81
b- titirləməyə sərf olunan 0,1 n. hiposulfat məhlulunun
miqdarı (ml);
T
2
-0,1n. hiposulfat
məhlulunun titrinə düzəliş;
б-filtrləməyə qədər ümumi ekstraktın həcmi (200 ml);
e-ekstraktın reaksiya üçün götürülən miqdarı (ml);
H-nümunə çəkisi (q);
0,009-yod məhlulunun qlükozaya hesablama əmsalı
(1 ml. 0,1n. yod məhlulu 0,009 qram qlükozanı
oksidləşdirir).
Lazım olan reaktivlər
1.1%-li kalium ferrosianid məhlulunu
hazırlamaq üçün 10 qram K
3
6
)
(cN
Fe
reaktivi
çəkərək həcmi 1 l olan kolbaya tökürlər. Əvvəlcə az
suda həll edirlər, sonra kolbanı su ilə ölçü xəttinə
qədər su ilə doldururlar. Məhlulun titrinə olan düzəlişi
növbəti ardıcılıqla həyata keçirirlər.
Konusvairi kolbaya pipetka ilə 50 ml
hazırlanmış məhluldan tökürlər. Üzərinə 3 qram Kİ və
kimyəvi təmiz sink sulfat 1,5 qram əlavə edərək yaxşı
çalxalayırlar. Sonra məhlulda əmələ gələn yodun və
əlavə olunan 1-2 damla 1% nişastanın iştirakı ilə 0,1n.
hiposulfit məhlulu ilə rəngini itirənə qədər titrləyirlər
Titrə düzəlişi bu düsturla müəyyən edirlər.
T=
5
,
0
03292
,
0
ax
;
82
Burda, a-titrləmənyə sərf edilən 0,1n. hiposulfit
məhlulunun miqdarı (ml);
0,0392- hiposulfitin kalim ferrosianıdə düzəliş
əmsalıdır. (1 ml 0,1 n.hiposulfit məhlulu 0,0392 q
kalium ferrosianidə uyğundur);
0,5- ferrosianid kaliumun 50 ml 1%-li
məhlulundakı miqdarıdır (q).
2. 2,5 n.natrim qələvi məhlulunun hazırlanması.
Əvvəlcə 45%-li natrim qələvi məhlulu hazırlanıır.
Bunun üçün 45 q NaOH 55 ml suda həll olunur. Sonra
bu məhlulun sakitləşməsi üçün on gün dincə qoyurlar.
Sonra həmin məhluldan qaynadılmış su ilə
durulaşdırmaqla 10%-li məhlul hazırlayırlar. (bunun
üçün 10 hissə 45%-li məhlula 35 hissə su əlavə
edirlər). Məhlulun titrinə düzəlişi müəyyən etmək
üçün 1n. HCl və ya H
2
SO
4
məhlulu ilə titrləyirlər. 10
ml qələvini titrləmək üçün 25 ml turşu sərf olunur.
Əgər nəticə bu rəqəmdən fərqli olarsa onda ya qələvi
su ilə durulaşdırılmalı və yaxudda dincə qoyulmuş
45%-li məhluldan əlavə etmək lazımdır.
3. Neytral quğuşun asetatın hazırlanması üçün
300q qurğuşun asetat 50 q quğuşun oksidi PbO və 50
ml su ilə çini çanaqda yoğrulur. Şüşə ilə ağzı örtülərək
su hamamında qarşığın rəngsizləşməsinə qədər
saxlayırlar. Sonra qarışığa 950 ml qaynamış su əlavə
edirlər, butulkaya keçirərək dincələməyə qoyurlar və
sonra fitrdən süzülür. Süzüntü şüşə qabda ağzı bağlı
saxlanır.
83
4. Doymuş natrium sulfat məhlulu hazırlamaq
üçün 165q kristal reaktiv 1 litr suda həll edilir.
5. 10-15%-li soda məhlulu və quru soda toz
halında.
6. 1%-li metilen abısının suda məhlulu.
7. Xüsusi çəkisi 1,19 olan qatı xlorid turşusu.
8. 0,1 n. hiposulfit məhlulunu hazırlamaq üçün
25 q Na
2
S
2
0
3
x5H
2
O-nu qaynadıb soyudulmuş suda
həll edirlər, sonra üzərinə 0,2 q soda tozu əlavə edərək
həcmi 1 litrə çatdırırlar. Məhlul tünd rəngli şüşə
butulkada saxlanır.
Məhlulun titri 0,1n. K MnO
4
-la yoxlanlır.
Konusvari kolbaya 20 ml 10%-li KJ məhlulu, 30 ml
2n. H
2
SO
4
və 20 ml dəqiq 0,1 n. KMnO
4
məhlulu
əlavə edirlər. Kolbanın ağzı saat şüşəsi ilə qapanır, 5
dəqiqə sonra kolbadakı su ilə durulaşdırılır əmələ
gələn yod hiposulfitlə 1%-li nişastanın iştirakı ilə göy
rəngin itməsinə qədər titrləmə davam olunur.
Hiposulfitin titrinə düzəliş aşağıdakı düstürla
hesablanır.
T=
a
xK
20
,
Burada, -0,1n. hiposulfitin
titirləməyə sərf
olunan miqdarı (ml);
K-0,1n. KMnO
4
titrinə düzəliş.
9. 0,1 n yod məhlulunu hazırlamaq üçün 50 ml
suda 20-25 q kalium yod həll edilərək məhlula 13q
(daha dəqiq 12,69q) yodun metal birləşməsi əlavə
84
olunur. Kolba yodun həll olmasına qədər çalxalanır və
sonra məhlulun həcmi su ilə ölçü xəttinə qədər
doldurularaq həcmi 1 litrə çatdırırlar. Məhlulun titriini
0,1 n. hiposulfit məhlulu ilə müəyyən edirlər. 25 ml
yod məhlulu üzərinə 100 ml su əlavə edərək
hiposulfitlə sarı rəngin müşahidə olunmasına qədər
titrləyirlər. Sonra bir neçə damla 1%-li nişasta
məhlulu əlavə edərək titrləməni göy rəngin itməsinə
qədər davam etdirirlər. Yod məhlulunun titrinə düzəliş
aşağıdakı düsturla müəyyən olunur.
T=
25
exk
,
Burada, e-titrləməyə sərf
olunan hiposulfitin
miqdarıdır (ml);
k-0,1 normal Na
2
S
2
03 məhlulunun titrinə
düzəliş.
10. 0,1 n. Natrium qələvisi məhlulunun
hazırlanması üçün 45-50q Na OH 10,0 litr
qaynadılaraq soyudulmuş suda həll edilir. Karbonat
duzlarının məhluldan tam ayrılırması üçün oraya 5%-
li barium xlorid məhlulu əlavə edirlərki, karbonatlar
tam çökmüş olsun. Çökmüş barium karbonatın şəffaf
məhlulu təmiz butulkaya süzülür və ağzı kip bağlanır.
Məhlulun titri 0,1n. H
2
S0
4
və HCl-un fiksanoldan
hazırlanmış məhlulu və ya 0,1n. quzuqulağı turşusu ilə
müyyən edilir.(6,3024q 1litr).