Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
34 Gündüzlər necə! Gündüzlər səbirsiz gözləyirik ki, bir axşam olsun, bir gəlsin gecə!.. Bu qərib axşamların kədəri son saatımacan içimdə yaşayacaq. "Qərib" sözü burda çox dəqiqdir; onlar öz şəhərlərində, öz evlərində olsalar da vaxt qürbətində yaşayırdılar. Niyə, niyə, axı, niyə mən hər cür işimi–gücümü, ən təcili, təxirəsalınmaz, ən vacib işlərimi belə kənara atıb bütün axşamlarımı onlarla keçirmirdim? Niyə onların bir gün olmayacaqlarını bilə-bilə, onlarsız günlərimin acı həsrətini öncədən duya-duya, bu fikri özümdən iraq edirdim? Hökmən bir ay, bir-iki həftə, heç olmasa bir neçə gün bütün dünyanı, bütün aləmi, işlərimi, qayğılarımı unudaraq Bakıdamı, Buzovnadamı, Göyçaydamı səhərdən axşamacan, axşamdan səhərəcən onlarla bir yerdə olmaq – arzum, istəyim, əlçatmaz xülyam idi. Doyunca, lap doyunca bir yerdə qalmaq, doyunca, lap doyunca söhbət etmək – olanlardan, keçənlərdən. Niyə qismət olmadı bu mənə, niyə? Uşaqlığımdakı kimi – bir yerdə yaşamaq, amma durulub aydınlaşmamış körpə şüuruyla deyil, yaşlı, yetkin insan zehniylə onları günbəgün, axşambaaxşam, səhərbəsəhər dinləmək, qavramaq, yadda saxlamaq.... Niyə mümkün olmadı bu, niyə? Hansı iclaslar, bədii şuralar, redkollegiyalar, çıxışlar, görüşlər, səfərlər, cari işlər, dost məclisləri, yaşıdlarla ünsiyyət sevincləri və bütün başqa sevinclər – bax, həmin o saatları, o günləri – Onlarlı saatlarımı, Onlarlı günlərimi aldı məndən? Yuxarıda sadaladıqlarımın hansı birisi atamla anamın sifətləri, sözləri, səsləri, ya da sadəcə susmaları, sükutları qədər mənə əziz, doğma, munis ola bilərdi!
Axşamlar... Onların axşamları... Son illərin axşamları... 35 Otaq böyük idi, bəlkə buna görə çıraq onu gur işıqlandıra bilmirdi. Alaqaranlıq olmasa da, otaq hər halda çıraqban da deyildi. Televizor işləyir. İkisi – iki qoca – oturublar televizorun qarşısında. Anam baxır ekrana, atam yox; televizorun qabağında oturub, amma gözlərini yumub. "Xoş-beş, nə var, nə yox, sağlıq"dan sonra dinib-danışmır. Dəhlizdə anam: "Mənimlə də danışmır, elə bil söhbət tapmır danışmağa, – deyir. – Bütün axşamları, bax, beləcə televizorun qabağında oturur, gözlərini də yumur, baxmır, susur. Bilmirəm gözlərini yumursa, daha televizorun qabağında niyə oturur". Bəlkə baxmır, qulaq asırmış. Amma qulaq asmalı nə var ki? Qulaq asmaq istəyəndə balaca tranzistorunu qururdu. Axır iki- üç ildə çox mütaliə də edə bilmirdi-gözləri zəifləmişdi, oxuyanda tez yorulur, ağrıyırdı. Yəqin ki, bu gözüyumulu, sükutlu saatlarında büsbütün ötənlər aləminə, İçəri dünyasına çəkilirdi. O dünyaya ki, orada vaxt anlayışı yoxdu. – Keçmiş də İndi kimi realdır, əyanidir, görümlüdür, insanların da hamısı – ölüb itənləri, haçansa ömründən keçib-gedənləri belə – diridirlər, budur, burdadırlar, danışırlar, gülürlər, ağlayırlar, əl eləyirlər.. Dünya da min rəngli, min bir çalarlıdır.
36 göy gözləri, şirin nağılı, babamın qaşqabağı, acığı. Yollar yadıma düşür. Tozlu yollar, Yulqunlu, yovşanlı yollar, turaclı, dovşanlı yollar. Qarğı tütəyim yadıma düşür. Sümsüm yadıma düşür, qarğı cəngərəklə əlçatmaz budaqdan üzdüyüm zingirə-zingirə əlvan üzüm yadıma düşür. Köbərləri qazıb çıxartdığımız boyaq yadıma düşür. Bağlardan yığdığımız şirin əvəlik, dağlardan yığdığım sumax yadıma düşür. Onu bu xatirələr, fikirlər aləmindən, vaxtsızlıq dünyasından ayırmaq, təkliyini dağıtmaqçün eşitdiklərimdən, gördüklərimdən, oxuduqlarımdan – bir sözlə Bu Gündən danışırdım. Ona cürbəcür xəbərləri, şayiələri, bəzən hətta qeybətləri çatdırırdım. Zəif gülümsünürdü, solğun bir maraq göstərirdi, amma duyurdum ki, bütün bunları tam bir biganəliklə qarşılayır. Hərdən bu məni hövsələdən çıxardırdı. "Niyə heç kəslə durub – oturmursan? – deyirdim. – Hanı sənin tay-tuşların, dostların?" – deyirdim. Dönə-dönə verdiyim bu suala yalnız bir kərə cavab verdi və bu cavabı heç vaxt unutmayacam: –Mənim dostlarım Müşfiq, Faruq, Rəfili, Sabit, Nazim Hikmət, Cəfər Cəfərov idi. Neyləyim ki, heç biri qalmayıb.
37 Sabit Rəhmana müraciətlə yazırdı: "Kommunist" küçəsində Sabir bağıyla üz–üzə "Gənc işçi" Həm iş yeri, Həm gündəlik ruzi ağacı, Həm etibarlı sınaqdı bizə. İndi sən yox, Müşfiq yox, Mikayıl yox, Faruq yox, Səməd yox, Əli Nazim yox, Mehdi yoxdu. Tək necə qayıdım o günlərə, necə keçim o yolu! Son illər Nazim Hikməti daha tez-tez xatırlayırdı. Nazim 20-ci illərdə Bakıya gələndə atamla görüşməmişdilər. Nazimin ölkəmizə 50-ci illərdə ikinci və həmişəlik gəlişi zamanı tanış oldular və dərhal da köhnə dostlar kimi ünsiyyət bağladılar. Moskvada və Bakıda bir-birinin ən əziz qonaqları idilər. Nazim atam haqqında üç məqalə, atam isə onun haqqında bir neçə şer yazıb. Bu şerlərin hamısı N.Hikmətin vəfatından sonra yazılıb. Ancaq Nazimlə hələ şəxsən tanış olmadığı vaxt, şair Türkiyədə Bursa məhbəsində dustaq yatarkən, atam Nazimin anasına bir şer yazıb. Bu şeri sevmirəm. Ritorik, şüarçı şerdir. Nazimlə şəxsi tanışlıqdan, ülfətdən sonra və Nazimin ölümündən sonra atamın ona həsr olunmuş sətirlərini isə həyəcansız oxuya bilmirəm. Şair yoxdur artıq, olmayacaq Ulu şair ölümünü sinəsində apardı Bursadan. Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|