____________________________________________
22
Heydər Əliyev: Yaxşı. Əlbəttə, hər bir adam üçün onun işi
çox əzizdir. Əgər onu işdən ədalətsiz çıxardıblarsa...
Sirus Təbrizli: Sonra da Sizi işdən çıxartdılar.
Heydər Əliyev: Yaxşı, səni işdən çıxartdılar. Axı məni də
işdən çıxartdılar. Mən neyləyim ki, çıxartdılar da. Məni işdən
çıxartdılar, əziyyət çəkdim. Amma indi, bu gün səmimi dostyana
danışırıq. Vallah, billah, fikirləşirəm ki, nə yaxşı çıxartdılar!
Sirus Təbrizli: Mən də elə fıkirləşirəm ki, nə yaxşı məni
işdən çıxartdılar. Döyülə-döyülə bərkidik.
Heydər Əliyev: Bəli, məni işdən çıxartdılar, o günləri, o
çətinlikləri gördüm, onların hamısına dözdüm. Bunlar hamısı
həyatdır. Həyatın yüksəlişi də olur, aşağıya düşməyi də olur,
enişi də, yoxuşu da, çətinliyi də, gözəl günləri də olur. Nə olar
ki, işdən çıxartdılar, indi sən millət vəkilisən, nazirsən.
Görürsən!
Sirus Təbrizli: İnanın ki, o keçmişə görə mən sevinirəm.
Mən o anları gözümün qabağına gətirirəm, fikirləşirəm ki,
Heydər müəllim, Sizin kimi güclü insanlar bu cür təzyiqlərə
dözürlər. Həyat bəzilərini döyür Koroğlu edir, bəzilərini döyür
Keçəl Həmzə edir, bəzilərini də tamam məhv edir. Amma
danoslardan, haqsızlıqlardan nə qədər insanlar məhv oldular.
Bu, bu gün də davam edir, var.
İcazə verin mən çıxışımı bir-iki kəlmə ilə qurtarım.
Həqiqətən də həyatımda Yazıçılar İttifaqında, o mənəviyyat
ocağında mənə qarşı haqsızlıq edildi. Özü də əgər mənim bir
günahım olsaydı, əgər mən gedib kimdənsə rüşvət alsaydım,
haradasa yalan danışsaydım, ikiüzlülük etsəydim - bu, başqa
məsələ. Hamı bilirdi, burada Ayaz Vəfalı oturub, o da bilir ki,
mən o qəzetdə necə işləyirdim. Nə üçün, özü də yazıçının
danosu ilə yazıçılar mənə divan tutdular?
Mən çox təəssüf edirəm ki, bu gün Mirzə İbrahimov, İsmayıl
Şıxlı sağ deyillər. Mən onların gözlərinə bir baxmaq
____________________________________________
23
istərdim. Nəhayət, bu, bu gün də davam edir. Niyə davam edir?
Cənab prezident, mən deyim. Sizin gözünüzün qabağında
olubdur. Mən partiya biletimi verəndə o vaxtkı kommunist
rejimi məni təqib edibdir, mənim Yazıçılar İttifaqım məni
müdafiə etməyibdir. Mən Naxçıvanda olanda İskəndər çıxıb
qışqırırdı ki, Sirusu Bakıya buraxmayacağam. Mən gözləyirdim,
mənim Yazıçılar Birliyim bir bəyanat versin ki, Sirusdan nə
istəyirsiniz? Mən yenə də tək qaldım. Yəni Yazıçılar Birliyində
məni müdafıə edən adam tapılmadı. Bir yazıçı, qələm dostum
demədi ki, axı bu yol düz yol idi. Ona görə də Siz məni
bağışlayın, mən bunu deməliyəm. Bu kiçik məclisdə demək
istəyirəm ki, bu bizim dərdimizdir.
