____________________Milli Kitabxana_____________________
24
-
Ondan ötrü ki, onun xeyrindən çox şəri var.
-
Kərim dayı, axı mən başa düşə bilmirəm, məhsuldarlığı artırmağın
kolxoza nə zərəri ola bilər? Hər hektardan iyirmi yox, əlli, altmış sentner pambıq
götürsək, kolxuz zərər çəkər?
- Bəli, çəkər, Kərim kişi cadar-cadar olmuş baş barmağı ilə qəlyanın
külünü basdı. - Sən, oğul, hələ bizim adamları yaxşı tanımırsan.
Elə lap rayonun bəzi rəhbərlərini də deyirəm.
İmran maraqla qocaya baxır, onun boş-boşuna danışmadığını duyurdu. O, lap
uşaqlıqdan Kərim kişinin ağıllı sözlər söylədiyini, iclaslarda çıxış edib, heç kəsin
ağlına gəlməyən məsələləri açdığını bilirdi.
-
Kim çux işləyirsə, onu daha çox yükləyirlər. Geridə qalanlarla heç kəsin
işi yoxdur, - deyə Kərim kişi sözünə davam etdi. - Sən bu il hər hektardan qırx
sentner pambıq verərsən, gələn il əlli olar, o biri il altmışa qalxar. Amma heç kəs
fikirləşmir ki, bunu necə becərmək olar. Molla Nəsrəddin kimi elə mıxdakını
döyürlər. Geridə qalanların borcunu da qabağa gedənlərin boynuna yükləyirlər
ki, rayonun planı dolsun. Amma bir maraqlanan yoxdur ki, niyə kolxozun biri
planı doldurur, o biri yox? Bax mən bunu deyirəm, bala. Tutaq ki, bu il bizim
kolxoz irəli gedəcək. Raykom Kosaoğlunu çağıracaq. O da sinə-sinə döyüb
səksən sentnerə söz verəcək. Sonra deyəndə ki, ay sədr, səksən sentnerdən ötrü
filan-filan şeylər lazımdır, qulaq ardına verəcək. Ona nə var, bir "malades"dən
ötrü kəndi alt-üst elər.
- Bura bax, ağsaqqal vaxtında yenə nə demaqoqluq eləyirsən? - deyə,
içəri girən Kazım ucadan səsləndi: - Biz həmişə canla-başla işiəyirik, yenə də
işləyəcəyik. Hökumətimiz hər hektardan lap yüzəlli sentner istəsə də verəcəyik...
Kərim kişinin gözləri qıyıldı. O, əlində qamçı, qapı ağzında duran Kazıma
baxdı.
-
Əlbəttə, sən lap iki yüz sentner də verərsən.
Kazım onun səsindəki kinayəni duymadı.
- Verə bilmərəm?
- Yüz
hektarın əvəzinə yüz əlli hektar əkəndə nənəm də verər.
Kazım, ilan çalmış kimi, dik atıldı.
-
Heç olmasa çal saqqalından utan, yalan danışma!
- Bala,
saqqalın çallığı baş töhməti deyil. Baş töhməti camaatı
aldatmaqdır.
____________________Milli Kitabxana_____________________
25
-
Camaat, - deyə Kazım istehzalı nəzərlə qocanı təpədən dırnağa süzdü. -
A kişi, sən kimsən ki, camaat dərdinə qalırsan? Özünə umac ova bilmirsən.
özgəyə əriştə kəsəcəksən?
Kərim kişi qəlyanını peçin dəmirinə vurub külünü boşaltdı. Tənbəki kisəsini
çıxartdı. Adəti üzrə, gözlərini qıyıbbaşını azca yana əyərək briqadirə baxdı.
İmran gördü ki, kişinin əlləri əsir.
- Düz
deyirsən, bala, mən nəçiyəm ki? İndi kolxozumuzun ağası sizsiniz.
Amma mən bu kəntdə kolxoz quranda, sinəmi qayalara verib beşaçılan dalında
yatanda, qaçaqlarla atışanda sən yalda-yamacda gəzirdin. Əlbəttə, indi mən lazım
olmaram. Ağzınız genişliyə çıxıb.
Qoca qəlyanı damağına aldı.
İmranın kişiyə yazığı gəldi. Onun azacıq əyilmiş beli Kazımın sözlərindən
sonra elə bil bir az da əyildi. O, peçin ağzını açdı. Göz götürub qəlyanın üstünə
qoydu. "Eh, qocalıq!" - deyib köksünü ötürdü. Bayaqdan olub-keçənlərə göz
qoyan İmran söhbəti təzələmək istədi.
Elə bu vaxt qarı yara-yara gələn "Pobeda" idarənin qabağında dayandı. Qış-
yaz, nədənsə həmişə kürkünü çiynində gəzdirən Kosaoğlu maşından düşüb
eyvana çıxdı, gəldiyini xəbər verirmiş kimi, bir-iki dəfə bərkdən öskürdü, hamı
dərhal ayağa qalxdı.
