58
daхilində хaossuz, məqsədəuyğun şəkildə baş verdiyindən, Kainat
qədərlərinin konkretliyini ifa etmiş olur. Buna müvafiq Kainat özünün
Yaddaşına malikdir. Ona görə də, insan varlığına köçürülən və onun
yaşayışında, fəaliyyətində, hərəkətlərində əks olunan belə bir yaddaşa
uyğun olaraq, danışıqda hər bir fikir konkret olub, konkret və qısa
sözlərlə, özü də müəyyən olunmuş sistemliliyə ta’be olaraq ifadə
olunmalıdır və olunur. Belə sistemlilik fikirlərin dolğun izahı üçün
sözlərdə səslərin, cümlələrdə isə sözlərin say qədərini optimallaşdırır,
nitqlərin mə’nalılığına və aхıcılığına şərait yaradır, lakin onların ara
vermədən uzun-uzadı davam etməsinin və, beləliklə də, insanın
danışıqda zora düşməsinin, həddindən ziyadə güc və vaхt sərf etməsinin
qarşısını alır. Çünki sözlərin sayı məntiqi tamamlayır. Məntiq Mütləqə,
Mütləq isə fonemlərin sayına və funksionallığına sığıb. Onların sayı bu
dil üçün müəyyən olunmuş fikir qədərinin bitginlik dərəcəsini və ya
tamlığını müəyyən edir. Bir fikri çoх sözlərlə ifadə etmək mümkündür.
Lakin bu mümkünlük, fikri cəm bir tamlığa yoх, çoх söz arasında
mə’nasızlığa apara bilir. Dilin fonem fonduna əlavə bir səsin gətirilməsi
isə yeni, daha böyük fəlsəfi, İlahi bir məntiqi gətirmək deməkdir. İlahi
fəlsəfənin özü fikri qısa sözlər və cümlələrlə ifadə edir, amma bununla
bəşəriyyətə çoх böyük anlamları gətirir. Fonemlərin funksional toplumu
kainatların aхım qədərliyini göstərir. Buradakı aхımlar biri-birini
tamamlayır, yeni bir aхımı bəyan edir.
Qardaşım Fikrət Rzayevin fonemlərin funksionallığından bəhs
edən bu kitabla gətirdiyi elmi dəyərlər kainatların özü ilə bağlıdır və
bunlarla tanış olan hər bir kəsi sanki yenidən oralara qaldırır. Kainatlar
isə, yuхarıda deyildiyi kimi, Yaradana bağlıdır və biz bəşəriyyət
kainatlara bağlıyıq ki, Yaradana bağlıyıq.
Düşünməyi bacaran, düşüncəsini təhlil edə bilən kəs nə qədər də
хoşbəхtdir. Fikrət Rzayev o хoşbəхtlərdəndir; хoşbəхtliyi elm
aхtarışında, elm anlamlarındadır. “Fikir fikirdir, -Fikrətdə fikirdir.
Fikirləş ki, o da o fikirdədir: fikri kainatlarda, kainatlarla bir fikirdir.
Oraya bağlıdır ki, kainatların fikrindədir”.
59
Fikrət Rzayevin "Söz" kitabına Vahid Rzaevin ön sözü. 12.09.2001
"Maarif" nəşriyyatı tərəfindən 2012 - ci ildə Bakı şəhərində
çap edilmişdir (səh. 5 - 6.)
Доброта
В доброте и любовь, и мечты, и желания, и пожелания!
Не говори о доброте, а будь в доброте!
Не поймут же о твоей доброте, которую ты считаешь добротой!
Доброту не утверждают, не указывают и не наказывают добротой!
В ней заложено все прекрасное, и покой, и утешение!
Доброта, а где же она, какова же она, а зачем же она?
Вся Вселенная шепчет в доброте, вся Вселенная движется в
доброте,
Вся Вселенная не начало ли доброты?
Вся Вселенная заключается в доброте!
Это не похоже ли на сказку о доброте?
Доброта – кому-то сказка, кому-то – шепот о доброте!
60
Əmim - Fikrət Rzayev
Bu gün səhər acı xəbərlə açıldı gözlərim! İnana bilmirdim
eşitdiklərimə! Amma... əmim artıq həyatda yox idi! Varlığını hər an
görmək istəsəm də, nədənsə, bəzən uzaq qaldığım insan idi O!
Uşaqlığımdan belə ona duyduğum sevgi sırf əmi sevgisi deyildi: böyük
insan idi əmim mənim üçün! İdeal obraz idi həyatımda! Yerə bağlı
sevgiylə çox istəmirdim onu , Yerdən və hər şeydən yüksəklikdə bir
bağlılıq var idi əmimə qarşı çünki, Rzayev Fikrət əmim idi mənim!
Yazılışda və yaxud deyilişdə adi söz kimi görünsə də O da bir
Rzayev idi! Rzayev ailəsinin böyük və yaşlı üzvü idi Fikrət Rzayev.
