Mahsulotlari tovarshunosligi

Qaymoqni yetiltirish. Barcha yog‘ turlarini ishlab chiqarishda kerakli bo‘lgan fizikaviy va nordon saryog‘ ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan biokimyoviy usullari mavjud.
Qaymoqning fizikaviy yetilishi uni ma’lum bir vaqt davomida past haroratda saqlashdan iborat.
Sariyog‘ turlari. Sut sanoatida xilma-xil assortimentdagi sariyog‘lar ishlab chiqariladi. Bu sariyog‘lar bir-biridan ishlab chiqarish texnologiyasi, kimyoviy tarkibi va tovarlik xususiyatlari bilan farq qiladi.


Nazorat savollari. 1.Sutning kimyoviy tarkibi haqida ma’lumot bering? 2.Sutning turlarini ayting?
3.Sut mahsulotlarini ahamiyatini ayting? 4.Sut va qaymoqlarning ahamiyatini ayting?
5.Sutdagi mineral moddalar haqida ma’lumot bering? 6.Qaymoqni ahamiyatini ayting?
7.Achitilgan sut mahsulotlari haqida tushuncha bering? 8.Sariyog‘ tayyorlash texnologiyasini tushuntiring?
9.Sariyog‘ turlarini ayting?

1. Pishloqlar.

2. 
   Sut konservalari.
   

12. Mavzu: Pishloqlar.Sut konservalari.

Reja:

Pishloqlar va ularning turlari.

Pishloq sut mahsulotlari ichida eng yuqori to‘yimli va foydali mahsulotdir. Tarkibida 25—30% oqsil, 16—32% yog‘, 1% atrofida kalsiy, 0,6% fosfor, A, B_x ,B₂ va D darmondorilari bo‘ladi; bu g‘oyatda xushta’m ovqat, organizmda yaxshi hazm bo‘ladi. 100 g pishloq 300—400 kkal ga ega. Pishloq tarkibidagi moddalar kishi organizimida to‘liq va oson o‘zlashadi. Ishtaha ochishda, ovqat hazm qilish jarayonida muhim ahamiyatga ega.
Pishloq yangi, qaymog‘i olinmagan yoki normallashtirilgan sigir, echki suti yoki ular aralashmasidan ishlab chiqariladi. Sut shirdon fermenti yoki sut achituvchi achitqi yordamida ivitiladi. Olingan quyuqlik (kale) zardobini ajratish uchun yanchiladi, shakl beriladi, presslanadi, tuzlanadi, keyin esa 15—30 kundan 12 oygacha yetiltiriladi. Yetilish davrida xom- ashyo achiydi, bunda gaz ajralib chiqib, pishloqda ko‘zchalar hosil bo‘ladi. Achigandan keyin yaxshi pishib yetilishi uchun pishloq yerto‘lalarda saqlanadi. Bu davrda pishloq oqsilida katta o‘zgarishlar ro‘y beradi. Natijada pishloqda o‘ziga xos yoqimli ta’m, xushbo‘y hid, bir xildagi sariq rang paydo bo‘ladi. Tayyor pishloqlarni qurib ketish va buzilishdan saqlash uchun parafinlanadi.
Pishloqning 100 dan ortiq turi bor. Hamma pishloqlar xomashyosi va olinishiga qarab olti turga bo‘linadi: qattiq shirdon; yumshoq shirdon; namakobda yetishtirilgan; qo‘y sutidan olinadigan; eritilgan; nordon pishloqlar.
Xomashyosiga qarab sigir, echki sutlaridan yoki ular aralashmasidan tayyorlangan; ivitish usuliga qarab shirdon suvli va sut achituvchi bakteriyali; kalening ishlov berilishiga ko‘ra qattiq (presslangan) va yumshoq (o‘zicha presslanadigan); tuzlash usuliga ko‘ra namakob bilan va quruq tuz bilan tuzlangan; kelib chiqishiga ko‘ra tabiiy va yumshoq; yog‘ miqdoriga ko‘ra 50, 45, 40 va 30% yog‘li (quruq moddalar hisobida) pishloqlar farqlanadi.