Kosaoğlu bir anlığa qapının ağzında dayanıb içəridəkiləri süzdü.
-
Ə, nə olub, ağac başında ha yatmayıbsınız, nə tezdən idarəyə
doluşubsunuz? - deyə gülümsədi. Onun salam əvəzinə zarafatla dediyi bu sözlərə
təbəssümlə cavab verənlər də oldu.
Kosaoğlu yerinə keçib, stolu altına çəkdi. Hələ də ayaq üstə duranları görüb
amiranə səsiə:
-
Ə, oturun, niyə ayaq üstə durubsunuz, - dedi.
Gövhər qarı, sədrin yerinə keçib əyləşdiyini görəndə sevindi. "Allah, sənə
şükür, deyəsən kişinin bu gün kefi sazdır. Dava, qalmaqal salmayacaq".
Kosaoğlu yerini rahatlayandan sonra stolun üstündəki kağızları əlləşdirdi.
Sonra telefonun qulpunu hərləyib zəng etdi. Dəstəyi götürüb qulağına
yaxınlaşdırdi. Bir iki dəfə "allo, allo" - dedi. Cavab verən olmadı. Qaşqabağını
sallayıb fısıldadı. "Bu zalım uşağı da adama bir dəfə düz-əməlli cavab vermir", -
deyə öz-özünə deyindi və dəstəyi yerindən asdı.
İmran durub sədrə yaxınlaşdı. Kosaoğlu onu yenicə görürmüş kimi yerində
qurcalandı.
.
____________________Milli Kitabxana_____________________
26
Ə, İmransanmı? Xoş gördük, bala, nə vaxt gəlibsən? - deyə gülə-gülə ona əl
uzatdı, - otur, otur, söylı görək nə var, nə yox?
Telefon zəngini eşidən Kosaoğlu, sözünü yarımçıq qoyub dəstəyi götürdü.
- Hə, haradı? Sıntralnıdı? Hə, mən zəng eləmişdim. Ay qız, Nura,
zolotqa, mənə yoldaş prokururu ver. Deyinən sonnon Kosaoğlu danışmaq
istəyir... idarədo yoxdur? Evi olsun, neylək.
Sədr sakitcə gözlədi. Birdən onun sifəti qəribə şəklə düşdü. Kiçik gözləri
qıyılıb daha da balacalaşdı. Yanaqlarındakı qırışlar çoxaldı, iri, qalın dodaqları
aralandı, saralmış dişləri göründü.
- Sabahımz xeyir, yoldaş Əsədov, sizi narahat edən Kosaoğludur.
Bəli? Hə, mənəm, kefımmi? Sağ ol, çox yaxşıdır. Bir də ki, təki sizing kefiniz
yaxşı olsun. Biz bir təhər dolanacağıq. A kişi, heç belə şey olar? Hə... elə evdə də
deyirəm. Bizi bir yolluq yaddan çıxartdinız ki...
A kişi, nə olsun, çovğun-zad qopmayıb ki? İstəyirsiniz maşın göndərim, hə?
Yaxşımı? Yox, sakitlikdir. Bir şey olsa xəbər verərəm. Yaxşı.
Gözləyəcəyom. Elə uşaqlar darıxıblar. Sağ olun, çox sağ olun. Evdəkilərə
salam deyin.
Kosaoğlu dəstəyi asıb kabinetdəkiləri qürurla süzdü. Kərim kişi peçin
yanından durub sədrin stoluna yaxınlaşdı. Bunu görən Qurban qaşqabağını
tökdü:
-
Bir az gözlə.
Kərim kişi Kosaoğlunun onunla danışmaq istəməyib, üzünü yana çevirdiyini
görsə də, yerindən tərpənmədi.
- Nə qədər gözləmək olar?
Elə bil Kosaoğlunun yağırını basdılar. Yerində qurcalanıb tərs-tərs qocaya
baxdı.
-
Gün günorta olub, - deyə Kərim kişi sözünə davam etdi. – Xalqın işi
var, gücü var.
Kosaoğlu hirsini güclə boğub:
- Mən na edim? - deyə cavab verdi. - Gecə yarıya qədər iclasda baş-
beynimizi aparanda bilmirdinmi belə olacaq? Zəhmət çəkib dünən az danışaydın,
indi də günortaya qədər gözləməyəydin.
- Dərd danışdırır adamı, a Qurban, dərd...
Kosaoğlu Kərim kişinin çox danışdığını hiss edib susdu. Qonaq hesab etdiyi
İmranın yanında bu cür söhbəti eşitməmək üçün qocanın sözünü yarımçıq kəsdi:
Dostları ilə paylaş: |