Ulduz Yanvar 2016 Layout 1
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aylıq ədəbiyyat dərgisi 13 ULDUZ
- ULDUZ
‐ Uşağı yenə qoyub getmisiz! Vaxt tapdınız da toya getməyə! İşıqlarımız sönüb, evimiz damır... Di qayıdın gəlin,.. ‐ giley‐güzar edirdi.
Baba və nəvə bir anlıq susdular. Birdən uşaq babasını qucaqlayıb sakitcə yalvarmağa başladı: ‐ Baba, nolar, mənə yenə nağıl danış...təzə olsun! Kitabda olmayan nağıl! Babanın təzədən nağıl danışmağa həvəsi yox idi. Axır vaxtlar hövsələsi daralmışdı. Tez‐tez yorulurdu, ruhdan düşürdü. Dindirməsən, dinməzdi. Hərdən nəvəsi gələndə yadında qalan köhnə nağılların qol‐ qıçını sındırıb söyləyərdi. Təqaüdçü olmaq belədi‐ heç nəyə həvəsin olmur, elə bütün günü tənha qalmaq, keçmişlə yaşamaq istəyirsən. Fəqət keçmişlə, xatirələrlə yox... «Axı nə qədər «Qırmızıpapağın, ya da Məlikməmmədin» nağılını danışarlar? Hər dəfə də süjetdən bir balaca kənara çıxanda uşaq Domokl qılıncı kimi başımın üstünü kəsdirib deyir: «Elə deyil, belədir. Dünən bu cür danışdın!». İndi gəl, yadına sal görüm, dünən necə danışmısan!..» Baba düşünürdü. Birdən elə bil ovqatına can, üzünə qan gəl ‐ di; fikirləşdi ki, yeni bir şey uydursun, lap təzə, lirik bir şey danışsın uşağa. Әslində, uşaq özü bunu istədi. Beyni lap keçmişdəki soyuducu mühərrikləri kimi işə düşdü, danış mağa başladı: «...Mən ona yarpaqlar töküləndə rast gəldim. Baxışdıq, baxışlarımız gülümsədi, üz‐gözümüzü sahil bağının soyuq küləyi sığalladı. Sonra qeyri‐ixtiyari qoşa addımladıq, susduq, baxışdıq, yenə susduq, yenə ad dım
ladıq. Hərdən baxışlarımız öpüşdü, hərdən kirpiklərimizin arasına sığınıb gizləndi, hərdən də od‐alov saçdı. Qoşa addımladıq, yorul ma dıq,
ayaqlarımız altında xışıldayan sarı yar paq lar da əzilib‐büzülməkdən yorul madı. Pa yız yaz ömrümüzü sevgiylə oxşayırdı. Birdən o dedi: ‐ Mən yağışı sevirəm, bəs sən? ‐ Mən də günəşi sevirəm...» ‐ Baba, «o»... kim idi? ‐ uşaq tələm‐tələsik soruşdu. ‐ Nənən!
