23
Dərs
5
/ Mövzu:
FƏRDİ KOMPYUTERLƏR
MOTİVASİYA
Müəllim şagirdlərə müraciət edə bilər:
–
Kompyuter haqqında,
yəqin ki, hər birinizin kifayət qədər məlumatı var.
Kompyuterlərə harada rast gəlmisiniz?
Müəllim şagirdlərin fikirlərini dinləyib problemli situasiya yaradacaq suallar verir:
–
Sizə lazım olan kompyuteri necə seçmək olar? Onun hansı özəlliklərinə
(xüsusiyyətlərinə) fikir vermək lazımdır?
Şagirdlərin fikirləri dinlənilir. Lövhədə tədqiqat sualı yazılır və müəllim tərəfindən
səsləndirilərək izah olunur. Şagirdlərin fərziyyələri qeyd olunur.
Tədqiqat sualı:
Kompyuterləri necə fərqləndirmək olar?
TƏDQİQATIN APARILMASI
Müəllim tədqiqatı aparmaq üçün şagirdləri kiçik qruplara bölür. O, dərsliyin
“Fəaliyyət” hissəsində təsvir olunmuş kompyuterləri iki-iki bölməklə hər qrupa bir
cüt kompyuteri müqayisə etməyi tapşırır. Bu zaman şagirdlər kompyuterləri xarici
görkəminə, ölçülərinə, hissələrinə görə müqayisə edirlər. Bu kompyuterlər haqqın-
da məlumatı olan şagirdlər onları başqa cəhətlərinə görə də müqayisə edə bilərlər.
Venn diaqramında kompyuterlərin fərqli və oxşar cəhətləri qeyd edilir.
I qrup
DƏRSİN
MƏQSƏDİ
fərdi kompyuterləri bir-birindən fərqləndirmək;
fərdi kompyuterlərin təsnifatına
dair biliklərini nümayiş
etdirmək;
fərdi kompyuterlərin növlərinə görə üstün cəhətlərini
söyləmək.
Əsas
ANLAYIŞLAR
Kompyuter, fərdi kompyuter, masaüstü kompyuter, noutbuk,
planşet, cib kompyuteri
DƏRSİN TİPİ
İnduktiv
İstifadə olunan
İŞ FORMALARI
Bütün siniflə iş, qruplarla iş
İstifadə olunan
ÜSULLAR
Beyin həmləsi, kiçik mühazirə, problemin həlli, Venn diaqramı,
təqdimat
Fənlərarası
İNTEQRASİYA
Tex. – 2.1.1
TƏCHİZAT
İş vərəqləri, kompyuter sinfi
24
II qrup
III qrup
IV qrup
MƏLUMAT MÜBADİLƏSİ VƏ MÜZAKİRƏSİ
Hər bir qrupun nümayəndəsi işi təqdim edir. Məlumat mübadiləsi baş verir.
Müəllim və digər qrup üzvləri suallar verə bilər:
–
Şəkillərdə göstərilmiş kompyuterləri harada görmüsünüz?
–
Onların hansı ümumi cəhətləri var?
–
Bu kompyuterlərdə hansı işləri görmək olar?
ÜMUMİLƏŞDİRMƏ VƏ NƏTİCƏ
Müəllim sinfə müraciət edir:
–
Kompyuterlər bir-birindən necə fərqlənir?
–
Bütün növ kompyuterlərdə eyni işləri görmək olarmı?
–
Kompyuterlərin müxtəlif göstəricilərini bilmək nə üçün lazımdır?
Müəllim şagirdlərin cavablarını ümumiləşdirir və onlarla birlikdə nəticə çıxarır:
–
Kompyuterlərə çox yerdə rast gəlmək olar: ofislərdə, zavodlarda, banklarda,
məktəblərdə, avtomobillərdə, evlərdə, məişət cihazlarının daxilində.
–
Bir nəfərin istifadəsi üçün nəzərdə tutulan kompyuterlər fərdi kompyuterlər
adlanır. “Macintosh” adlı ilk fərdi kompyuteri 1984-ci ildə “Apple” firması
hazırlamışdır. Əvvəllər kompyuterlər çox iri idi və böyük zallarda yerləşirdi.
25
–
Fərdi kompyuterləri ölçülərinə və imkanlarına görə bir neçə növə ayırırlar:
masaüstü kompyuterlər,
noutbuk kompyuterlər (
dizüstü kompyuterlər),
planşet
kompyuterlər,
ovuciçi kompyuterlər (cib kompyuterləri).
–
Masaüstü kompyuterlər fərdi kompyuterlərin ən geniş yayılmış növüdür. Həm
də onlara stasionar kompyuterlər də deyilir. Onlar, əsasən, sistem bloku,
monitor,
klaviatura və
siçandan ibarət olur.
–
Noutbukların, yaxud
dizüstü kompyuterlərin ölçüləri masaüstü kompyuterlərə
nisbətən kiçik olsa da, imkanları, demək olar ki, eynidir. Kiçik və yüngül
olduqlarından onları rahat daşımaq olur. Noutbuklar elektrik şəbəkəsi ilə yanaşı,
batareya ilə də işləyə bilir.
Müəllim dərslikdə adı çəkilən kompyuterlərdən danışa bilər.
–
Fərqlərinə baxmayaraq bütün fərdi kompyuterləri birləşdirən ümumi cəhət odur
ki, onların giriş-çıxış qurğuları, prosessoru və yaddaş qurğusu var.
Müəllim dərsin əvvəlində irəli sürülən fərziyyələri xatırladır və onları şagirdlərin
fəal iştirakı ilə qazanılmış biliklərlə müqayisə edir.
YARADICI TƏTBİQETMƏ
Müəllim şagirdlərə “Sual və tapşırıqlar” hissəsində verilmiş 4-cü tapşırığı yerinə
yetirməyi təklif edir.
QİYMƏTLƏNDİRMƏ
Müəllim dərsin təlim məqsədlərinə nail olmaq dərəcəsini müəyyən etmək üçün
meyar cədvəli hazırlayır. Dərsin bütün mərhələlərində bu meyarlara uyğun olaraq
şagirdlərin fəaliyyətini izləyir və qeydlərini cədvəldə yazır.
Meyarlar:
1.
Fərdi kompyuterlərin təsnifatına dair biliklərini şərh edir.
2.
Fərdi kompyuterləri fərqləndirir.
3.
Fərdi kompyuterlərin üstün cəhətlərini söyləyir.
№
Şagirdin soyadı və adı
Meyarlar üzrə müəllimin qeydləri
1 2 3
1.
2.
3.
...
Ev tapşırığı. “Araşdıraq-öyrənək” bölməsindəki tapşırıq verilə bilər.