N ə s I m I a d ı n a d I l ç İ L i k I n s t I t u t u
Yüklə 1,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Çapa tövsiyə edən MEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun elmi şurası (4.XII.2013, protokol № 15) Məqalənin redaksiyaya
48 14 https://mail.google.com/mail – 04.07.2013 15 http://www.umich.edu/~turkish/links/manuscripts/anthem/anthe m.htm – 01.10.2013 16 http://www.nationalanthems.me/azerbaijan-azerbaycan-marsi/ – 01.10.2013 17 http://www.nationalanthems.me/uzbekistan-ozbekiston- respublikasining-davlat-madhiyasi/ – 01.10.2013 18 http://www.nationalanthems.me/turkmenistan-garassyz-bitarap- turkmenistanyn-dowlet-gimni/ – 01.10.2013 19 http://www.nationalanthems.me/kazakhstan-my-kazakhstan/ – 01.10.2013 20 http://www.nationalanthems.me/kyrgyzstan-kyrgyz- respublikasynyn-mamlekettik-gimni/ – 01.10.2013 МЕХМАН МУСАОГЛЫ, ФАТИХ КИРИШЧИОГЛЫ НАЦИОНАЛЬНЫЕ ГИМНЫ ТЮРКСКИХ РЕСПУБЛИК: ИНТЕРПРЕТАЦИЯ, ТЕКСТЫ И ПЕРЕВОДЫ (Статья первая) Р е з ю м е Статья посвящена разъяснению понятия гимна, а также вопросу создания национальных гимнов тюркских республик и использования их в качестве музыкальных текстов. Оригиналы текстов гимнов и их переводы на турецкий, русский и английский языки определяются как собственно лингвисти- ческий корпус. Ключевые слова: тюркский, республика, национальный, гимн, текст MEHMAN MUSAOGLU, FATİH KİRİSHCHİOGLU 49 NATIONAL ANTHEMS OF TURKISH REPUBLICS: EXPLANATIONS, TEXTS, INTERPRETATIONS AND TRANSLATIONS (1 st article) S u m m a r y In the article, the concept of anthem is explained, and the pre- paration of National Anthem texts of Turkish Republics and their use as musical pieces are mentioned. The original texts of the anthems, their in- terpretations in Anatolian Turkish and translations in Russian and English are determined as a special linguistic database. Key words: Turkish, republic, national, anthem, text Ünvan: Türkiye. Gazi Üniversitesi – prof. dr e-mail: mehman.musaoğlu@gmail.com mfatih@gazi.edu.tr Çapa təqdim edən – Çapa tövsiyə edən MEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun elmi şurası (4.XII.2013, protokol № 15) Məqalənin redaksiyaya daxil olma tarixi Təkrar işlənməyə göndərilmə tarixi 18.X.2013 6.XII.2013 4 «Türkologiya» № 2 50 Məqalənin çapa göndərilmə tarixi 29.XII.2013 _________ 51 DİSKUSSİYAL AR VƏ M ÜZAKİRƏLƏR ÇİNGİZ QARAŞARLI ETRUSK YAZILARI QƏDİM TÜRKCƏDİR X ü l a s ə . Etrusk dilinin türk mənşəli olduğunun sübut edən aşağı- dakı faktorlar diqqəti cəlb edir: 1. Hər bir etrusk mətnində aşkar etdiyimiz türk sözləri xaotik sözlər yığını deyil, semantik baxımdan bir-birini izləyən terminlərin toplusu olub, dini ayinlərin bu və ya digər növü ilə bağlıdır: qurbanverməyə həsr olunan mətnlər kompakt şəkildə həmin ritualla bağlı türkizmlərdən, ehsan ayininə həsr olunan mətnlər əsasən türk mənşəli kulinariya terminlərindən ibarətdir; mətnlərin morfoloji sistemi də əsasən türk mənşəlidir. 2. Tərcümə etdiyimiz etrusk mətnlərində ayrı-ayrı etrusk- türk samitlərinin sistematik əvəzlənməsi və etrusk-çuvaş samit sistemləri arasındakı uyğunluq bir çox etrusk mətnlərinin dilinə açar rolunu oynayır. Açar sözlər: etrusk yazıları, qədim türk dilləri, mətn, linqvistik amil, ekstralinqvistik amil Troyanın süqutundan sonra İtaliyaya köç etmiş troyalılar ilə bu- raya daha əvvəllər Yunanıstan ərazisindən köçmüş eyni mənşəli pelasgilər yeni bir sivilizasiyanın – etrusk etnosunun əsasını qoydular. Eləcə də Ro- ma şəhərinin və Roma çar sülaləsinin əsasını qoyan bu xalqın dili latın dilində dilçilərin diqqətindən yayınmış çox sayda türkizmlərin mənbəyi olmuşdur. Qədim Misir mənbəsində turşa adlanan troyalıların, latınca turski adlanan etruskların, sanskrit və qədim İran dillərində isə turuska adı altın- da məlum olan türklərin eyni etnos olduqlarını yalnız qədim müəlliflərin məlumatları deyil, eləcə də etrusk yazılarının qədim bir türk ləhcəsində oxunması sübut edir. Türkiyə tədqiqatçısı A. Ayda dilçi olmasa da, etruskların türk mənşəli olduqlarına dair mövcud nəzəriyyəni praktikaya daha da yaxınlaşdırdı. O, avropalıların yozumlarını dil faktları əsasında dəqiqləşdirməklə, etrusk dilində onlarca türk sözlərinin mövcud olduğunu sübut etdi. Misal üçün, o, italiyalı etruskoloq M. Pallotinonun ‘tanrılara sadiqlik bildirmək’ kimi 4 * Yüklə 1,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|