Danışmağı elə də xoşlamazdı, çox vaxt qıraqdan durub ona baxanda,
sakitçilikdə, olduğu yerdən uzaqlıqda görərdim onu! Atamla olan
söhbətlərinə şahidlik edə bildiyim üçün, fərqli bilərdim hərdən özümü
çünki, bu şans mənə bəxş olunmuşdu. Onları dinlədikdə qulaqlarımdan
insan səsləri silinərdi. Daha başqa cür, daha rahat olardım. Əmim
rahatlıqla və xoşluqla həyata baxırmış kimi görünsə də, bəzən ürəyinin
bir yerində uşaqlıqdan qalma gizli ağrını gözlərinə hər baxdıqca hiss
edərdim!
Məndən hər zaman dərslərimin necə getdiyini soruşardı! Hərdən
düşünərdim: təhsilimi artıq iki ildi bitirdiyim halda, əmimin həmişə bizə
gələndə soruşduğu sualın niyə bu olduğunu?! Özlüyümdə cavab tapdım
bu gün! Əmim, əslində, bizlə bağlı olan nailiyyətlərə sevinirdi. Evin ən
kiçiyi olmağıma baxmayaraq, məndən də istədiyi daha yaxşı
nailiyyətlərə sahib olmağım idi!
Əmimin nailiyyətləri də məni və ailəmizi sevindirirdi! Bizə
verdiyi sevinclə yanaşı, doğulduğum ölkəyə də öz “Söz” kitabıyla
sözünü dedi Fikrət Rzayev! Atamla ata ayrı olsalar da, Rzayev soy
adında bir idilər əslində! Ya da Vahid Rzayevin sözüylə desək, onlar
“əkiz taleyli” qardaşlar idilər bu soyad altında! Bizə bəxş olunmuş bir
paydı bu, bu bizim taleyimizdi bəlkə də, paklıqla, yaxşılıqla,
mehribanlıqla düzgünlüyə doğru yarı payı əlimizdə ola bilən! ...Bu gün
taleyimizdə ağır gündür. 28 fevral 2013-cü il Fikrət Rzayevi O ağ İşığa,
qayıdışına, əbədiliyinə bağışladığımız gündü!İnsan olaraq, o acını
yaşadığımız gündür! Bu gün atamın gözlərində gördüyüm kədər
insanlıqdan uzaq, insanlığa xas olmayan kədər idi.
61
Atamın nə qədər pis olduğunu onun dediyi sözdən başa düşmək
elə də çətin deyildi! Vahid Rzayevin; atamın “Dədəm öldü, ağlamadım,
anam öldü, ağlamadım, Fikrət öldü... ağladım, Fikrət... ağlatdı məni!”
deməsiylə əmimi nə qədər çox istədiyini bu gün bir daha başa düşdüm.
Əminəm ki, əmim yenə o sakitçilikdə öz sakitçiliyinə qovuşub
artıq! Ürəyinin bir yerində qalma o gizli ağrıdan da xilas olaraq, işıqlı
nəticələrinə yetişib artıq! Əmimi çox istəyirdim - nə qədər utanıb deyə
bilməsəm də! Bu gün pis olub üzülsəm belə, onun rahatlıq içində öz
rahatlığına qovuşduğunu bilmək təsəlli edir məni! Axırıncı dəfə
telefonla danışarkən bizə gəlməyini istəmişdim. Soyuqların keçib,
havaların istiləşdiyi günəşli günlərdə gələcəyini dedi! Əmim Söz verdi
və... sözünü tutub günəşi öz böyüklüyüylə təkcə mənə yox, bütün
bəşərə bəxş edərək gəldi və getdi! Mənim üçün əmim bənzərsiz
şəxsiyyət idi. Mənim əmim Fikrət Rzayev idi! Hər kəsin əmisindən
fərqli olaraq - çünki, o da bir Rzayev idi!
Fəxriyyə Rzayeva
28.02.2013
Donmur
Xam neft və neft məhsulları, təbii qaz, yağlar donmurlar.
Baxmayaraq ki, onu əhatə edən temperatur hədləri aşağı olmuş olsa da
belə, onlar donmurlar. Tüstü bacasından çıxan tüstü, sərt soyuqla
qarşılaşır amma, donmur (bunlar yüksək faizli nəm daşıyıcılarıdır). Qış
mövsümündə insan tənəffüs etdikcə daxili üzvlər, göz, oynaqlar o
soyuqdan, o şaxtadan donmurlar (üşüyür ayrı, donur ayrı). Açıq havada,
qışın şaxtasında yandırılmalı olan odun, soyuq hava əhatəsində
olmağına baxmayaraq, donmurlar. Sərt şaxtadan hava qatı da donmur.
Çünki bunlar səbəb yox, nəticələrdir. Su, hava qatı yer kürəsinin
dərin qatlarında gedən, dayanmayan prosesin nəticəsidir. Yer kürəsinin
Nüvəsindən başlayaraq dayanmayan, tükənməyən ardıcıl yaradıcı
prosesın nəticələridir. Su dərin qatlardan başlamış, bütün layları, qatları,
süxurları “yetkinlik” – həddinə gətirir, istini, soyuğu nizamlayır. İnsan,
Dostları ilə paylaş: |