Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
86 onun xilas olması üçün vacib imiş. Bu rəvayətin çox dərin mənası var. Uzağı görə bilməyən adamlar bəzən ifşaedici sənət əsərlərini qiymətləndirməyi bacarmırlar, müəllifi vətənpərvər olmamaqda təqsirləndirirlər. Amma süni parıltı yaratmaq çəkməsilənlərin peşəsidir, ədəbiyyatın vəzifələri başqadır...". Atamın mənə danışdığı əfsanə isə belə idi: Günlərin bir günündə vəzir padşahın hüzuruna gəlib deyir ki, qibleyi-aləm, bir yağış yağacaq, hamı o yağışın suyundan içib dəli olacaq. Padşah: –Vəzir, bəs nə tədbirin var? – deyə xəbər alır. Vəzir: – Mən tədarük görmüşəm, – deyir, – adi sudan yığıb saxlayacağam özümçün. Bəli, bir gün, doğrudan da, leysan yağış yağır, vəzirlə padşahdan başqa hamı bu yağışın suyundan içir. Suyu içib başlarına hava gəlir, padşahla vəzirə baxıb: – A, a, a, bunlara baxın, dəli olublar! – deyirlər. Padşaha baxıb: – Buna bax, şalvar geyib... Vəzirə baxıb: – Gör e, bunun iki gözü, bir burnu var və s. – deyə ağlını itirməmiş yeganə iki nəfəri lağa qoyurlar. Əvvəl lağa qoyurlar, gülürlər, amma get-gedə əsəbiləşirlər, hirslənirlər, bərk qəzəblənirlər ki, vəzirlə padşah niyə bizə oxşamır, mütləq bizə oxşamalıdırlar, bizə oxşamaq istəməsələr, eyniylə bizim kimi olmasalar, özlərindən küssünlər... Bütün bunlardan qorxuya düşmüş padşah: – Vəzir, bir tədbir, – deyir. Vəzir: Şah sağ olsun, mən bu günümüzü də qabaqcadan görmüşdüm deyir, odur ki, işimi möhkəm tutmuşam. Həmin yağış suyundan özümüzçün də saxlamışam. İçək biz də onlardan olaq, onlar ağılda olaq, onlar kimi olaq... Bəli, padşahla vəzir də bu sudan içib olurlar hamının tayı, yəni əslində dəli, dəlilərin gözündə isə adi, özününkü. Bu yazını işlərkən qeyd dəftərimi varaqladım və orda yanvar 1971-ci il tarixli bir yazıya rast gəldim. Yazını olduğu kimi bura köçürürəm. "Bu gün Rəsul mənə yuxusunu danışdı. Yuxunu dünən gecə
87 (yanvarın 4-dən 5-nə keçən gecə) görüb: "Gördüm ki, Tiflisdə bir məclisdəyəm. Tost deyirdim, deyirəm ki, məsələ stolun üstündəki nemətlərdə deyil, məsələ qəlbin açıqlığındadır. Bu vaxt bir erməni durub öz dilində danışmağa başlayır. Deyirəm: mən bilmirəm o adam nə danışır, amma biri danışanda ikinci adamın danışması qanacaqsızlıqdır. Sonra da deyirəm ki, içək Azərbaycan və gürcü xalqlarının sağlığına. Sonra görürəm ki, aerodrom binası kimi böyük, geniş bir foyedəyəm. Hər tərəfdə ermənilərdir, mən lap təkəm. Mənə sataşırlar. Mən deyirəm ki, Tatul Huryana şer yazmışam. Biri lap üstümə gəlir, provokasiya eləyir ki, onu vurum, o da məni itələsin, yıxılım və guya təsadüfən basdırıqda məni ayaqlayıb tapdalasınlar. Hər tərəfdən üstümə gəlirlər. Lap təkəm, heç yerdən də kömək, gümanım yoxdur. Nədənsə, Ağasəfi – 34-cü ildə ölmüş bibim oğlunu çağırıram, haradan düşüb o yadıma bilmirəm"... *** Mətləbdən uzaq düşdüm. Atam Yerevana ensiklopediya işçilərinin müşavirəsinə getmişdi. Orda iclasda çıxış edərkən onu telefona çağırmış və demişdilər ki, təcili Bakıya qayıtsın. Qayıtdı və səhər MK-ya getdi. Mən kinostudiyada idim, ordan hər yarım saatdan bir telefon edirdim. İşdə yox idi, ev telefonları susmuşdu. Anam bağda idi. Nəhayət, günün ikinci yarısında telefon hay verdi. Atam artıq evdəydi. –Nə oldu? –Qurtardı... –Necə, nə cür? –Gəl bura, – dedi. On beş dəqiqədən sonra yanındaydım. Balaca iş otağında oturmuşdu, gülümsünürdü. –Vəssalam, – dedi, – axır ki, hər şey qurtardı. H.Ə.Əliyevin yanındaymış, Əliyev deyib ki, sabah büroda sizi işdən azad edəcəyik. Atam: –Bir xahişim var, – deyib, – icazə verin mən sabah büronun
88 iclasına gəlməyim. –Bizdə heç vaxt belə olmayıb... amma sizin xahişinizi nəzərə alarıq. –Mən büroda özümü saxlaya bilməzdim, – dedi atam. Artıq heç nə demədi, amma mənimçün hər şey aydın idi. O gün bütün axşamı bir yerdə olduq. Donetsk şəhərindən mənim köhnə tanışım Vladimir Vasilyeviç Qajiyev Bakıya qonaq gəlmişdi. Toğrul Nərimanbəyova da zəng vurdum, atam, Qajiyev, Toğrul, mən "Azərbaycan" mehmanxanasının restoranına getdik. Qajiyev və Toğrul atamın sağlığına badələr qaldırırdılar. Qajiyev deyirdi ki, Azərbaycan xalqının Sizin kimi şair oğluyla fəxr etməyə haqqı vardır. Gündüzkü hadisədən heç birinin xəbəri yox idi. Biz də heç nə demədik. Səhəri atamın iştirakı olmadan büroda onu işdən azad etdilər. Bir neçə il keçdi və həmin o büro üzvlərinin əksəriyyəti müxtəlif vaxtlarda işlərindəki nöqsanlara görə vəzifələrindən və büro üzvlüyündən azad edildilər. Hər biri də dünənki kolleqalarının onların ünvanına söylədikləri ittihamları kirimişcə dinləyir, razılaşır və qızğın təşəkkür edirdi. Büronun həmin iclasından sonra atamın H.Əliyevə göndərdiyi axırıncı məktubunun surəti də arxivindədir (məktubun əsli rus dilindədir).
Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|