Azərbaycan folkloru və milli-mədəni müxtəliflik
30
Ədəbiyyat:
1.
Azərbaycan
multikulturalizminin ədəbi-bədii qaynaqları. Bakı: 2016
2.
Azərbaycan konstitusiyası. Bakı: (yeni redaksiyada) Bakı: Qanun, 2009, 67 s.
3.
Aşıq Valeh. Dastanlar. Bakı: Elm və təhsil, 2012, 336 s.
4.
Aşıq Valeh. Mən necə yazmayım Zaqataladan. Bakı: Elm və təhsil, 2014, 224 s.
5.
Aşı Əzim. Aşıqsansa söz deməyə haqlısan.Bakı: Nurlan, 2010, 152 s.6.
6.
Bayramova Ə.S. Etnik psixologiya. Bakı: Renessans, 2001, s.374.
7.
Muxaxlı Ramazan. Ramazan olubdur elinə gərək. Bakı: Elm və təhsil, 2010.264 s.
8.
Məhəbbət Paşayeva. http://az.trend.az/azerbaijan/society/2465332.html.
9.
Zümrüd Mənsimova. Zaqatala aşıq mühiti. Bakı: 2014, 216 s.
10.
Qurban Şabanov. Həşim İsmayılov. Varxiyanlı Aşıq Məhəmməd–Zaqatalalı ustad. Bakı: Ağrıdağ,
2000. 108s.
11.
Фон-Плотто А. Природа и люди Закаталъского округа. ССКГ, вып., IV Тифлис, Изд.
Кавказ. Гор, Упр, 1870, с.1-62
12.
http://www. President.az.
13.Mənbəyi göstərilməyən nümunələr şəxsi arxivimizdəndir.
Azərbaycan folkloru və milli-mədəni müxtəliflik
31
İlhamə Seyidova
Qəbələ rayon Tarix Diyarşünaslıq Muzeyinin kiçik elmi işçisi
Azərbaycan, Qəbələ
MULTİKULTURALİZM HEYDƏR ƏLİYEV SİYASƏTİNİN DAVAMIDIR
Açar sözlər: Qafqaz Albaniyası, adət-ənənə, xalq, millət, multikulturalizm
Ключевые слова: Кавказская Албания, обычаи-традиции, народ, нация, мультикультурализм
Key words: Caucasian Albania, tradition, nation, people, of multiculturalism
Çoxəsrlik tarixə malik olan Azərbaycanımız yaranışından bizlərlə birgə yaşayan bir çox xalq-
ların məkanı olmuşdur. Onlar zaman keçdikcə daha da bu torpaqlara sıx bağlanmış,
Azərbaycan ta-
rixində iz qoymuşlar. Söhbət zamandan, tarixdən düşmüşkən, elə bu yerdə qədim Qafqaz Albaniya-
sından söhbət açmaq istərdim. Böyük Plini, Klavdi Ptolomey, Plutarx, Ellian dəyərli əsərlərində Al-
baniyanın bir möhtəşəm dövlət kimi 26 dildə danışan tayfaların məkanı olduğunu qeyd etmişlər. Bu
tayfalar 26 dildə danışmaqla yanaşı,
fərqli-fərqli adət-ənənələrə, inanclara, etiqadlara mənsub ol-
muşlar. Bütün bunlar onu göstərir ki, müqəddəs torpağımız hər kəs üçün yaşayış məskəni, doğma
vətən olmuşdur. Bəlkə elə buna görədir ki, bütün bunları nəzərə alan rus siyasəti millətimizin hər
bir xalqa qarşı olan sevgi, məhəbbətini, qayğı və ehtiramını görərək erməniləri torpaqlarımıza kö-
çürməyə başlamışdı. Xalqımızın ürəyindəki mərhəməti, səfqəti, qanındakı istiliyi, canındakı yanar-
lığı görən, bilən, bələd olan ermənilər də tarixi Azərbaycan torpaqlarını zəbt edə-edə özlərinə “Və-
tən yaratdılar”. İllər, əsrlər keçdi, xalqımız
bütün bu mərhəmətləri, sevgiləri, hörmət və qayğıları
qarşılığında düşmən hiyləsinə tuş gəldi, xəyanətin qurbanı oldu. Düşmən xalqımıza, torpaqlarımıza
qənim kəsildi. Torpağımızın bərəkətindən, nər oğulların, mərd övladların dəyanətindən, xalqımızın
