verilməməlidir. Bu baxımdan dövlət məsuliyətli davranmalı və belə insanların
ordu-millət həmrəyliyinə kölgə salmasının qarşısını almalıdır.
71. Riyakarlar ordu mənsublarının xoş niyyətindən sui-istifadə etmək üçün
əllərindən gələni əsirgəmirlər. Onlar elm xadimlərinin bir qismini öz tərəflərinə
çəkməkdə də çətinlik çəkmirlər.
Quranı Kərimdə ikiüzlülərlə, münafiqlərlə əlaqədar çox sayda xəbərdarlığa yer
verilmişdir. Onlardan birində deyilir:
“Ey iman gətirənlər! Sizdən olmayanı özünüzə sirdaş seçməyin, onlar sizi
çaşdırmaqdan əl çəkməzlər. Sizə sıxıntı verən şeylərdən xoşları gəlir. (Sizə
qarşı bəslədikləri) ədavət onların ağızlarından çıxan szölərdən aşkar
olur,ürəklərində gizlətkləri (nifrət) isə daha böyükdür. Əgər düşünüb dərk
edirsinizsə, (onların sizə bəslədikləri ədavətlə bağlı) əlamətləri sizin üçün açıq
şəkildə izah etmişik.
Siz elə insanlarsınız ki, onları sevirsiniz, amma onlar sizi sevmirlər. Siz bu
Kitaba (Quranın) bütünlüklə inanırsınız. Onlar sizinlə rastlaşdıqları zaman:
“(Biz də) inandıq!” – deyir, xəlvətdə qaldıqda isə sizə qarşı qəzəblərindən
dırnaqlarını gəmirirlər. De: “Hirsinizdən çatlayın!” Əlbəttə, Allah ürəklərdə
olanları biləndir.
Sizdə bir yaxşılıq üz verəndə onlar qəmgin olur, bir pislik toxunanda isə ona
sevinirlər. Əgər səbr edib özünüzü qorusanız (yaxud təqvalı olsanız) onların
hiyləsi sizə heç bir zərər yetirməz. Çünki onlar nə edirlər etsinlər, Allah onları
(elm və qüdrəti ilə) əhatə etmişdir!” (Əl-i İmran 3/118-120)
Bəşəriyyət tarix boyunca ən böyük sıxıntıları ikiüzlülərdən çəkmişlər. Onlara
münafiq deyilir. Onlar inanmadıqları halda inanmış kimi görünürlər. Onların bir
qismi dürüst insanları heyran edəcək bir xarakterə bürünməyə qadirdir. Necə ki,
onların içində Həzrət Məhəmmədi (s) belə heyrətə salanlar olmuşdur. Uca Allah
buyurur:
“Onları gördüyün vaxt görkəmləri xoşuna gəlir. Danışanda sözlərinə qulaq
asırsan. Onlar (divara) söykədilmiş çürük kötüklər (müqəvva) kimidirlər; hər
qışqırığın öz əleyhlərinə olduğunu zənn edərlər. Düşmən məhz onlardır.
Onlardan qorun. Allah onların canlarını alsın, necə də (haqdan)
döndərilirlər!” (Münafiqun 63/4)
72. Ordu ilə milləti bir-birindən ayırmaq, onların arasına ədavət toxumları
səpmək istəyənlərin işlərini asanlaşdıran bir diqqətəlayiq məqam da vardır. Ordu
mənsublarının qərargahları, yaşayış, iaşə, əyləncə və istirahət yerləri ayrıdır.
Kişi vətəndaşlar həyatlarının çox qısa bir dövründə əsgər, yaxud ehtiyatda olan
zabit kimi ordu mənsubları ilə tanışmaq fürsəti qazanırlar. Orada da vəziyyətlə
əlaqədar olaraq münasibətlər hərbi disiplin çərçivəsində qurulur. Bu tərz
münasibətlər ilk baxışda hərbi personalı bəzi xarici qüvvələrin təsirindən qorusa
da, xalq ilə ordu arasında məsafə yaradır və həmrəyliyə əngəl olur.
Ordu xalqın ordusudur. Beləliklə, xalqın ordusu ilə sıx münasibətlər qurması,
qarşılıqlı dəstək və etibarın artaraq davam etməsi baxımından çox mühümdür.
Bunun sayəsində ordu xalqını, xalq da ordusunu arada vasitəçi olmadan tanımaq
fürsəti qazanacaqdır.
Bir şeyi də unutmamaq lazımdır ki, bundan zərər görəcək ikiüzlülər və onların
əlaltıları ordu-millət həmrəyliyinin qarşısını almaq üçün əllərindən gələni
edəcəklər. Çünki bu onların oyunlarını pozacaq, artıq istədikləri kimi nifaq sala
bilməyəcək və milləti ordusundan ayırmaq ümidini itirəcəklər. Məhz o zaman
ordu-millət həmrəyliyi bütün aydınlığı ilə özünü göstərəcəkdir.
Dövrümüzdə müharibələrin yalnız sərhədlərin deyil, bütünlüklə torpaqların
müdafiəsini labüdləşdirməsi və torpaqların bütün vətəni (dövlətin quru, su və
hava sahəsini bütövlüklə tərc.) əhatə etməsi həqiqəti də real olaraq bu
həmrəyliyi zəruri edir. O zaman düşmənlərin bu ölkə üzərində hiylə və planlar
qurmaq imkanları da əllərindən alınmış olacaqdır. Bu həmrəyliyin nə qədər
faydalı olduğu terrorla mübarizə təcrübəsində də özünü göstərmişdir.
İKİNCİ HİSSƏ
MÜQƏDDƏS KİTABA VƏ QURANA GÖRƏ
TEOKRATİYA VƏ LAİSİZM
1-MÜQƏDDƏS KİTAB VƏ TEOKRATİYA
73. Teokratiya yunanca theos (tanrı) və kratein (hökmetmə) sözlərindən düzələn
mürəkkəb bir sözdür.
45
Hakimiyyəti Tanrıya, yaxud Tanrı iradəsinə isnad edən
üsuli-idarələr (dövlət quruluşları) bu adla adlandırılır. Bu siyasi ideologiyaya
görə krala və hökumətlərə itaət Tanrıya itaətdir. Onlara qarşı itaətsizlik Tanrıya
qarşı itaətsizlikdir. Çünki kral, hökumətlər və valilər (yerli icra hakimiyyəti
başçıları) Tanrı tərəfindən təyin edilir və onun tərəfindən vəzifəyə gətirilirlər.
Bu siyasi düşüncə Müqəddəs Kitaba isnad edilə bilər. Amma Quran belə bir
dövlət quruluşunu qəbul etmir.
A-ƏLAQƏDAR MƏTNLƏR
74. Müqəddəs Kitab Əhdi-ətiq (Qədim əhd tərc.) və Əhdi-cədiddən (Yeni əhd
tərc.) ibarətdir.
Tövrata Əhdi-ətiq, İncilə isə Əhdi-cədid deyilir.
75. İncildə teokratiyanı nəzərdə tutan mətnlər vardır. Tövratda isə bu mənaya
gələbiləcək bircə ifadə yer alır. Tövratın ifadəsi belədir:
45
Mümtaz Soysal, Konstitusiyaya Giriş, Ankara 1968, s. 16.