T ə r ə f d a ş L i q va s I t ə s I l ə t ə h L ü k ə s I z L i k
Yüklə 373,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Konkret misal: Ukrayna
- Hərbçilərin yenidən hazırlanması
25 səmərəli həyata keçirilməsi müdafi ə, müdafi ə islahatları ilə bağlı ümumi standartların və konsepsiyaların hazırlanmasını vacib edir. Bu konseptual birgə fəaliyyətin əldə olunması təhsilə böyük sərmayə və müttəfi qlər və tərəfdaşlar arasında müvafi q bilik və təcrübənin bölüşdürülməsinin fəallaşdırılmasını tələb edir.
NATO-nun Ukrayna ilə müdafi ə sahəsində hazırladığı əməkdaşlıq proqramı digər tərəfdaş ölkələrlə müqayisədə çox genişdir. Bu proqram tərəfdaş ölkələrlə bu sahədə mümkün olan geniş miqyaslı əməkdaşlıq fəaliyyətlərini nümayiş etdirir. 1991-ci ildə öz müstəqilliyini elan edən Ukrayna keçmiş Sovetlər Birliyinin hərbi strukturlarının və silahlı qüvvələrinin bir hissəsini miras saxladı. Ukrayna NATO-ya müraciət edərək soyuq müharibənin «mirasını» kiçik müasir və daha səmərəli, ölkənin yeni təhlükəsizlik tələblərinə cavab verən bir qüvvəyə çevrilməsində, və eləcə də Ukraynanın Avropada sabitlik və təhlükəsizliyin təminatında iştirakına dəstək verməsini xahiş edir. NATO-nun bu sahədəki fəaliyyətinin üstün istiqamətləri Ukraynanın silahlı qüvvələrinə demokratik və mülki nəzarətin gücləndirilməsi və onların NATO-ilə birgə fəaliyətinin təkmilləşdirilməsini əhatə edir. 1994-cu ildə SNT-yə qoşulan və NATO-ilə əlaqləri və əməkdaşlığı genişləndirən Ukrayna bu təşkilatla məsləhətləşmələri dərinləşdirmək və praktiki yardımdan lazımi istifadə etmək imkanı qazandı. Əməkdaşlıq əlaqələri 1997-ci ildə NATO-nun Xüsusi Tərəfdaşlığa dair Xartiyanın imzalanması ilə daha da geniş vüsət aldı. Bir il sonra hərbi islahatlara dair birgə qrup yaradıldı və onun əsas vəzifəsi müdafi ə və təhlükəsizlik sektorunda islahatlar məsələsində məsləhətləşmələr və praktiki əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdən ibarət idi. 1999-cu ilin aprel ayında müdafi ə islahatlarına dəstək məqsədilə Kiyevdə NATO-nun əlaqələndirmə ofi si yaradıldı. Ukraynanın SNT-də iştirakı islahatların həyata keçirilməsinə və birgə fəaliyyətin irəli aparılmasında ona yardım edir. PAP mexanizmi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir və hərbi planlaşdırmanın məqsədlərinin başlıca tələblərini müəyyənləşdirməkdə mühüm rol oynayıb. Hərbi islahatların həyata keçirilmə planının hazırlanmasında Ukraynaya kömək etmiş müdafi ə analizinin aparılması üzrə texniki yardım və məsləhətlər əməkdaşlığın xüsusi elementini təşkil edir. Belə müdafi ə məsələlərinin analiz ölkənin milli təhlükəsizlik siyasəti əsasında müdafi ə sahəsində tələblərin müəyyən edilməsinə yönələn kompleks obyektiv analitik prosesdir. Bu proses həmin tələbləri mövcud olan ehtiyatlara uyğunlaşdırmağa təyin edilib.Onun nəticələri əsasında hərbi quvvələrin qurulması və vergiödəyiciləri üçün sərfəli olan iqtisadi qərarları nəzərə almaqla hərbi potensialın yaradılması haqda təklifl ər işlənib hazırlanır. Belə analizin nəticələri mütəmadi uzunmüddətli səyləri tələb edən islahatların davam etməsi üçün konseptual əsas yaradır. NATO Hərbi Komitəsinin Sədri (mərkəzdə) hərbi sahədə əməkdaşlığın və müdafi ə islahatının inkişafını nəzərdən keçirmək üçün 2004-cü ilin fevral ayında Kiyevə, Ukraynaya səfər edir. 26 Əməkdaşlığın digər aspektləri yeni təhlükəsizlik konsepsiyası və hərbi doktrina, səmərəli və şəffaf müdafi ə büdcəsinin hazırlanması və planlaşdırılması Ukraynada müdafi ə strukturlarında mülki iştirakın yüksəldilməsi daxil olmaqla güclü mülki hərbi əlaqələrin yaradılmasını əhatə edir. Ukraynada restrukturizasiyaya və onun islahatların keçirilməsi sahəsində etdiyi səylərinə həmçinin hərbi sektorun ixtisar