‐ Nənəm? ‐ uşaq dirsəklənib daha böyük maraqla qulaq asmağa başladı. «...Göy guruldadı, yağış tökdü. İkimiz də islandıq. Üst‐başımız su içində oldu, yaxında daldalanmaq üçün yer də yox idi, ürəyimizdə buna ikimiz də sevinirdik. Olsaydı, bəlkə də qaçıb durardıq orda, islanmazdıq. Amma ikimiz də yağışda addımlayırdıq, inanırdıq ki, yağış kəsəcək, gün çıxacaq, buna görə də yol gedirdik, baxışırdıq, gülümsəyirdik, yenə addımlayırdıq, asta‐asta, sevinə‐sevinə, sevə‐ sevə... Yanımızdan ötüb keçən çətirli yaşlı bir qadın ağız‐burnunu əyib mızıldadı: ‐ Dəlilər! Hə, biz dəli olmuşduq, düz deyirdi, dəliydik, dəli! Biri‐birimizin dəlisi!..» Uşaq bu yerdə özünü saxlaya bilmədi, deyəsən, söz onun damarına toxunmuşdu, ağlamsına‐ağlamsına ucadan qışqırdı: ‐ Dəli özüdü! Baba susdu, xeyli susdu. Daman tavana baxdı. Birdən nəvəsi onun böyrünü dürtmələdi, soruşdu: ‐ Bəs sonra? Sonrası nooldu? Üst‐başınızı harda qurutdunuz? ‐ Heç yerdə! ‐ Niyə? ‐ Çünki gün çıxmadı, indiyə kimi su içindəyik... Görmürsən, paltarlarımız hələ də yaşdı? Uşaq xeyli fikrə getdi. Әvvəlcə əlini babasının üst‐başında gəzdirdi, sonra durub yavaşca paltar dolabını açdı, əllərini nənəsinin yaşıl donuna sürtdü. Qupquruydu. Qayıdıb gəldi, yenə babasının böyrünə girib yorğanı üstünə çəkdi. Bu dəfə arxasını çevirdi babasına, ağır təbli kişilər kimi yüngülcə çəmkirdi: ‐ Yorulmadın camaata nağıl danışmaqdan? Hər ikisi bir müddət susdu. Baba mətbəxdə lampa işığının oynayan kölgəsinə tərəf baxırdı. Uşaq isə mışıl‐mışıl yatmışdı. Aylıq ədəbiyyat dərgisi 13
Yanvar 2016
Deyəsən, mən də Onun fəlsəfəsinə yoluxu‐ ram. Bu yoluxduğum fəlsəfənin sirrini açmaq üçün hansısa bir gecəni gözləyirəm. Hətta gecənin o vaxtını ki, “özünlə təkbətək qalırsan, qulaqların cingildəyir və sən birdən sükutun səsini eşitməyə başlayırsan, o zaman gözünün qabağından hər şey gəlib keçir ‐ vaqon pəncərəsindən baxanda yanından sürətlə ötüb keçən adamlar, ağaclar, evlər kimi. O zaman beynin başlayır içəriyə işləməyə”... O gecədir... Onun o “dolğun an”ına hökm oxumaq zamanı çatıb. Deyəcəklərim reallığı, həqiqəti əks etdirəcəkmi? ‐ Bunun fərqi yoxdur. Elə o özü də belə düşünür, məncə. Bəs onu tanımaq üçün şeirləri, esseləri, hekayələri, romanları, pyesləri yetərlidirmi? Bu, onun sir‐ ridir. Sirr saxlamağı sevəndir deyə, bu sirri ondan ərməğan almaq, özü demiş, sirrin “təzə qurbanı”na çevrilmək istəmərəm. Lakin qeyri‐ ixtiyari olaraq yazılarındakı bəzi qıfıllanmış deyimlərinin açarını tapmışam. Misalçün, ess‐ esinin birində guya sirr sahibi olmaq bəxti gətirməkdir fəlsəfi məfhumuna toxunur. Elə o an insan dərk edir ki, istiliyi olmadan göz qamaşdıran zahiri bəxtəvərlikdən çox çəkib “dünyalı” yazar. Söhbət “Yarımçıq əlyazma”, “Sehrbazlar dərəsi”, “Unutmağa kimsə yox...” romanlarının, şeirlər və hekayələr toplularının, pyeslərin müəllifi türkoloq, ədəbiyyatşünas alim Kamal Abdulladan gedir. Daha doğrusu, esseist Kamal Abdulladan. O az, amma öz danışan adamdır. Ondandır esseyə bağlılığı. Әn maraqlı nüans onun esselərinin daha çox şeirvari, roman tutumlu olmağı, oçerk xarakteri daşımağıdır. Yolla gedən olmasa, bilinməz, Bilinməz gəlir bu yol, ya gedir.
Sirr nə vaxtsa açılacaq sirrdisə, Heç əvvəldən yaranmayıb sirr kimi.
Günahlarım ürəyimdə dağ oldu, Xatirələr mirvaritək düzüldü, Sap qırıldı,mirvarilər dağıldı. Hamısı da təkcə sənə oxşadı‐ Birindən başqa. Sonra gördüm, yox, O da sənə oxşayır. * * * Soldu nar çiçəkləri, İndi nar yetişəcək. 14
Yanvar 2016
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|