MüSTƏQİLLİYİMİZ
Yüklə 4,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nejla Sammakia , "Assoşieytedpress" agentliyi
- M.R a f f a e l l i
- N.S a m m a k i a
- H.Ə l i y e v
- MİSİR ƏRƏB RESPUBLİKASININ PREZİDENTİ ƏLAHƏZRƏT MƏHƏMMƏD HÜSNÜ MÜBARƏK CƏNABLARINA
- HEYDƏR ƏLİYEV Azərbaycan Respublikası prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri
- BMT TƏHLÜKƏSİZLİK ŞURASININ SƏDRİNƏ SURƏTİ: BMT-nin BAŞ KATİBİNƏ
____________Milli Kitabxana____________ 41 2-si və 4-də Ağdama hücum başlandı, bəzi kəndlər işğal olundu. Sonra biz onları geri aldıq. Zənnimcə, indi bütün bunları təhlil etməyin mənası yoxdur. Belə
qısa müddətdə beynəlxalq qüvvələrin və ayrı-ayrı dövlətlərin müdaxiləsini təhlil etməyə də indi heç bir zərurət yoxdur. Sizə məsləhət görərdim ki, bütün 5 ildə, axırıncı il, yeni hökumət hakimiyyətdə olan zaman ötən ildən başlayaraq, Azərbaycanda yeni prezident olan dövrdə nə baş verdiyini, nə qədər torpaq itirildiyini, nə qədər adamın həlak olduğunu, neçə kəndin işğal edildiyini, nə qədər adamın qaçqına çevrildiyini və həmin dövrdə xarici dövlətlərin, beynəlxalq ictimai təşkilatların bu hadisələrə necə təsir göstərdiklərini təhlil edəsiniz. Bunu nə vaxt aydınlaşdırsanız, onda sualınıza cavab verərəm.
cənab Raffaelliyədir. Sizin Dağlıq Qarabağ və Ağdama səfəriniz zamanı hər iki tərəf atəşin müvəqqəti olaraq dayandırılmasına tam riayət edirdimi? İkinci sual: izah edə bilərsinizmi ki, qoşunların çıxarılması cədvəli və sizin təklif etdiyiniz üçtərəfli təşəbbüs barəsində Dağlıq Qarabağ nümayəndələrinin etirazı nədən ibarət idi? M.R a f f a e l l i: Cavabım ümumi səciyyə daşıyacaq. Dağlıq Qarabağın etirazı əslində cədvəl, hadisələrin xronologiyası və bu cədvəldə göstərilən müddətlər barəsində deyildi, cədvəldəki konkret müddəalarla bağlı idi. Məsələn, müqavilədə belə bir müddəa var: azərbaycanlılar Kəlbəcərə qayıdarkən özləri ilə yalnız yüngül silah götürə bilərlər. Soruşmaq istəyirəm: ermənilərin etirazından danışarkən siz nəyi nəzərdə tutursunuz? Ermənilərin (Dağlıq Qarabağ ermənilərinin) fikrincə, bu müddəa ikimənalı xarakter daşıyır. Onun izahatı bundan ibarətdir ki, hansı silah növlərinin ağır silah növlərinə aid olduğu ATƏM-in sənədlərində göstərilir. Bizim cədvəldə bu müddəa o deməkdir ki, azərbaycanlılar Kəlbəcərə qayıdarkən onlar, ATƏM- in sənədlərində göstərildiyi kimi, özləri ilə ağır silah götürmək hüquna malik deyildirlər. Bu, orada tam aydın şəkildə izah edildi. Erməni tərəfinin ikinci etirazı belədir: minaların olması və ya olmaması üçün kim cavabdehdir? Axı hər yer minalanmışdır. Erməni tərəfi sual verir: Yaxşı, bəs minalar partlasa və bədbəxt hadisə baş versə, onda necə? Biz cavab verdik ki, minalar Kəlbəcər rayonu ərazisindədir. Lakin izah etdik: minalardan danışarkən ermənilərin Kəlbəcər rayonu ərazisində qoyduqları minaları nəzərdə tuturuq. Mən nümayəndə heyətinin üzvü cənab Bekmanın terminologiyasından istifadə edirəm, erməni tərəfi minalanmış yerlərin xəritəsini verməli və minaların zərərsizləşdirilməsinə kömək etməlidir. Dağlıq Qarabağın axırıncı etirazı belə bir müddəaya aiddir: ATƏM-in müşahidəçilərində hadisələrin mahiyyətini izah edən sənəd olmadığı halda, onlar bu cür şəraitlə necə səmərəli iş apara bilərlər? Nümayəndə heyətimizin üzvlərindən birinin ____________Milli Kitabxana____________ 42 dediyi kimi, bunun cavabı belədir ki, bu təlimat sənədi tezliklə göndəriləcəkdir. Hazırda ATƏM bu işlə məşğuldur. İş başlayan kimi, ermənilər həmin sənədi cədvələ uyğun olaraq alacaqlar. Beləliklə, deyə bilərəm ki, Dağlıq Qarabağın bütün etirazlarını asanlıqla aradan qaldırmaq mümkündür. N.S a m m a k i a: Sualımın birinci hissəsinə cavab vermədiniz. Hər iki tərəf atəşin dayandırılmasına əməl edirdimi? Qoşunların çıxarılması nə vaxt həyata keçiriləcək?
