Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 bron
Yüklə 3,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865
201 De eerste helft van het jaar 1848 leverde voor VAN HEEMSTRA veel lief, maar ook leed op. Hij zag daarin zijn wensch naar eene geheele Grondwetsherziening bevredigd. Wel waren in de zitting van 9 Maart een 27tal ontwerpen van wet tot wijziging van bepalingen der Grondwet ingekomen, maar toen het Koning W ILLEM
II duidelijk bleek, dat de verwachtingen van hetgeen zeer velen, te regt, voor nuttig achtten, daardoor niet bevredigd waren, benoemde hij 17 Maart eene Commissie om een volledig ontwerp van Grondwetsherziening voor te dragen. Doch de vreugde, die VAN HEEMSTRA over dit wijs besluit van Koning W ILLEM II gevoelde, werd niet weinig getemperd door het overlijden van zijnen zoon W ILLEM HENDRIK , 28 Maart 1848, te s' Gravenhage, dien hij op Eik en Duinen aan den schoot der aarde moest toevertrouwen. Zijn voortdurend verblijf in 's Hage en de veelvuldige werkzaamheden aldaar te verwachten noopten hem zijn ontslag als Grietman van Oost-Dongeradeel te vragen, hetgeen hem den 21 Mei 1848 eervol verleend werd. Weldra zag hij zich tot belangrijker functiën geroepen door zijne benoeming op 30 Junij 1848 tot tijdelijk Minister voor de zaken der Hervormde en andere Eerediensten. In die hoedanigheid opende hij, 5 Julij, de 33 ste
Vergadering der Algemeene Synode van de Nederlandsche Hervormde kerk. Ieder, die VAN HEEMSTRA persoonlijk van nabij gekend heeft, zal met ons instemmen, dat hij, om eene triviale uitdrukking te bezigen, voor deze betrekking als het ware geknipt was. De proeven, die wij van zijne wijze van spreken in de Tweede Kamer hebben medegedeeld, kunnen welligt eenigen onzer lezers (s'il y en aura) zich VAN HEEMSTRA als een driftig man, als een welsprekend en vurig redenaar voor oogen gesteld hebben; dat was hij geenzins; zijne wijze van spreken was zeer kalm, overeenkomstig zijn geheel voorkomen, iets bedaards, wij zouden bijna zeggen, iets dominésachtigs, lag er in zijn voordragt. Dit belette hem evenwel niet om daar, waar zijn ziel van verontwaardiging gloeide, ook door kracht van Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 202 stem en gesticulatie dat kenbaar te maken. Miskenning van zijne goede bedoelingen, de overtuiging, dat het een parti pris was om hem te kwellen en hem zijne taak moeijelijk te maken, en de overtuiging, dat de waarheid of het regt aan zijne zijde was, schoon anderen dit miskenden, deden hem ligtelijk zijne natuurlijke kalmte verliezen. Als lid van het tijdelijk ministerie nam VAN HEEMSTRA deel in de Tweede Kamer aan de verdediging van enkele ontwerpen van wet daarin behandeld, b.v. over den Raad van State (Ontw. II. Grondwetsherziening), van de Godsdienst (Ontw. VI), enz., en ook in de Dubbele Kamer deed hij zich als verdediger hooren. Het moet voor hem, den vurigen voorstander eener Grondwetsherziening, een aangenaam oogenblik zijn geweest, toen hij, 14 October 1848, door zijne medeonderteekening de veranderingen in de Grondwet gebragt kon bekrachtigen. Bij besluit n o . 55 van 21 November 1848, werd het tijdelijk Ministerie als zoodanig eervol ontslagen, en onder anderen VAN HEEMSTRA definitief tot Minister voor de zaken der Herv. en andere Eerediensten en tevens tot Commandeur der orde van den Nederlandschen Leeuw benoemd. Hoe hij zijne functiën waarnam, kan onder anderen blijken uit het merkwaardig schriftelijk antwoord, door hem in October 1848 op een adres van de godsdienstige bijeenkomst der Gereformeerden, den 18 Augustus te Amsterdam gehouden, gegeven17. In het najaar van 1848 werd in Friesland in meer dan één kiesdistrict VAN
HEEMSTRA onder de candidaten voor het lidmaatschap der Tweede Kamer genoemd, doch de Friezen oordeelden te regt, dat de betrekking van Minister en Lid botsingen konden doen ontstaan. Hevig schokte VAN HEEMSTRA de onverwachte dood van W ILLEM
II, 17 Maart 1849, waarvan hij de proclamatie aan het volk gerigt (17 Maart) alsmede die van Koning W ILLEM III (21 Maart) onderteekende. Kort daarop werd hij door eene hevige ongesteldheid aangetast, die hem tot het einde van April belette de werkzaam- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 203 heden van zijn departement waar te nemen. Aan de plegtige inhuldiging van Koning W ILLEM
III (12 Mei) te Amsterdam kon hij echter nog deel nemen. Bekende voorvallen gaven hem benevens zijne ambtgenooten (18 September 1849) aanleiding om den Koning te verzoeken uit hunne respective ministerieele betrekkingen te mogen worden ontslagen18, waarop (31 October) zijn ontslag en de opheffing van zijn departement volgde19. - Mr. B . ALBARDA had in die dagen zijn lidmaatschap der Tweede Kamer nedergelegd, en na eenen zeer hevigen strijd met Mr. A .F. JONGSTRA , den voorstander van meer radicale hervorming, werd VAN
HEEMSTRA (met 256 tegen 252 stemmen) te Leeuwarden gekozen20, en daardoor mijn ambtgenoot uit hetzelfde gewest tot 20 Augustus 1850, toen de Kamers door het invoeren der nieuwe kieswet werden ontbonden. Zijne houding als afgetreden, of wil men liever, van zijn vernietigden zetel beroofd minister, kan men leeren kennen uit hetgeen hij (12 December) bij de algemeene beraadslagingen over de begrootingswetten zeide. Hij verdedigde zich toen tegen de bij zijne verkiezing vooral geopperde bedenking, als of hij den teruggang zou willen bevorderen21, en uit dien hoofde als een natuurlijke tegenstander van de nieuwe bewindslieden zoude moeten worden aangemerkt. ‘Hij zoude uit dien hoofde de begrooting grootendeels aannemen en beginnen met dat vertrouwen te betoonen, zonder hetwelk geen bewind kan bestaan. Hij zoude echter de nieuwe bewindslieden scherp nagaan en geenszins een blind vertrouwen in hen stellen. Hij erkende, dat bezuiniging eene behoefte was, maar geloofde tevens, dat men zich wachten moest voor overdrevene maatregelen. Hij wenschte, dat het nieuwe gebouw, hetwelk men wilde optrekken, stevig zij en bestand tegen storm en onweer, en dat daarbij geenzins de hand wierd geslagen aan hetgeen Nederland steeds dierbaar geweest was.’ Aan de werkzaamheden der Kamer gedurende zijne tweede parlementaire loopbaan nam VAN HEEMSTRA ijverig deel. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 Yüklə 3,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|