Təsisçi: “Hədəf” nəşrləri Baş redaktor: fil.ü. f d., dos. Şəmil Sadiq Redaktor
Yüklə 9,34 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “bəxti gətirməyən”
“bəxti gətirməyən” filmlər 103 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 102 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 böyümüşəm. Tofiq Tağızadə də ssenaridə bir neçə məqamda dəyişiklik etmişdi. O həmişə müəlliflə dil tapmağı bacarırdı. Rejissor baxışı ilə izah edirdi ki, filmi nə cür görür. Film sovet hakimiyyətinin mənzərəsini əks etdirirdi. Ssenari absurd janrında yazılıb. Filmin qayəsini sovet hakimiyyətindəki mənfi hallar, insanların incidilməsi, repressiyaya məruz qalması, bəzi insanların şəxsi mənafelərinə görə satqınlıq etməsi və s. təşkil edir. Filmdə konkret insan və məkan adları yoxdur. Çünki bu, həm də bəşəri mövzudur. Tamaşaçı filmi izləyərkən kimin insan, kimin köpək olduğuna özü qərar verir. Ssenarinin özündə obrazların adları sifətlərlə əvəz olunub. Məsələn, boynuyoğun, satqın və s. Ssenaridə belə bir səhnə var: Avtobus boş səhra ilə gedir. Elə bir yolla irəliləyir ki, əslində ordan avtobus keçə bilməz. Sonra bir nəfər qaçaraq yaxınlaşır, avtobusa minib oturacağın altında gizlənir. Bu zaman onun ayaqları görünür. Sonra ayağa qalxıb oturacaqda oturur və ətrafına baxaraq görür ki, oturacaqlarda əyləşənlər əslində, qaçıb qurtulmaq istədiyi insanlardır (Amma filmdə bu səhnə fərqlidir – S.F.). Burada avtobus sovet hakimiyyətini simvolizə edir. Avtobusun sərnişinləri isə sovet cəmiyyətinin insanlarıdır. Filmin baş obrazı elə zənn edir ki, o bu cəmiyyətdən qaça bilib. Amma sonra görür ki, burdan qaçmaq qeyri-mümkündür. Sovet dövründə də belə idi. Bu cəmiyyətdən qaçmaq qeyri-mümkün idi. Bu hakimiyyətə tabe olmayanlar, qaçmaq istəyənlər xalq düşməni elan edilir, həbs olunur, ya da sürgünə göndərilirdilər. Elə ətrafdakılar özləri onları satırdı. Filmdə bu məqamlar var. Məmməd Səfanın ifa etdiyi obraz qaçmaq istəyir. Lakin satqın – Yaşar Nurinin ifa etdiyi obraz onu satır. Hətta bu obraz sədaqətinə görə itlər cəmiyyətinə üzv qəbul edilir və “Köpək medalı” ilə təltif olunur. Filmin ssenarisinin başqa bir səhnəsində iş axtaran insanları avtobusla düzənlik əraziyə gətirirlər. Fuad Poladovun ifa etdiyi obraz uzaqdan onlara yaxınlaşır. O hər addım atdıqca siması dəyişir, gah Stalin, gah Hitler, gah da Qorbaçov olur, daha sonra öz simasını alır. Tofiq Tağızadə filmi çəkərkən bu hissədə də dəyişiklik edib. Filmdə əsəs rollardan birini ifa edən Məmməd Səfanın sözlərinə görə filmə gəlişi tam təsadüfi olub: “Operator Rafiq Quliyev məni kinostudiyaya dəvət etdi. Onunla filmin rəssamı Mayis Ağabəyov qərara gəldilər ki, məni Tofiq Tağızadəylə görüşdürsünlər. Beləliklə, sınaq çəkilişlərində iştirak etdim. Sonra Tofiq Tağızadənin istəyi ilə təsdiq olundum. Kino bir bəxtdir. Görürsən ki, bir rol