M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 10
rəhbərlik etdiyi dövrlər ölkəmizin iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəni-mənəvi inkişafında yüksəliş, tərəqqi meylləri ilə fərqlənir. O, Azərbaycan tarixində yeganə şəxsiyyət - rəhbərdir ki, keçmiş SSRİ kimi super dövlətin siyasi rəhbərlik zirvəsinə yüksəlmiş və dünyanın tanınmış dövlət və siyasi xadimləri sırasında ən görkəmli və böyük təsirə malik olan dünya şöhrətli lider olduğunu əməli fəaliyyəti ilə göstərmişdir. Heydər Əlirza oğlu Əliyevin şəxsiyyəti, həyatı və fəaliyyəti görkəmli dövlət və siyasi xadim kimi müasir Azərbaycan tarixinin parlaq səhifəsini təşkil edir. Heydər Əliyev 10 may 1923-cü ildə Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunu bitirmiş, Azərbaycan Sənaye İnstitutunda oxumuş (1939-1941), Leninqradda (indiki Sankt- Peterburq) Ali Təhlükəsizlik Məktəbini və 1957-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirmişdir. 1941-1944-cü illərdə Naxçıvan MSSR Xalq Daxilı İşlər Komissarlığında və Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetində, 1944-1969-cu illərdə Azərbaycan SSR-nin təhlükəsizlik orqanlarında çalışmış, 1969-1982-ci illərdə Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi, 1982-1987-ci illərdə Sov. İKP MK Siyasi Bürosunun üzvü, SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini, 1987-1990-cı illərdə İttifaq əhəmiyyətli fərdi pensiyaçı, fəal ictimai-siyasi xadim, 1990-1993-cü illərdə Naxçıvan MR Məclisinin sədri olmuşdur. 1993-cü ilin 15 iyunundan yenidən Azərbaycan Respublikasına rəhbərlik etmiş, iki dəfə (3 oktyabr 1993-cü ildə, 11 oktyabr 1998-ci ildə) Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçilmişdir. Üçüncü dəfə, 2003-cü ilin 15 oktyabrında keçirilmiş prezident seçkilərində yenə də onun namizədliyi irəli sürülmüş və təsdiqlənmişdir. Lakin 1 oktyabr 2003-cü ildə İlham Əliyevin xeyrinə öz namizədliyini geri götürmüşdür. Heydər Əliyevin həyat və siyasi fəaliyyət xronologiyasının mərhələlərinin hər biri böyük bir tarixdir. Heydər Əliyevin ən böyük tarixi xidmətlərindən biri də ondan ibarətdir ki, hələ Azərbaycan Respublikası SSRİ tərkibində olduğu vaxt o, respublikamızın müstəqil yaşaması və inkişaf etməsinə qabil olması haqqın-
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 11
Azərbaycan Kommunist Partiyası MK-nın birinci katibi vəzifəsində həyata keçirilən sosial-iqtisadi və mədəni quruculuq proqramının nəticələri onun uzaqgörən siyasətinin düzgünlüyünü və həyatiliyini sübut etdi. 1969-1982- ci illərdə Azərbaycan SSR-də qazanılan nailiyyətlər müstəqil Azərbaycan Respublikası üçün mühüm təməl oldu. Böyük iftixar hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, müstəqil Azərbaycan Respublikasının yaranmasının, onun dövlət quraculuğunun əsas qanunu Konstitusiyanın əsas memarı Heydər Əliyev olmuşdur. Məhz ölkəmizdə hüquqi, dünyəvi və demokratik dövlət bilavasitə onun rəhbərliyi ilə qurulmuş və uğurla inkişaf etməkdədir. Bütün sahələrdə sosial-iqtisadi siyasət müvəffəqiyyətlə həyata keçirilir. Azərbaycan dünya sistemində tanınmış və möhkəmlənmişdir. Heydər Əliyevin rəhbərlik təcrübəsinin dərindən öyrənilməsinin nəinki böyük elmi, həmçinin praktiki əhəmiyyəti vardır. Bu böyük şəxsiyyət haqqında əsərlər yazılmış, sənədlər külliyyatı tərtib edilmişdir. Bunların çoxu biblioqrafik, publisistik, kütləvi xarakter daşıyır, əsasən, onun həyat və fəaliyyətinin xronikasını əks etdirir. Hələlik onun ictimai-siyasi və dövlətçilik fəaliyyəti xüsusi elmi-tədqiqat obyekti olmamışdır. Halbuki olduqca zəngin və çoxcəhətli siyasi rəhbərlik və təşkilatçılıq təcrübəsinin tədqiq edilməsi və ümumiləşdirilməsinə həm ölkəmizdə, həm də xaricdə böyük tələbat vardır. Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətinin öyrənilməsi Azərbaycan tarixinin ən ümdə problemi kimi qarşıda durur. Azərbaycanın Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olan XX əsrin son otuz ilində sosial-iqtisadi, elmi-mədəni inkişafının öyrənilməsi tarixi zərurətdən irəli gəlir. Bu böyük şəxsiyyətin siyasi fəaliyyəti iqtisadi-təsərrüfat, dövlət quruculuğuna rəhbərliyi, beynəlxalq fəaliyyəti qədər zəngin və əhatəlidir ki, onlara aid çoxlu əsərlər yazmaq, dissertasiyalar müdafiə etmək olar. Heydər Əliyevin müstəqil Azərbaycan dövlətinin quralması və möhkəmləndirilməsində rolu problemi üzrə elmi-tədqiqat əsəri yazılmasına böyük tələbat vardır. Bu monoqrafiya müəllifin on ildən artıq bir müddətdə ardıcıl olaraq apardığı tədqiqatın məhsuludur.
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 12
başladığı 1941-ci ildən 2003-cü ilədək, dünyanın görkəmli dövlət və siyasi xadimi kimi şöhrətlənməsi və tanınmasına qədərki dövrdə həmişə yaradıcı, qabil təşkilatçı, görkəmli rəhbər respublikanın inkişaf perspektivini əvvəlcədən görən, xalqın milli-mənəvi dəyərlərinin inkişafı qayğısına qalan müdrik siyasət yeritmiş və onnn həyata keçirilməsində böyük müvəffəqiyyətlərə nail olmuşdur. Bütün bunları nəzərə alaraq tədqiqat prosesində aşağıdakı vəzifələri həyata keçirməyi qarşımıza məqsəd qoymuşuq: - Əmək fəaliyyətinə başladığı Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının hakimiyyət orqanlarında, Azərbaycan SSR-nin Təhlükəsizlik orqanlarında işlədiyi vaxtda şəxsi keyfiyyətlərini, dövlət və xalqın mənafeyi naminə fəaliyyətini izləmək; - Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının rəhbəri - Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi vəzifəsinə yüksəlməsinin səbəb və köklərini aydınlaşdırmaq, Heydər Əliyevin Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi vəzifəsinə seçilməsinin qanunauyğunluğunu göstərmək və təhlil etmək; - Azərbaycanın keçmiş SSRİ-də geridə qalan bir respublikadan inkişaf edən, qabaqcıl respublikaya çevrilməsində Heydər Əliyevin siyasi, əmək, təşkilatçılıq və səfərbəredicilik fəaliyyətini göstərmək; - Azərbaycanın ehtiyaclarını, tələblərini müəyyən etmək və Mərkəzi hakimiyyət (Moskva) qarşısında qoymaq və onların həyata keçirilməsinə nail olmaq uğrunda Heydər Əliyevin mübarizəsini göstərmək, respublikamızın SSRİ-nin respublikaları içərisində bütün sahələrdə yüksək göstəricilərinə görə qabaqcıl bir respublikaya çevrilməsinin səbəblərinin təhlilini vermək, respublikalar içərisində Azərbaycanın mövqeyinin və nüfuzunun yüksəlməsini göstərmək; - Azərbaycan SSR-nin təcrübəsinin, şəxsən Heydər Əliyev rəhbərlik metodunun, iş üslubunun bütün SSRİ-də nümunəyə çevrilməsi, onun geniş yayılması və öyrənilməsi zərurətinin Mərkəzi hakimiyyət tərəfindən təqdir edilməsi və bu sahədə həyata keçirilən tədbirlərin nəticəsini araşdırmaq;
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|