Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli Kitabxana
- Xeyri
- Filbənd etmək
- Altı şey
- Beşinci ölkə
- Büni-qar
_______________ Milli Kitabxana ________________ 423
vurardılar. Deyirlər ki, bu, İskəndər Zülqərneyndən qalmışdır. Beş növbət - müsəlmanların hər gün beş vaxt qıldıqları namazdır.
_______________ Milli Kitabxana ________________ 424
ki, onun qapısında, İskəndər dövründə olduğu kimi üç dəfə növbət vurulur. Özü də islamın yardımçısı və pənahıdır. 70
Nil kimi düşməni gizlində boğar. Yəni Nüsrətəddinin dostluğu Fərat çayının suyu kimi şirin və aşkardır. Düşmənini də, guya Tanrı düşmənlərini boğub gizlədən Nil çayı kimi xəbərsiz məhv edəndir. 71
Atar qalxanını torpaqtək suya. Yəni Nüsrətəddin göy kimi, fələk kimi yenilməzdir; o, vuruşanda duşməni öz qalxanını suya atar, məğlub olar. 72
Hər şəhrə hünərlə qələbə çalmış, Qarun sərvətini əlinə almış. Qarun - mifoloji rəvayətə görə, mal-dövlətinin çoxluğu, eyni zamanda xəsisliyi ilə məşhur bir adam imiş. 73
Xeyri zər toplamış, yasəmən gümüş. Xeyri - rəngi həmişə sarı olan həmişəbahar gülüdür. Zər - qızıl deməkdir. Yasəmən də gümüş kimi ağ, xoş qoxulu çiçəkdir. Yəni Keyxosrov, o qədər dövlətlidir ki, xeyri sarılığını onun qızıllarından, yasəmən də ağlığını onun gümüşlərindən almışdır. 74
Fillərlə döyüşdə atınca kəmənd, Qənnucun şahını edərsən filbənd. Qənnuc - Hindistanın ən qədim şəhərlərindən biridir. Sultan Mahmud Qəznəvi tərəfindən məhv edilmiş bir dövlətin paytaxtı idi. Vaxtilə çox böyük olmuş, indi isə bir qəsəbə halındadır. Filbənd etmək - şahmatda fil və piyada ilə şahı mat etmək deməkdir, 75
Adında altı hərf şahiddir buna. Altı şey - izahı yuxarıdakı misralarda verilir. Adında altı hərf - ərəb əlifbası ilə yazılarkən Nüsrətəddin sözündəki altı samit hərfdir: n, s, r, t, d, n. 76
Beşinci ölkənin sənsən pənahı. Beşinci ölkə - qədim Şərq coğrafiyasında Türküstan və Azərbaycan sayılırdı. Yəni Türküstan və Azərbaycanın şahı sənsən. 77
Verər qızıl açar şənlik o şəxsə. _______________ Milli Kitabxana ________________ 425
bir açarın, əsərin olması onu sevindirər.
_______________ Milli Kitabxana ________________ 426
Bu Çin ipəyinin naxış evində, Maninin fırçası düşmüşdür bəndə. Yənİ "Şərəfnamə" elə sənətkarlıqla işlənmişdir ki, məşhur sənətkar Mani bunun qarşısında heyran qalmışdır. 79 Ulduz güzgüsüylə o boyük qeysər, Qaranlıq içindən çıxardı gövhər. Yəni ilk dəfə güzgü qayıran, qaranlıq bir dəmirin içindən işıqlı gövhər çıxaran İskəndər oldu. 80
Bulqar şəhrini o, etdi bərqərar, O şəhrin adıdır əslində Bün-qar. İskəndər zülmətə gedəndə osbab-əsləhəsini və qoşununu bir mağarada qoyub getmiş, sonra o mağaranın yerində bir şəhər tikdirmiş, adını Büni-qar qoymuş və bu ad tədricən Bulqar şəklinə düşmüşdür. Büni-qar - mağaranın dibi deməkdir. 81
Çəkdi bu dünyaya xaç kimi bir xətt. İskəndər ekvator xəttindən biri Şimal, digəri Cənub qütbünə tərəf xətlər çəkdi, dünyanı dörd yerə böldü. 82
Həmin bu dörd bucaq ətləsi xətlə Həndəsi ölçünü keçirdi ələ. Ətləsi xətt - ekvator xəttitidən çəkilən xətlərə işarədir. Beytin mənası budur ki, İskəndər həmin bu dörd xətlə həndəsə elmini yaratdı. 83
Bu doqquz fələyə beş növbət vurdu. Dörd bucaq - İskəndərin ekvator xəttinin üstündən keçən qütblər dairəsi ilə dörd yerə böldüyü dünyaya işarədir. Yəni İskəndər bu dörd bucaq dünya üzərində elə bir nağaraxana qurdu, daha doğrusu, elə bir əzəmət sahibi oldu ki, səsi, tərifi doqquzuncu fələyə çatdı. 84
Qədim ərəb coğrafiyaşünasları yeri dörd hissəyə bölərdilər. Bunlardan yalnız birində insan yaşayırmış. Misranın mənası: dünyanın dörddə birinin məskun olmasını həndəsə vasitəsilə İskəndər müəyyən etdi. 85
İskəndər bir böyük yol təqib etdi, Dirilik suyunun dalınca getdi... ...Dirilik suyunun olmadı sonu, Ancaq indi tapdı həyat suyunu. Yüklə 2,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|