69
* Cer kaği k̇iyi həhne pşə gərəg çıkak̂otk̂oa.
Gec gələn qonaq gərək özünə çörək gətirə.
* Sas kundə k̇iyə yokundə cigə ĉuvtarmə.
Çağrılmamış qonaq süpürülməmiş yerdə oturar.
* Sas kundə k̇iyi hinəne barışilli q̇antarmə.
Çağırılmamış qonaq öz yükündən yeyər.
* Ksan k̇ili yaman q̇ə lazım k̂oarmə.
Yaxşı dost yaman gündə tanınar.
* Yalğuz vişə maşarım t̂aansıvi.
Ağac meşədə də yalqız olmasın.
* K̇ili kallax lək̇iştarmə, düşman – ink̂əx.
Dost başa baxar, düşmən - ayağa.
* Dost ĥədmi ijix ək̇iştarmə, düşmani kalla musod kit̂armə.
Dost adamın üzünə baxar, düşmən başını aşağı salar.
* Ĥədmi ijix leştarmə, ĥayvan – kut̂ax.
İnsan üzə baxar, heyvan - ələ.
* Hər sor sa dost ċix̂ə.
Hər kənddə bir dost tut.
* Pan manatıq̇ıllı sa dost ksanmə.
Yüz manatdansa bir dost yaxşıdır.
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
İradə Məlikova
70
* Qonşıx xəkinkui, mık̇ıi kikujmə.
Gülmə qonşuna, gələr başına.
* Uzağırt̂üi qovumuq̇ıllı miq̇elir t̂üi qonşı ksanmə.
Uzaqdakı qohumdan yaxındakı qonşu yaxşıdır.
* Qonşı ksan q̇iq̇ali, baylağ rişim lıgıldu k̂uidəmə.
Qonşu yaxşı olsa, kor qız ərə gedər.
* Qonşılli xinimk̇ir skuğui ung dinc k̂oarimə.
Qonşuda qız alanın ürəyi dinc olmaz.
* Żoa unk̇ursəq̇illi qabağır qonşu unk̇oa.
Ev tapmazdan əvvəl, qonşu tap.
* Ure şalam nişiyə argab unzuk̇a.
Dəmir çarıq geyib nişanlı axtar.
* Kşi dax żınas sk̂uidəq̇i, kla dax mişelli t̂oçğudq̇i paşman
k̂uidimə.
Kim tez gəlin getiribsə, kim tez yuxudan dursa, o peşman
olmaz.
* Lıgıldyə xinimk̇ir çinə boyunduruği lix̂iziĉĉindurmə.
Ərlə arvad bir boyunduruqda olan öküz kimidirlər.
* Żoa kant̂ırk̇ırdəm xinimk̇irmə, gəçşirdəm.
Ev dağıdan da arvaddır, tikən də.
* Bəd xinimk̇ir at̂t̂i żoa cənəhhəmu uxşaşmə.
Bəd arvad evi cəhənnəmə döndərər.
71
* Baylağ lıgıldu çirkin xinimk̇ir qismət k̂oarmə.
Kor kişiyə çirkin arvad qismət olar.
* Bıi k̇isını çinə səfər yetimmə, dədə zik̇isını – yik̇ səfər.
Ata öləndə bir dəfə yetimsən, ana öləndə - yeddi dəfə.
* Rişiş ċiretmə, żınasu yax kıla.
Qıza deyirəm, gəlin eşitsin.
* Çxi-misi at̂t̂ondə żoa barakatım at̂t̂ijimə.
Böyük-kiçik olmayan evdə bərəkət olmaz.
* Ĥəyəl at̂t̂ondə żoa x̂u at̂t̂ondə zoxiĉĉin k̂oarmə.
Uşaq olmayan ev, susuz dəyirman kimidir.
* Ĥəyəl t̂üi żoa bazarmə, at̂t̂ondə żoa ziyartmə.
Uşaq olan ev bazardır, olmayan ev qəbir.
* Ĥəyəl təmiz şüşəmə, va hinel t̂a rang zix̂uq̇ali hini hə rang
t̂uvurmə.
Uşaq təmiz şüşədir, sən ona hansı rəngi sürtsən, o həmin
rəngi götürər.
* Bala nüżiq̇illi żin k̂oarmə.
Bala baldan şirin olar.
* Żoe yaraşığ ĥəyəlmə, sifrə yaraşığ – k̇iyə.
Evin yaraşığı uşaqdır, süfrənin yaraşığı – qonaq.
* Ĥəyəl lahandır, liq̂ez çotır at̂t̂orşını vərdiş kirval lazımmə.
Uşağa beşikdə, buzova sicimdə vərdiş vermək lazımdır.
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
İradə Məlikova
72
* Żoe cuğab ĥəyəlişilli sorŝına, soe cuğab maylınışılli.
Evin sözünü uşaqdan soruş, kəndin sözünü dəlidən.
* Hə enğ t̂ak̂uijmə ki, maylın at̂t̂ondə?
O toy yoxdur ki, dəli olmasın.
* Maylınışkili ṫar veżinkui zad vimə.
Dəlidən adama dost olmaz.
* Maylıni hilamım maylınmə.
Dəlinin eşşəyi də özünə oxşar.
* Axmağ axmağu rastkağşəmə.
Axmaq axmaqla rastlaşar.
* Axmaği hine axmağval gıli t̂uvur zadimə.
Axmaq özünü ağıllı bilər.
* Axmağ ĥədmi tüküşilli t̂ohla düz kitarmə.
Axmaq insan tükdən ağac düzəldər.
* Ĥaq̇ılsızu gündə ĥəyidmə.
Dəliyə gündə bayramdır.
* Hilamış bıi ċirijmə ınk̂allı lat̂t̂ınṫıni.
Eşşəyə çaydan keçənə kimi day deyərlər.
* Hilami vəç t̂abıq̇əşin nixerir mal vaxirdiºəmə.
Eşşəyin buynuzu olsaydı, naxırda mal qoymazdılar.
73
* Hini lik̇uvunṫıni hilami q̇aj antıx zaçıxkırmə.
O oxuyana kimi eşşəyin quyruğu yerə çatar.
* Hilam bik̇iq̇ali, hine cigə spi ċix̂irmə.
Eşşək ölsə, yerini qoduq tutar.
* Ĥəciz hilami k̇udu gebitarimə.
Aciz eşşəyə ikisi birdən minməz.
* Maq̂a ixer biq̇i hilami təpig fatkit̂armə.
Arpası çox olan eşşək şıllaq atar.
* Pşi at̂t̂ondə cigə hilamım pşimə.
At olmayan yerdə eşşək də atdır.
* Hilami gus yəhər ĉəşsəşilli hinəş pşi k̂uidimə.
Eşşəyin belinə yəhər qoymaqla at olmaz.
* Pşilli tenciğdu hilami givtarmə.
Atdan düşüb eşşəyə minir.
* Ksan k̇atk̂ui pşi hinənu ċuċon t̂uvtarimə.
Yaxşı at qırmanc götürməz.
* Cürəğoe pşi güvdu yarı k̇urar tencik̂oarmə.
Özgəatına minən yarı yolda qalar.
* Cürəğoe pşi güvdu q̇arışır tencik̂oarmə.
Özgə atına minən bataqlığa düşər.
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
Dostları ilə paylaş: |