olunması, silahlı qüvvələrin peşəkarlığının artırılması və konversiyası və çevik cavabvermə qüvvələrin yaradılmasına dair məqsədyönlü məsləhətlər şəklində yardım edilir. Bu fəaliyyətlər hərbi qüvvələr, yaxud Müdafi ə Nazirliyi ilə məhdudlaşmır, həmçinin Ukraynanın Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyində olan sərhədçilər və sərhəd qoşunlarına lazımı dəstək göstərilməsini də əhatə edir. Təlim və təhsil müdafi ə islahatları prosessinin əsas elementləridir. Ukraynanın yüksək rütbəli zabitləri mütəmadi olaraq tərəfdaş ölkələrlə birlikdə NATO- nun Romadakı (İtaliya) müdafi ə kollecinin və NATO-nun Oberammerqau şəhərində (Almaniya) yerləşən məktəbində hərbi kurslarda iştirak edirlər. Bu hərbçilər eyni zamanda müxtəlif hərbi tədbirlərdə iştirak etməklə NATO ölkələri və tərəfdaşlarının hərbi qüvvələrilə işləmək təcrübəsi qazanır. Müdafi ə islahatlarının nəticələrinin idarə olunmasında Ukraynaya kömək etmək məqsədilə NATO öz hesabına Ukraynanın ehtiyatda olan hərbi qulluqçularının sosial problemlərilə məşğul olan Milli Əlaqələndirmə Mərkəzilə birgə dil və menecment kurslarını keçirmişdir. Bundan əlavə, demilitarizasiya layihələrinin həyata keçirilməsi üçün SNT Etimad Fondu mexanizmləri vasitəsilə Ukraynaya NATO üzrə fərdi müttəfi qlərin yardımı ötürülür (bax səh.28). Müdafi ə islahatlarının nəticələrinin idarə olunması Müdafi ə islahatlarına başlayarkən onun nəticələrinin idarə olunması və mənfi nəticələrinin azaldılması üçün ilk öncə adekvat addımların atılması vacibdir. İş yerlərini itirmiş hərbçilərin mülki həyata yenidən qovuşması üçün yardıma ehtiyacı var. Hərbi bazaların ləğvi yerli əhaliyə və təsərrüfata sərt təsir göstərə bilər. Beləliklə, yerlərdə yenidənqurma işlərinə ehtiyac var. Artıq qalan və ya köhnəlmiş silah və sürsat ehtiyatları təhlükəsizlik və ətraf mühit üçün ciddi təhlükə riskləri yaradır və onlar təhlükəsiz ləğv olunmalıdır. NATO tərəfdaş ölkələrə bu sahədə məsləhətlər və xüsusi biliklərin verilməsi üzrə bir sıra təşəbbüslər irəli sürüb. Müxtəlif layihə və proqramların maliyyə təminatında məhdud imkanlara baxmayaraq NATO müxtəlif beynəlxalq təsisatlar və qeyri-hökumət təşkilatları və eləcə də ikitərəfl i yardım təklif edən müxtəlif ölkələrlə iş birliyi və informasiya mübadiləsi apararaq əlavə maliyyə vəsaitlərini cəlb edir.
Soyuq müharibə bitdikdən sonra tərəfdaş ölkələrin hərbi qüvvələrindən təxminən 5 milyon hərbçi tərxis olunub. Onların yenidən hazırlanması və işlə təmin olunmasına hazırda böyük ehtiyac var. 2000-ci ilin əvvəllərində NATO tərəfdaş ölkələrə hərbçilərin yenidən hazırlanması və onların mülki həyata uyğunlaşmasına öz yardımını təklif etdi. Hərbçilərin peşəkar yenidən hazırlanması üzrə siyasət və proqramlar sahəsində analizin nəticələrinin və tövsiyələrin təqdim edilməsi və milli hökümət orqanlarına məsləhətlərin verilməsi məqsədilə NATO-nun ekspertlər qrupu yaradılmışdır. Bu fəaliyyətlərə tərxis olunacaq hərbçilərə iş yerlərinin tapılması və onlar tərəfi ndən müəssisələrin yaradılması, dil kursları və yenidən hazırlıq mərkəzlərinin yaradılması ilə bağlı məsləhətləşmələr daxildir. 3 min hərbi hissənin və bazanın ləğvi və 175 min nəfərin 2010-cu ilə qədər işini itirəcəyi təxmin olunan Cənüb-Şərqi Avropada bu proqramlara böyük maraq var. NATO-nun və tərəfdaş ölkələr olan Rumıniya və Bolqarıstan bu yardımdan bəhrələnən ilk dövlətlər oldular. 2004-cü ilə qədər bu ölkələrin hər birində 20 min zabit yenidən hazırlıq proqramlarında iştirak edib. Albaniya, keçmiş Yuqoslaviya Respublikası Makedoniya* və Serbiya və Çernoqoriyada NATO ilə bu sahədə əməkdaşlığın yollarını arayırlar. Bundan əlavə NATO Rusiyada və Ukraynada yenidən hazırlıq proqramlarına yardım edir.
Yüklə 373,47 Kb. Dostları ilə paylaş:
|