Microsoft Word 017 esas sayi doc
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
Filologiya məsələləri, № 7, 2017 78 so on. By means of negative prefixes –dis, - un, -in, -im, -ab and etc. are formed new words expressing negative meaning. For example: disconnect, unequal, unload, incomplete, misuse, abnormal and so on. With the help of suffixes – er,- or, -tion, -sion, -ment, -th, - ence, -ance, -ist, -y, -ing and others are formed new words used in the field of energetics (engineering). For example: conductor, resistor, transformer, generator, rotation, emission, measurement, resistivity, strength, capacitance, frequency, winding and etc. Some prefixes and suffixes form nouns, while other prefixes and suffixes make adjectives, adverbs and verbs. For example: changeable, gaseous, resistant, electrical, lengthen, positi- vely, constantly, directly and etc. Examples given in the article are directly used in the field of energetics ( engineering). Рахима Мамедова Роль словообразования в обогащении словарного запаса студентов энергетических специальностей Резюме В статье описывается роль словообразования в обогащении словарного запаса студентов. Словообразование охватывает область энергетики. Новые слова в области энергетики образуются с помощью префиксов – sub, -semi, -over, -en, - de, - geo, -co, -inter, -tri, -di, -re и др. Например: substation, semiconductor, overcharge, undercharge, enlarge, decontrol, geophysics, co-operation, interconnect, triangle, dioxide, replace и др. С помощью отрицательных префиксов dis, - un, -in, -im, -ab и др. образуются новые слова имеющие отрицательное значение. Например: disconnect, unequal, unload, incomplete, misuse, abnormal и т.д. С помощью суффиксов er,- or, -tion, -sion, -ment, -th, - ence, -ance, -ist, -y, - ing и др. образуются новые термины – существительные связанные с областью энергетики. Например: conductor, resistor, transformer, generator, rotation, emission, measurement, resistivity, strength, capacitance, frequency, winding и т.д. С помощью некоторых префиксов и суффиксов образуются существительные, тогда как другие префиксы и суффиксы образуют прилагательные, наречия и глаголы. Например: changeable, gaseous, resistant, electrical, lengthen, positively, constantly, directly и т.д. Примеры данные в статье используются в области энергетики. Rəyçi: Sevil Əliyeva filologiya elmlər namizədi Filologiya məsələləri, № 7, 2017 79 GÜLƏR SADIQOVA, TÜRKAN CƏLİLOVA Gəncə Dövlət Universiteti gularsadıqova87@gmail.com calilovat@mail.ru İNGİLİS DİLİNİN TƏDRİSİNDƏ FİLMLƏRDƏN İSTİFADƏ Açar sözlər: kinofilmlər, səssiz filmlər, alt yazı, baxışdan öncə, baxışdan sonra Key words: motion pictures, silent films, subtitles, pre-viewing, post- viewing Ключевые слова: кинофильмы, немые фильмы, субтитры, перед просмотром, после просмотра Ingilis dilinin tədrisində əyani vasitələrdən istifadə böyük rol oynayır. Səs və şəklin kombinasiyası İngilis dilinin yazı, oxu, danışıq və dinləmə bacarıqlarına yiyələnməkdə əsaslı köməklik göstərir. Filmlər bizim həyatımızın ayrılmaz hissəsi olmaqla həyatımızı əks etdirdiyindən onların dil dərslərinə gətirilməsi də böyük məna kəsb edir. Motivasiya edən vasitə kimi filmlər dilin mənimsənilməsini daha əyləncəli və zövqverici edir. Bununla belə, tam və ya qısametrajlı filmlərin ingilis dili dərslərində çapda olan mətnləri tamamilə əvəz edib etməməsi hələ də mübahisəlidir. Lakin bu fakt danılmazdır ki, film və videolardan istifadə ingilis dilinin tədrisi mühitini dəyişir, çünki bu zaman tələbər ingilis dilini real həyat səhnələrində və təbii situasiyalarda görürlər. Bəzi metodistlər, məsələn Kinq dil dərslərində