danışdım. Biz öz məktubumuzda dəqiq tarixi göstərmişik. Bununla əlaqədar Dağlıq Qarabağ öz razılığını bildirməlidir.
ki, o, öz missiyasını hökmən axıra çatdırsın. Biz çox gözləmişik - tam bir il. ATƏM son vaxtlar ərzində hələlik nəticələr əldə etməmişdir. Biz gözləyirik, daha 5-b gün də gözləməyə hazırıq. Ümidvaram ki, biz ATƏM-in və Minsk konfransı nümayəndə heyətinin təqvimini yerinə yetirməyə başlayacağıq. Diqqətinizə görə sağ olun. ____________Milli Kitabxana____________ 43
ƏLAHƏZRƏT MƏHƏMMƏD HÜSNÜ MÜBARƏK CƏNABLARINA Hörmətli cənab prezident! Sizi və bütün Misir xalqını öz adımdan və Azərbaycan xalqı adından milli bayram - İnqilab gününün ildönümü münasibətilə səmim-qəlbdən təbrik edir, şəxsən Sizə və qardaş Misir xalqına sülh, əmin-amanlıq və xoşbəxtlik arzulayıram. Mən uzun illər boyu Azərbaycan və Misir xalqları arasında mövcud olan dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrinə böyük əhəmiyyət verirəm. İnanıram ki, xalqlarımız arasındakı hərtərəfli və faydalı münasibətlər daha da inkişaf edəcək və genişlənəcəkdir. Fürsətdən istifadə edib Sizə, ailənizə və Misir xalqına öz dərin ehtiramımı bildirirəm. Hörmətlə, HEYDƏR ƏLİYEV Azərbaycan Respublikası prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri 21 iyul 1993-cü il ____________Milli Kitabxana____________ 44
SƏDRİNƏ SURƏTİ: BMT-nin BAŞ KATİBİNƏ Hörmətli cənab sədr! Suveren Azərbaycan dövlətinin ərazicə parçalanmasına yönəldilmiş erməni təcavüzünün davam etdirilməsi və gücləndirilməsi nəticəsində ölkəmdə yaranmış gərgin vəziyyət məni bu məktubla Sizə müraciət etməyə vadar edir. Beynəlxalq hüququn prinsiplərinə və normalarına sadiq olan Azərbaycan ona Ermənistan Respublikası tərəfindən zorla qəbul etdirilmiş qanlı münaqişənin dincliklə aradan qaldırılmasında ATƏM-in vasitəçiliyinə, beynəlxalq təhlükəsizlik və əməkdaşlıq ideyalarını əsas tutaraq və bu beynəlxalq təşkilatın üzvlərinin hüquqlarına və vəzifələrinə arxalanaraq razılıq vermişdir. Uzun və çətin nizamasalma prosesi gedişində Azərbaycan hökuməti münaqişənin dincliklə aradan qaldırılmasına çalışaraq və maksimum çeviklik və konstruktivizm nümayiş etdirərək, qan tökülməsini dayandırmaq və danışıqların möhkəm əsasını yaratmaq yollarının gərgin axtarışını aparmışdır. Lakin Ermənistanın dünya birliyi və Azərbaycan qarşısında öz öhdəliklərini kobudcasına pozması sülh səylərimizi boşa çıxarır. Minsk konfransı haqqında ATƏM-in Nazirlər Şurasının qərar qəbul etdiyi gündən bir ildən çox keçmişdir, lakin bu ideya reallıqdan indi həmişəkindən daha uzaqdır. Əgər bir il bundan əvvəl biz Nazirlər Şurasının qərarının qəbul edildiyi vaxtdakı vəziyyəti bərpa etməyin və bununla da Minsk konfransına çıxmağın yeganə mümkün yolu kimi Şuşa və Laçının azad olunmasının zəruriliyindən danışırdıqsa, indi Azərbaycan ərazisinin 17 faizindən çoxu erməni təcavüzkarı tərəfindən qəsb edilmişdir. Qarabağın bütün dağlıq hissəsi, Azərbaycanın Laçın rayonu (onun cənub hissəsi 1992-ci ilin mayında, şimal hissəsi isə 1993-cü ilin aprelində tutulmuşdur), Kəlbəcər rayonu, Naxçıvan Muxtar Respublikasının, Qazax, Füzuli, Zəngilan, Ağdam rayonlarının kəndləri işğal olunmuşlar. Cəmi 503 yaşayış məntəqəsi qəsb edilmişdir, qaçqınların və köçkünlərin ümumi sayı 567 min nəfərdir. Dağlıq Qarabağı öz ərazisinə birləşdirmək haqqında xəyanətkar qərarlar qəbul edilməsində ifadəsini tapan siyasi təcavüzdən başlayan və sonra emissarlar, terrorçular və silahlar göndərilməsinə keçən Ermənistan bu gün Azərbaycan torpağında genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar aparır, ATƏM-in və BMT-nin çağırış və qərarlarına, o cümlədən də işğal qüvvələrini Azərbaycandan çıxarmağı birmənalı tələb edən Təhlükəsizlik Şurasının 822 nömrəli qətnaməsinə məhəl qoymur. Erməni tərəfinin va- Yüklə 4,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|