Ona görə mən çıxışımı bu sözlərlə qurtarmaq istəyirəm ki,
hər dəfə qurultaylarda müəyyən adamlar barədə müəyyən
qruplar arasında müəyyən çəkişmələr gedir ki, kim olacaq,
rəhbərliyə kim seçiləcək. Bu, həmişə olubdur. Mən bu intriqaları
həmişə görmüşəm. Hiss edirəm ki, elə bu ərəfədə də bu cür
söhbətlər gedir. Məsələ kimin olmağında deyil. Mən belə başa
düşürəm ki, biz özümüz daxilən dəyişməliyik. Çünki
Azərbaycan artıq müstəqil dövlətdir. Müstəqil dövlətin
yazıçıları, ziyalıları xalqı düz yola aparmalıdır, xalqın ağır
vaxtında ona düz söz deməlidirlər, dünən birini, bu gün bir
başqasını... Bayaq Əkrəmin dediyi çox cəsarətli söz idi. Bəli, biz
yaratdığımız həmin totemlərdən, bütlərdən sonra boyun
qaçırmalı oluruq. Ancaq mən yazıçılarımıza daxilən dəyişməyi
arzulayıram.
Bu gün Siz kitablardan danışırsınız. Mən kitab siyasəti ilə
məşğul olan nazirlikdəyəm. Mənim kitabım yoxdur. Mən fəxr
edirəm ki, mənim kitabım yoxdur. Çünki o dövrdə ki, mən
yaşamışam, əksəriyyət məcbur idik ki, görək nə yazaq. Bir
dəfə mən Tarkovskinin bir sözünü eşitdim, - "kitab iş deyil,
əməldir". Yazıçı öz həyatı ilə hərəkət etməlidir. Özü
olmayanın sözü olmur. Mən belə bir mötəbər binada, belə bir
____________________________________________
24
şəxsiyyətin yanında yalan danışa bilmərəm, ürəyimdə olanları
gizlədə bilmərəm. Mən Sizə hörmət edib bu sözləri deyirəm.
Cənab prezident, mən də ürəyimdə kin gəzdirmirəm. İndiyədək
qoy biri desin. Fəxr edirəm ki, mən meydanda Nemət Pənahlı ilə
ziyalıların üstündə tutuşurdum. Deyirdim ki, Nemət, Ziya
Bünyadovu, Bəxtiyar Vahabzadəni sən millətin içində təhqir edə
bilməzsən, onlar iş görəndə biz hələ əlimizə qələm almamışdıq.
Mən bunlarla fəxr edirəm və Sizin qarşınızda alnım açıqdır.
Mən qələm yoldaşlarımızı bir şeyə çağırıram: xalqın ağır
vaxtında yolumuzu müəyyən edək və xalqa düz söz deyək.
Bunun üçün hər şey ola bilər. Bizdən əvvəl Mirzə Cəlilin,
başqalarının başına nələr gəlməyibdir? Amma o düz sözlə
qazanılan hörmət bütün vəzifələrdən yüksəkdir. Bu gün burada
şəxsən mənim qələm dostlarım oturublar. Mən bu gün millət
vəkiliyəm, nazirəm. Amma mən o qələmimlə qazandığım
hörməti hər şeydən üstün tuturam. Ona görə də bu qurultayda
özüm olmasam da, kimin oturmağından asılı olmayaraq, rəhbər
dəyişmək yox, özümüzü dəyişək. Sağ olun.
Yusif Səmədoğlu (Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin birinci
katibi): Heydər müəllim, mən bir arayış vermək istəyirəm.
Olarmı?
Heydər Əliyev: Əlbəttə, olar. Bəli, sərbəst danışıqdır.
Yusif Səmədoğlu: Sirus tamamilə haqlıdır. O vaxt Yazıçılar
İttifaqı onun əleyhinə çox haqsız iş gördü, onu "Ədəbiyyat
qəzeti"ndən işdən çıxartdı. Sizin dediyiniz kimi, həmişə bir
şeyin mənfi cəhətini də, müsbət cəhətini də demək lazımdır.
Sirus, axı sən sonra "Azərbaycan" jurnalında işə qəbul olundun.
Mən o vaxt səni işə qəbul etdim və uzun müddət orada işlədin.
Yəni bir haqsızlığa görə bütün Yazıçılar İttifaqının üstündən
qara xətt çəkmək düzgün deyil.
Dostları ilə paylaş: |