qısa filmlərdən istifadə metodikasına (short sequence methodology) üstünlük verilməsinin lazım olduğunu yazır. Çünki bu cür filmlər müəyyən bir mövzuya əsaslanan sinif müzakirəsini artırmağa daha meyllidir, xüsusən də tibb, təhsil, elm, biznes, tarix, hüquqi sistem və s. kimi mövzuların tədrisində bu daha effektlidir. (3) Qısa film metodunda tək səhnə yanaşması daha çox diqqəti cəlb edir. Bu zaman filmdən tək bir səhnə və ya yalnız bir hissə nümayiş etdirilir. Həmçinin müəllim seçici yanaşma ilə filmin müxtəlif hissələrindən yalnız lazım olan bir neçə səhnəni də seçib nümayiş etdirə bilər. Bu yanaşma filmin nümayiş vaxtı qısa olduğundan və tələbələrin diqqətlərinin mərkəzləşməsi baxımından onları daha yaxşı məşğul edir. Qısa film seqmenti yanaşması adətən hər hansı bir mövzunun təqdimatı zamanı, və yaxud da tələbələrin yazı və oxu öncəsi tapşırıqlarda öz ideya və fikirlərini beyin həmləsi kimi sürətlə istifadə etmələrində daha effektli bir Filologiya məsələləri, № 7, 2017 80 vasitə kimi tətbiq oluna bilər. Qısa film seqmentləri həmçinin dilin linqvistik quruluşu və formasında fokuslaşma zamanı da istifadə oluna bilər. Filmin nümayiş vaxtinın qısa olması və qisa film seqmentlərindən istifadə yeni başlayanlar və kiçik yaşlı dil öyrənciləri üçün daha əlverişli hesab olunur, çünki onlar üçün uzun nümayişlər linqvistik cəhətdən çox iddialı ola bilər. Digər tərəfdən bütöv film metodikasına (whole film methodology) üstünlük verən metodistlər də var. Məsələn, Sommer hesab edir ki, kinofilmlər kurrikulumun ayrılmaz hissəsi olub özək funksiyası daşıyır. (6, 485) Lakin dərslərdə zaman məhdudiyyəti olduğu üçün biz belə hesab edirik ki, qısa filmlər daha məqsədəuyğundur. Bütöv film yanaşması müəllimləri daha az məsələlərlə üzləşdirir. Bu yanaşma daha çox universitetlərdə məqbul hesab olunur. Tələbələrin dil səviyyəsindən asıli olaraq burada əsasən filmi saxlamaq, izah vermək lazım olmur, eyni zamanda bu baxışdan əvvəl, baxış ərzində və baxışdan sonrakı tapşırıqların həyata keçirilməsini də məhdudlaşdırır. Tam filmə üstünlük verən metodistlərə görə əgər film tələbələrin dil səviyəsinə uyğundursa, filmlərdəki dialoqlar aydın və anlaşıqlıdırsa, o zaman tam kinofilmlər daha faydalı ola bilər. Digər bir məsələ isə subtitrlərin, yəni alt yazıların verilib verilmə- məsidir. Bəzi müəlliflərə görə kinofilmin tələbənin öyrəndiyi dildə alt yazılarla verilməsi onun alt yazısız nümayişindən daha məqsədəuyğundur. Aşağıdakı səbəblərə görə alt yazılı filmlər daha effektlidirlər: 1. Tələbələr İngilis dilində dialoqları öyrənməkdə daha motivasiyalıdırlar. 2. Alt yazılar eşitmə və oxuma bacarıqları arasındakı boşluqlarda kör- pü rolu oynayır. 3. Tələbələr süjeti daha asan izləyə bilirlər. 4. Onlar eyni zamanda sözlərin düzgün tələffüzünü öyrənirlər. 5. Söz tanıma vərdişləri inkişaf edir. 6. Idiomlar daha asan başa düşülür. 7. Oxuma və qavramabacarıqları inkişaf edir. Alt yazısız filmlərin də öz üstünlükləri var. Əsas üstünlük odur ki, bu tələbələrin açar sözlər və dialoqlar üzərindəki diqqətlərinin cəmləşməsini artırır. Həmçinin tələbələr üz ifadələri, intonasiya, aksentlər üzərində mərkəzləşməyi öyrənirlər. Sənədli və ya dramatik filmlərdən istifadə də əsas müzakirə məsələl- ərindəndir. Dramatik xarakterli filmlər qısa hekayələr və romanlar üçün ikinci mənbə kimi istifadə oluna bilər. Xüsusilə ingilis ədəbiyyatının klassik əsərlərinə əlavə kimi belə filmlər adətən daha faydalıdır. Lakin bir cox belə filmlərdə qəhrəmanlar və yerlər dəyişdirilə bildiyindən müəllim onları seçərkən əsərlə üst-üstə düşdüyünü diqqətlə yoxlamalıdır. Çətin vəziyyətə Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|