Microsoft Word Alma turshusu doc
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nəmliyin sabit çəkinin alınmasına qədər qurudulması üsulu ilə təyini.
- Nəmliyin sürətli üsulla təyini 130 0 C temperaturda qurutma.
- VÇ-cihazı ilə qurutma (yüksək tezliklə-VÇ)
63
göstəricilərindən biridir.Bu səbəbdən də onlara nəzarəti diqqətdə saxlamaq üçün standartlar və texniki şərtlər tətbiq olunur. Məhsullarda nəmliyin miqdarını təyin etmək üçün müxtəlif analiz üsullarından istifadə olunur. Üsulun seçilməsi təhlil edilən maddənin mühitindən tədqiqatın məqsədindən, üsulun mürəkkəbliyindən, onun dəqiqlik dərəcəsindən, eyni zamanda anlizin yerinə yetirilməsi üçün sərf olunan vaxtdan asılıdır. İstehsalat şəraitində analizin tez həyata keçirilməsi lazım gəldikdə, xüsusilədə tədqiqat işlərində dəqiq nəticələr əldə etmək üçün sürətli nəzarət üsulundan istifadə olunur. Tərəvəz məhsullarının emalında, qatılaşdırılmış məhsulların istehsalında adətən termiki qurutma üsullarından istifadə edirlər. Bu zaman tədqiq ediləcək maddəyə müəyyən olunmuş temperatur tətbiq olunur. Quru maddənin miqdarı bir sıra növ xammalında və yarımfabrikatlarda refraktometrik üsullarından istifadə olunur.
Nəmliyin qurutma üsulu ilə təyini.
Nəmliyin miqdarı məhsulda termiki üsulla müxtəlif temperaturlarda təyin edirlər: 100-105 0 C-də sabit çəki olana qədər; 125, 130, 155-170 0 C sürətli 64
qurutma, 40-60 0 C-də vakum altında həyata keçirirlər. Nəmliyin təyin etdikdə daha dəqiq məlumatlar əldə etmək üçün temperatur, qurutmanın müddəti və qurudulan nümunənin çəkisinə, xüsusilə də sürətli qurutma üsulunda, diqqətli olmaq lazımdır. Nəmliyin nümunədən daha tez çıxmasını təmin etmək üçün, götürülmüş nümunə yaxşı xırdalanır və qumla qarışdırılır.
qurudulması üsulu ilə təyini. Bunun üçün diametri 45-55 mm və hündürlüyü 40-50 mm olan şüşə byuksa 10 qram kvars qumu tökərək şüşə çubuğu da həmin ölçüdə 40-50 mm uzunluqda byuksa yerləşdirirlər. Elə edirlər ki, byuksın qapağı örtülsün. Byuksı ağzı açıq vəziyyətdə lazım olan temperaturda quruducu şkafa yerləşdirirlər. Yarma, paxlalılar, un və digər məhsulları byuksda qum əlavə etmədən qurudurlar. Byukslar 1 saat ərzində qurudulur, sonra qapağı örtülür, 20-30 dəqiqə ərzində eksikatorda soyudulur və 0,0001 q dəqiqlikdə çəkilir. Bundan sonra byukslar yenidən quruducu şkafa yerləşdirilərək 30-40 dəqiqə qurudularaq, eksikatorda soyudulur və yenidən çəkirlər. Qurutmanı və byuksların çəkilməsini sabit çəki alana qədər davam etdirirlər.
65
Nümunəni o vaxta qədər qurudurlar ki, iki çəki arasında olan fərq 0,0002 qramdan çox olmasın. Nəmliyin miqdarı faizlə (x) aşağıdakı formul ilə hesablanır. X= g x G G 100
( 1 , Harada G-byuksin qurutmadan əvvəl nümunə ilə birlikdə çəkisi, q; Ç 1 -byuksin çəkisi nümunə ilə birlikdə qurutmadan sonra, q; g-tədqiq olunan nümunələrin çəkisi, q; Məhsulda nəmliyin təyin oluması iki təkrarda davam etdirilir. Nəticədə iki təkrarın orta rəqəmi götürülür. İki təyin olunma arasındakı fərq 0,20%-dən çox olmamalıdır.
0 C temperaturda qurutma. Nəmliyi təyin etmək üçün əvvəlcə diametri 45- 55 mm olan şüşə və metal byukslar hazırlanır. Qurudulacaq nümunənin çəkisi xırdalanmış və ( 0,01
q) dərinlikdə çəkilmiş 5 q olur. Nümunəni 130 0 C-də 45 dəqiqə ərzində qurudurlar. Sonra onu ekskatorda 20-30 dəqiqə soyudurlar və 0,01 q dərinliklə çəkirlər. Ağzı açıq olan byuks nümunə ilə birlikdə 140- 145
0 C qızdırılan quruducu şkafa yerləşdirilir. Bu zaman şkafda temperatur sürətlə aşağı düşür. 66
Temperaturu 130 0 C çatırırlar və bu mometdən qurutmanın başlanması hesab olunur. Byuks nümunə çəkisi ilə birlikdə 40 dəqiqə müddətində 130 0 C saxlanılır. Göstərilən temperaturdan kənarlama 2 0 -dən
çox olmamalıdır. Sonra byuks şkafdan çıxarılır qapaqla bağlanaraq ekskatora yerləşdirilir. 20-30 dəqiqə soyudularaq çəkilir dəqiqliklə 0,01 q təşkil etməlidir. Nəmliyin miqdarı bundan əvvəldə göstərilən formul ilə hesablanaraq faizlə ifadə olunur. İki paralel təyin etmə arasında olan fərq 0,20%-dən çox olmamalıdır. Məhsulun kimyəvi tərkibindən asılı olaraq 130
0 C qurutma zamanı vaxtın müddəti də müxtəlif olur. Məsələn, kartof və kök 40 dəqiqə; çuğundur 35, kələm və soğan 22 dəqiqəyə qurudulur.
Məhsulların qurudulmasında şüa enerjisindən istifadə olunması, müxtəlif məhsulların qurutma müddətini azaldır. İnfraqırmızı şüaların uzunluğu-700nm-dən yüksəkdir. İnfraqırmızı şüalanmanın mənbəyi kimi VÇ cihazından istifadə olunur. Hansı ki, tədqiq olunan material 2-3 mm qalınlığında qatla şüa enerjisi ilə şüalanaraq qaranlıqda qızdırılan cisimlə qızdırılır. Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|