Microsoft Word Elsever m kitab doc

 
56
su hamamında qızdırmaqla hazırlanır. Sonra 14 hissəyədək 
qaynar su əlavə edilir, sakit saxlanır və filtrlənir); kasada narın 
xırdalanmış natrium-bikarbonat; 10%-li xlorid turşusu (HCl) 
məhlulu. 
Təyinat metodikası:
  tədqiq olunan nümunəni (1,0 q 
kakao paxlaları, kakao tozu, qəhvə  və ya şokolad) 300 ml 
tutumlu yastı dibli kolbaya keçirir, bir neçə tikə süngər daşı 
əlavə edilir və  çəkisi müəyyənləşdirilir. Qarışığın üzərinə 96 
ml distillə edilmiş soyuq su əlavə olunur, qaynayanadək qızdı-
rılır və ehtiyatla, yavaş-yavaş qarışdırmaqla 5 dəq. qaynadılır. 
Sonra kolbanı odun üstündən götürür, 4 ml qurğuşun asetat 
əlavə edilir, çalxalayır, soyudur və ümumi çəkini 101 q-a 
çatdırdıqdan sonra çəkilir. 
İçərisi dolu olan kolba qarışdırılır və bükülmüş filtrdən 
filtrlənir.  İlk 10 ml filtrat tullanır. 50 ml şəffaf və ya azacıq 
bulanıq olan filtrata qurğuşunu çökdürmək üçün 0,5 q natrium-
hidrokarbonat (NaHCO
3
) əlavə edirlər. Qatışığı qarışdırır və ilk 
10 ml filtratı tullayıb sonra filtrləyirlər.  
Filtratı 1,0 sm-lik kvars küvetə yerləşdirir, 
272


 nm 
və 
306


 nm dalğa uzunluğunda optiki sıxlıu təyin edilir. 
Alkoloidin miqdarı  aşağıda qeyd edilən (17) bərabərliyindən 
istifadə etməklə təyin edilir.  
 
                            
),
(
min
306
272



maks
F
                              (17) 
 
burada:  F – 100 ml suda 1 mq təmiz teobrominin və ya 
kofeinin udulma maksimumunda onun optiki 
sıxlığının qiymətinə olan nisbətinə  bərabər 
mütənasiblik faktorudur. 
 
Teobrominin (kofeinin) miqdarı  aşağıdakı (18) bəra-
bərliyinin köməyindən istifadə etməklə təyin edilir: 
 

---

 
57
                 % teobromin 
V
a
F
maks




)
(
min
306
272


                (18) 
 
burada: a – çəki nümunəsinin miqdarı, q; 
             V – durulaşdırmaq üçün götürülən filtratın həcmi. 
 
2.1.2.14. Əksetmə metodu ilə ətin tərkibindəki  
mioqlobinin təyini 
 
Bu metod əksolunma oblastında spektrofotometriya me-
todunun köməyi ilə mal əti mioqlobininin bərpaolunmuş, 
oksidləşmiş  və hidroksilləşmiş formalarını analiz etməyə im-
kan verir. Piqmentlər bilavasitə qabaqcadan ekstraksiyaolun-
mamış  ət nümunəsində  təyin olunur ki, bu da piqment törə-
mələrinin nisbətini saxlamağa imkan verir.  
Cihazın (SF – 17, SF – 26, SF – 46 markalı və ya daha 
müasir) göstəricisi monoxromatik işıq dəstəsinin udulması  və 
əksolunması faizinə görə ölçülür. Bu göstəricilərə  əsasən 
udulma (K), səpələnmə  və yayılma (S) əmsalı hesablanır.  Ət 
piqmentlərinin nisbi miqdarını uyğun dalğa uzunluğunda 
S
K
 
nisbətindən təyin etmək olar. 
525


 nm – bütün üç növ piqmentlərin hamısı üçün 
maksimum udulması; 
572


 nm – bərpaolunmuş oksimioqlobin üçün 
maksimum udulma; 
474


 nm – oksi - və metmioqlobin üçün maksimum 
udulma. 
Metmioqlobinin nisbi miqdarı 
572
S
K
:
525
S
K
  düsturundan, 
bərpaolunmuş mioqlobini isə 
474
S
K
: 
525
S
K
 düsturundan istifadə 
etməklə təyin edirlər (cədvəl 4). 

---

 
58
Cədvəl 4 
Alınmış udulma qiymətlərinə və ya əksolma faizinə uyğun 
gələn 
S
K
 nisbətinin qiymətləri 
Udulma 
əmsalı (K) 
Əksolma 
faizi 
S
K
 
Udulma 
əmsalı (K)  
Əksolma 
faizi 
S
K
 
0,70 
0,71 
0,72 
0,73 
0,74 
0,75 
0,76 
0,77 
0,78 
0,79 
0,80 
0,81 
0,82 
0,83 
0,84 
0,85 
0,86 
0,87 
0,88 
0,89 
0,90 
0,91 
0,92 
0,93 
0,94 
0,95 
0,96 
0,97 
0,98 
0,99 
1,00 
1,01 
1,02 
1,03 
1,04 
1,05 
1,06 
1,07 
1,08 
20,0 
19,5 
19,1 
18,6 
18,2 
17,8 
17,4 
17,0 
16,6 
16,2 
15,8 
15,5 
15,1 
14,8 
14,5 
14,1 
13,8 
13,5 
13,2 
12,9 
12,6 
12,3 
12,0 
11,7 
11,5 
11,2 
11,0 
10,7 
10,5 
10,2 
10,0 
9,77 
9,55 
9,33 
9,12 
8,91 
8,71 
8,51 
8,32 
1,600 
1,662 
1,713 
1,781 
1,838 
1,898 
1,961 
2,026 
2,095 
2,167 
2,241 
2,303 
2,387 
2,452 
2,521 
2,617 
2,692 
2,771 
2,854 
2,940 
3,031 
3,127 
3,227 
3,332 
3,405 
3,520 
3,600 
3,726 
3,814 
3,953 
4,050 
4,167 
4,284 
4,406 
4,528 
4,656 
4,785 
4,918 
5,052 
1,09 
1,10 
1,11 
1,12 
1,13 
1,14 
1,15 
1,16 
1,17 
1,18 
1,19 
1,20 
1,21 
1,22 
1,23 
1,24 
1,25 
1,26 
1,27 
1,28 
1,29 
1,30 
1,31 
1,32 
1,33 
1,34 
1,35 
1,36 
1,37 
1,38 
1,39 
1,40 
1,41 
1,42 
1,46 
1,44 
1,45 
1,46 
1,47 
8,13 
7,94 
7,76 
7,59 
7,41 
7,24 
7,08 
6,92 
6,76 
6,61 
6,46 
6,31 
6,17 
6,03 
5,89 
5,75 
5,62 
5,50 
5,37 
5,25 
5,13 
5,01 
4,90 
4,79 
4,68 
4,57 
4,47 
4,37 
4,27 
4,17 
4,07 
3,98 
3,89 
3,80 
3,72 
3,63 
3,55 
3,47 
3,39 
5,191 
5,337 
5,483 
5,626 
5,785 
5,942 
6,098 
6,260 
6,431 
6,598 
6,773 
6,966 
7,135 
7,322 
7,519 
7,725 
7,926 
8,120 
8,340 
8,550 
8,770 
9,000 
9,230 
9,460 
9,710 
9,960 
10,210 
10,470 
10,730 
11,020 
11,310 
11,580 
11,870 
12,180 
12,460 
12,800 
13,110 
13,430 
13,760 
 

---