Microsoft Word Sadi Gulustan doc
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
56 Hökmdar belə adamı tapmağı əmr etdi. Bir kəndli oğlunu tapdılar ki, həkimlərin dediyi xasiyyətlərin hamısı onda var idi. Hökmdar oğlanın atasını cağırtdırdı. Çoxlu mal və pul verib onları razı saldı. Qazı da şərən hökm verdi ki, hökmdarın sağlamlığını qorumaq üçün bir kəndlini öldürmək olar. Nəhayət cəllad hazır olub oğlanın başını kəsmək istədi. Oğlan gülümsəyərək başını göyə qaldırıb, nə isə dodaqaltı danışmağa başladı. Hökmdar oğlandan nə üçün güldüyünü soruşdu. Oğlan dedi: –Ey hökmdar, övlad ata–anasına arxalanar, şikayətçi qazı yanına gedər, hökmdardan aman dilərlər. İndi ata–anam məni dünya malına satıb, cəllad əlinə verdi, qazı ölüm hökmünü yazdı, hökmdar isə öz səlamətliyini mənim ölümümdə gördü. Əziz və böyük allahdan başqa mənim heç bir pənahım yoxdur. Beyt Mən kimə eyləyim səndən şikayət, Özün bax dərdimə, göstər ədalət. Hökmdar oğlanın sözündən mütəəssir olub, gözü yaşardı, dedi: –Bir günahsızın qanını tökməkdənsə, mənim həlak olmağım yaxşıdır. Sonra oğlanı bağrına basıb, üz–kozündən öpdü, saysız–hesabsız bəxşiş verib azad etdi. Deyirlər ki, hökmdar haman həftə içərisində xəstəlikdən şəfa tapdı. Şer Nil çayının sahiliidə bir filban, Əhaliyə söyləyirdi bir zaman: «Ayağının altda nəsə qarınca, Sən də osan fid ayağı altında». 23. Hekayət Əmr Leysin 33 qullarından biri qaçmışdı, dalınca adam saldılar. Nəhayət, onu tapıb gətirdilər. Vəzirin ona qarşı ədavəti vardı. «Başqa 57 qullar ibrət alıb, qaçmasınlar» – deyə o, qulu öldürmək üçün göstəriş verdi. Yazıq qul Əmr Leysə baş əyib dedi: Beyt Qəbuldur xoşuna gələn dərdü qəm, Fərman səninkidir, aciz bəndənəm. Sonra sözünə davam edib dedi: –Lakin bu xanədanın çörəyi ilə böyüdüyümə görə, istəmirəm ki, nahaq qanım boynunuzda qalsın. İcazə verin mən bu vəziri öldürüm, siz də onun qanın almaq üçün məni öldürün. Beləliklə, tökdüyünüz qan nahaq olmasın. Qulun sözü hökmdarın xoşuna gəldi, gülüb vəzirə dedi: –Necə məsləhət görürsən? Vəzir dedi: . –Ey böyük hökmdar, sizi and verirəm rəhmətlik atanızın qəb– rinə, bu həyasızı azad edin, yoxsa məni də bəlayə salar. Şer Sapandlı adamla vuruşsan əgər, Başına daima sənin daş gələr. Düşmənə bircə ox atsan əgər sən, Canını hədəf tək oxlayar düşmən. 24. Hekayət Zəvzən 34 padşahının alicənab və xeyirxah bir xacəsi vardı, zahirdə hamıya hörmət edər, arxada hamının xeyrinə danışardı. Bir gün təsadüfən onun hansı hərəkətisə şahın xoşuna gəlmədi, əmr elədi ki, malını müsadirə edib, özünə cəza versinlər. Lakin ona əzab verəsi olan şah məmurları xacənin əvvəlki yaxşılığını unutmamış, çox şeydə ona borclu olduqlarını yaddan çıxarmamışdılar. Ona görə zəmanət müddətində döyüb əziyyət verməyi, incidib məşəqqət etməyi rəva görmədilər. Xoş dindirib, mülayim rəftar etdilər. Beyt 58 İstəsən