bütün humanist, xeyirxah əməllərindən bəhrələnən düşmənlər bizlərin sayəsində irəli addımlayaraq
sonunda vətənimizin dilbər güşələrini işğal etdilər. Lakin bütün bunlara “dayan” deyən, düşmənin
qarşısını kəsən Azərbaycan övladı Heydər Əliyev
siyasi gücünü, qüdrətini göstərdi. Ümummilli Li-
derimiz Heydər Əliyevin yorulmaz fəaliyyəti, ölçüyəgəlməz xidmətləri, əzm və fədakarlığı sayəsin-
də xalqımız gələcəyə inamla baxmağa başladı. Müdrik rəhbərimiz xalqımızı, vətənimizi, tarixi və-
tən torpaqlarımızı düşməndən qorumaq üçün əsla yorulmadı. O, uzaqgörən siyasəti, dərin zəkası ilə
Azərbaycan xalqını kütləvi qırğından
xilas etdi, dövlətçiliyimizi qoruyub saxladı, xarici sərmayə-
darları Azərbaycana cəlb etdi. Bir düha kimi xalqımızın haqlı olduğunu dünyaya bəyan etdi, faciələ-
rimizə siyasi qiymət verdi, sonunda respublikamızı nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara qovuşdurdu.
Xalqımız məhz Heydər Əliyevin səmərəli, bacarıqlı, düşünülmüş siyasəti nəticəsində irəli addımla-
mağa başladı. Qeyri-adi gücə, qüdrətə malik olan Heydər Əliyev xalqın rifahı naminə,
vətənimizin
xoş gələcəyi uğrunda heyrətamiz, qətiyyətli addımlarla irəliləyərək millətimizi doğru yola yönəltdi,
bizləri, uçuruma yuvarlanan xalqımızı tarixdən silinmək təhlükəsi qarşısında qalan dövlətimizi
məhv olmaqdan qorudu. Vətənimizə, xalqımıza dərin məhəbbət, sevgi və vurğunluq bütünlüklə
onun əməlində aydın göründü.
Azərbaycanda sülh, əmin-amanlıq, rahatlıq, dilindən-dinindən asılı
olmayaraq, bütün millətlər və xalqlar üçün sakit, firavan həyata təminat yaratdı. Tarixən hər bir xal-
qa doğma ana kimi qucaq açan Vətənimizdə hər kəs üçün, hər bir fərd üçün əminlik, arxayınlıq
bəxş etdi, Azərbaycanda sakitlik, firavanlıq bərqərar oldu. Bütün bunlara görə də “Atatürk
Beynəlxalq Sülh Mükafatını”-na layiq görüldü. Bu mükafat tək Azərbaycanda deyil, bütün
Zaqafqaziyada sülhün, barışığın qorunması, hər xalqın sakit yaşayışının təminatına
verilən ən
böyük dəyərin təntənəsi idi. Çünki dahi rəhbərimiz öz xalqına, o cümlədən Azərbaycanda yaşayan
digər millətlərə layiqli şəkildə qayğı və diqqəti ön planda saxlamış, hər bir insanın qiymətini
bilmək, lazımi şəkildə qiymətləndirmək bacarığına malik idi. Dinindən-dilindən asılı olmayaraq hər
kəs üçün Azərbaycanı yenidən qurdu, yaratdı. Rahatlığın, əmin-amanlığın, humanizm ideyalarının
rəmzi olan çiçəklənən Azərbaycanı yaşatdı. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrinə səfəri zamanı
Azərbaycan xalqının nümayəndələri ilə bərabər digər xalqların həyat tərzləri, mədəniyyətləri, sosial
inkişafları və digər problemləri ilə də yaxından tanış oldu. Bəli! Bu humanizm ideyaları Heydər
Əliyev ideyalarının prinsipləri kimi daha da möhkəmlənmişdir. Azərbaycanda yaşayan azsaylı