər belə olsaydı, Peyğəmbərin (s) dinin kamilliyi ilə bağlı ayənin nazilindən sonra yaşadığı son səksən iki gün müddətində o həzrətə ayə və qanunlar nazil edilməli idi. Nəticədə, heç bir ayənin o həzrətə nazil olmamasından, deyilməli olan bütün məsələlərin deyildiyi və əgər o 34 Əbülqasim Əlyan Nejadi Beləliklə, qanun təyinedilməsi sona çatdı.” 1 Fəxri Razinin dediklərinə uyğun olaraq, bu ayə rəhmət Peyğəmbərinin (s) kədərli vəfatından səksən bir və ya səksən iki gün əvvəl nazil edilmişdi. Deyilənləri diqqətə alaraq ayənin hansı zamanda nazil edildiyini hesablamaq olar. Bu mətləbin aydınlaşması üçün Peyğəmbərin (s) vəfat etdiyi tarixi bilmək lazımdır və əhli-sünnə Peyğəmbərin (s) Rəbiül-əvvəlin on ikisində dünyaya gəldiyinə və elə həmin gündə də (Rəbiül-əvvəlin on ikisində) vəfat etdiynə inanır. Əlbəttə, şiə alimləri arasında bu nəzəriyyənin tərəfdarları vardır, şiələr arasındakı məşhur nəzərə əsasən, o həzrətin doğulduğu tarixin Rəbiül-əvvəlin on yeddisi olmasına baxmayaraq, mərhum Kuleyni Peyğəmbərin (s) vəfatının Rəbiül-əvvəlin on ikisində olması fikrindədir. 2 Rəbiül-əvvəldən səksən bir və ya səksən iki gün geriyə qayıtmalıyıq. Bir-birinin ardınca olan üç ayın (təqvimdə ərəb ayı ilə) nə otuz gün, nə də iyirmi doqquz gün olmadığına diqqət etməli və iki ayı otuz gün, bir ayı isə iyirmi doqquz günlə, yaxud iki ayı iyirmi doqquz gün və bir ayı otuz günlə hesablamalıyıq. Əgər Məhərrəm və Səfər ayını iyirmi doqquz günlə hesablasaq, birlikdə əlli səkkiz gün edəcək və on iki gün əlavə etməklə Rəbiül-əvvəl ayı yetmiş günə çatacaq. Həmçinin, Zilhəccə ayını otuz gün hesablamalı olduğumuzu nəzərə alsaq, on iki gün geri qayıtmalıyıq ki, səksən iki gün etsin və Zilhəccədən on iki gün azaltmaqla, bu ayın on səkkizinə – Qədir- Xum hadisəsi baş verən günə yetişəcəyik. Əhli-sünnə alimlərinin nəzəriyyəsinə uyğun olan bu hesablamalara əsasən, ayə Ərəfə gününə deyil, Qədir hadisəsinə aiddir. Əgər meyar və ölçünü səksən bir gün belə müəyyən etsək, Qədir hadisəsindən sonrakı günə uyğun gələcək və Ərəfə günü ilə onun fasiləsi həddən artıq çox olacaq ki, ayə ilə heç bir münasibətə malik deyil. Əgər Məhərrəm və Səfər aylarının hər ikisini otuz günlə, Zilhəccə ayını isə iyirmi doqquz günlə hesablasaq, səksən iki günə uyğun olaraq Zilhəccənin on doqquzu və səksən bir günə uyğun olaraq Zilhəccənin iyirmisi və ayənin nazil olduğu günə təsadüf edəcək, yəni ayə Qədir hadisəsinin baş verməsi və həzrət Əlinin (ə) canişin seçilməsindən ya bir, ya da iki gün sonra nazil olmuşdur həzrət bundan sonra da yaşamış olsaydı belə, İslama heç bir qanunun əlavə edilməyəcəyini anlamaq mümkündür. İslamla kifayət qədər tanışlığa malik olmayan bəzi kəslərin belə nəzərlər irəli sürməsindən təəssüfləndiyimizi bildirməliyik. Nə üçün bəzi məsələlərdə nəzər söyləmək üçün ixtisasa malik olmağın zəruriliyini qəbul edirlər, amma dinlə bağlı məsələlərdə isə mütəxəssis olmadığı halda, yerindən duran hər kəs nəzər bildirir?! 1. «Ət-Təfsirul-kəbir”, c.11, səh. 139. 2. «Üsuli-kafi” kitabının tərcüməsi, c.2, səh. 323 (“kitabul-höccət, əbvabut-tarix, məvlidun- nəbi” bölməsi). Yüklə 3,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|