üçün neçə-neçə aktyor sınaqdan keçirilir, amma rol bir nəfərə qismət olur. “Köpək” filmiylə ilk dəfə kamera qarşısında durmuşam və kinoda tərəf müqabilinin nə olduğunu ilk dəfə burda “bəxti gətirməyən” filmlər 103 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 102 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 başa düşmüşəm. Ona görə də bu film mənim üçün çox qiymətlidir. Bir aktyor kimi filmin nə vaxt ekranlara çıxacağını intizarla gözləyirdim. Təəssüflər olsun ki, onun taleyi belə oldu. Film yeganə olaraq Orxan Fikrətoğlunun ATV-də yayımlanan “Filmin sonu” proqramında verilib. Ondan başqa heç bir kanalda, kinoteatrda “Köpək” filmi bu günə qədər göstərilməyib. Bu mənada o, bədbəxt bir ömür yaşadı. Amma onu da qeyd edim ki, tamaşaçıların əksəriyyəti olmasa da, müəyyən bir qismi filmi İnternetdən izləyib. Orda filmlərin baxış sayı, kinoteatrlara nisbətən daha çox olur. Hər halda mən hesab edirəm ki, bu film öz ömrünü bu gün yaşamaqdadır. Filmdə mistik ab-hava, qeyri-real münasibətlər, yanaşmalar, məntiqdən kənar məsələlər var. Mənim qəhrəmanım heç də iradəsiz insan deyil. Filmin sonunda avtobus qayıdıb o məkana gələndə Fuad Poladovun obrazı pəncərəni döyüb ona “Xoş gəlmisən” deyir. Və mənim obrazım baxışlarıyla deyir ki, ölsəm də mən burdan qaçacam. Qəhrəmanım o vəziyyətdən qurtulmaya bilər, amma o inanır ki, qurtulacaq. O inam da onu yaşadır. Digər tərəfdən Allahın yazdığı tale var, taledən qaçmaq qeyri- mümkündür. Amma biz sonumuzun ölüm olmasına baxmayaraq, arzularla yaşayırıq. Allah insanı əvvəldən iradəli, güclü yaradıb. Yoxsa yaşamaq çətin olardı. Filmdə Tofiq Tağızadənin nəvəsi Arman Tağızadə də iştirak edib. O mənim oğlumu ifa edir. Adətən filmdə uşaqlarla işləmək çətin olur. Amma bu uşaqlar işə o qədər həvəslə, ürəklə can yandırırdılar – onlarla işləmək çətin olmadı. Obrazımın oğlunun kiçik yaşlarını başqa uşaq ifa edir. Təəssüf ki, onun adı yadımda deyil. “Köpək” filminin bir çox epizodları Bakıda çəkilib. Köpək damları Azərbaycan kinostudiyasının həyətində qurulmuşdu. Fəhlələrin işlədiyi, daş daşıdığı səhnələr Şamaxı yolundakı düzəngahda lentə alınıb. Filmdə iştirak edən qara köpək ya 18, ya da 19 dəfə Azərbaycan çempionu olmuşdu. Düzü, adı yadımdan çıxıb. Onunla filmin çəkilişində dostlaşmışdım. Filmdə konkret adlar yoxdur, məkan bəlli deyil. Film üçün xüsusi musiqi yazılmayıb. Filmdə dünya klassik musiqisindən, Ennio Morikkonenin “Xaç atası” filminə bəstələdiyi musiqidən istifadə olunub. Hətta mən Tofiq müəllimə deyəndə ki, Tofiq müəllim, olmazdı ki, bu filmə ayrıca musiqi yazılaydı. O dedi ki, “sən məndən çox bilirsən? Mən belə məsləhət görürəm”. Tərəf müqabillərim Yaşar Nuri, Fuad Poladov, Nuriyə Əhmədova, Muxtar İbadov olub. Mənim üçün onlarla çalışmaq şərəf idi. Tofiq Tağızadə kimi korifey sənətkarla bir Yüklə 9,34 Kb. Dostları ilə paylaş:
|