düşmən ola sülhdə daim sən ilə. Dalda da eyb desə, üzdə onu təhsin et. Söz ki, axırda ağızdan çıxacaq əğyarın, Sözün acı diləməzsən dilini şirin et. O, şahın ittihamlarının bəzisini rədd edə bildi, lakin yerdə qalan- ları üçün həbsdə oturmalı oldu. Qonşu şahlardan birisi ona gizli məktub göndərdi ki, sizin ölkənin şahı sənin kimi böyük bir şəxsiyyətin qədrini bilməyib hörmətsizlik etdi, bu bizə çox ağır gəldi. Əgər siz alicənabın (allah aqabətinizi xeyr etsin) lütf edib bizim tərəflərə gəlməyə rəyi olsa, xatiri hər nə istəsə yerinə yetiriləcəkdir. Bizim ölkənin əyan və əşrafı cavabınızı gözləyir və sizi görməyi qəlbdən arzu edirlər. Xacə məktubu alcaq qorxuya düşdü, aqibəti düşündü və dərhal elə bir cavab yazdı ki, ələ keçsə ziyanı dəyməsin. Yaxın adamlardan biri bundan xəbər tutub şaha dedi ki, həbs buyurduğun filan adam qonşu şahlarla yazışır. Şah qəzəblənib məktubu ələ keçirməyi əmr etdi. Qasidi tutub məktubu oxudular. Yazılmışdı: «Ali zatınızın bizə verdiyi qiymət layiq olduğumuzdan çoxdur, buyurduqları təklifə gəldikdə isə, onu qəbul etmək bəndənizə müyəssər olmayacaqdır, çünki, mən bu xanədanın nemətilə tərbiyə almışam, balaca bir məzəmmət üstündə öz nemət sahibinə vəfasızlıq etmək olmaz, necə ki, deyiblər: Beyt Haqqında kərəm etsə sənin əhli–nəcabət, Bir ömr səni incidə məzur hesab et. Xacənin haqşünaslığı şahın xoşuna, gəldi, ənam verdi, xələt bağışladı, üzr istəyib dedi: «Səhv etmişəm, nahaq səni incitmişəm!» Xacə dedi: – Ey yer üzünün şahı, mən burada sizdə bir səhv gör– mürəm, qəzanın əmri belə imiş, gərək mənim başıma bu iş gələymiş yaxşı ki, bu sizin əlinizlə oldu, çünki sizin mənim boynumda haq- qınız vardır. Şer 59 Xalqdan bilmə əgər zəhmətə düşdünsə bir az, Çünki xalqdan nə əziyyət, nə fərağət olmaz. Düşməni, dostu xilafda yaşadan allahdır, Onların qəlbinə hakrm də haman allahdır, Doğrudur ki, hədəfə atsa kaman hər tiri, Bilik əhli, ox atanda görəcək təqsiri. 25. Hekayət Bir əcəm şahı haqqında eşitmişəm ki, öz yaxın adamlarına belə deyirmiş: – Filankəsin maaşını ikiqat artırın, çünki o işə yanandır, əmrə baxandır; başqaları isə eyş–işrətə alüdə olub xidmət göstərməkdə kanallıq edirlər. Ariflərdən biri bunu eşitdi, dərindən bir ah çəkdi. Dedilər: «Nə oldu?» Dedi: – Bəndələrin allah dərgahındakı mənzələsi də belədir. Şer İki səhər gedərsə şah yanına bir nəfər, Üçüncü gün yenə də şahdan mərhəmət görər. Ümid vardır dərgandan qayıtmazlar naümid, Allahına ixlasla ibadət eyləyənlər. Şer Böyüklük fərmanı qəbulda olar, Fərmanı tərk edən çox tez qovular. Hər bir kəs düzlüyə eyləsə adət, Tapar xidmətində böyük səadət. 26. Hekayət Nağıl edirlər ki, zalım bir hakim zorla yoxsulların odununu ucuz qiymətə alıb, güclə varlılara baha qiymətə satarmış. Ariflərdən biri onun haqqında belə demişdir: Beyt Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|