Yazıçı-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü m əsləhətçi redaktor
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şabran torpağı qalalar məskənidir
- Zakir Bayramlı oğlu Ramin müəllimlə Çıraqqalada
- “Çıraqqala” qoruğuna aid məlumat lövhəsi
- Şabran elinin vətənpərvərlik rəmzi, igidlik simvolu, daim h ər bir şabranlının qulağında səslənən həzin qəhrə- manlıq simfoniyasıdır
38 S ən Şərq ilə Qərbin qapısı oldun, Artdıqca şöhrətin göyə ucaldın. Xain düşmənləri lərzəyə saldın, Elin igid qızı, oğlusan, Şabran, Süfr əsi bərəkət dolusan, Şabran. Qayıtdı özünə tarixi adın, Gözün ə ox batdı düşmənin, yadın. F əxr edir səninlə Zakir övladın, Onun h əm sağı, həm solusan, Şabran, Süfr əsi bərəkət dolusan, Şabran! Şabran torpağı qalalar məskənidir. Bu qalaların ən möht əşəmi isə yüksək dağ silsiləsində sıldırım qayalar üzərin- d ə hərbi strateji məqsəd üçün tikilmiş Cıraqqala istehkamıdır. Çıraqqala Şabran elinin daşlaşmış yaddaşıdır. Dəniz s əviyyəsindən 1232 metr hündürlükdə inşa edilmiş, V-VI əsrlərə aid edilən böyük hərbi məskəndir. Erkən orta əsrlər tarixin ə aid olan bu qala dörd yandan qayalar və yarqanlarla əhatə olunmuşdur. Tarixçi alimlərin ehtimallarına görə Çıraqqala V-VI əsrlərdə tikilməsinə baxmayaraq 1200 ildən artıq, yəni XVIII əsrədək hərbi müdafiə məqsədi üçün isifadə olunmuşdur. M ən Şabranın daş yaddaşı sayılan bu qalanı demək olar h ər il ziyarət edirəm. Bu ilki, yəni 2015-ci ildə bura gəlişim is ə yayın ən isti vaxtına təsadüf etmişdi. Ancaq piyada qalanın lap yaxınlığına getmək lazım idi. Yaşlı olsam da, normal nəfəs almağa havanın isti olması çətinlik yaratsa da biz düz qalanın yanına qədər yoxuşu çıxa bildik. Qala ilə bizim aramızda olan m əsafə on metrdən də az idi. Hava çox aydın idi. Bir anlığa qalanın duruşu, baxışı m ənə çox canlı göründü. 39 Zakir Bayramlı oğlu Ramin müəllimlə Çıraqqalada Çıraqqala mənə elə canlı göründü ki, hətta donmuş buz ür əkləri belə riqqətə gətirə bilərdi. Əsrlərlə yaşı olan bu qədim tikili Az ərbaycanın hərb tarixinin bir möhtəşəm yadigarı kimi öz vüqarı ilə yenidən gözlərim önündə canlandı... Açığını deyim ki, Çıraqqaladan Şabran ərazisini seyr etm ək dəfələrlə mənə qismət olub. Ömrümd ə bir neçə dəfə mənə çox yüksəkliklərdən yerə baxmaq n əsib olub. Təyyarədən yeddi min metrdən artıq yüks əklikdən, Kazbek dağlarından, Elbrusun zirvəsindən, Şahdağından, Babadağdan, Dibrar dağından yerin üfüqə qədər uzanıb gedən ərazisini maraqla seyr etmişəm. Ancaq Çiraqqaladan tarixin neç ə-neçə əsrlərin sınağından uğurla çıxmış Şabran adlı geniş bir ərazini adi gözlə seyr etdikcə ür əyim sanki dağa döndü. Sanki bir neç ə saniyə ərzində hansı qüvvəsə məni qala ilə birlikd ə durna qatarı kimi topa-topa hərəkət edən buludların s əviyyəsindən də yuxarı qaldırdı. Elə bil həmin zirvədən mən 40 dünyaya açılan pəncərəni axtarıb tapdım. Durduğum bu zirvə m ənə yerdən 1232 metr yüksəklikdə yox, bəlkə də yerdən 10232 metr hündür göründü. “Çıraqqala” qoruğuna aid məlumat lövhəsi Aşağı baxanda hər dərd-qəmimi unutdum. Bir neçə sani- y ədən sonra hər şey kino lenti kimi gəlib gözlərim önündən keçm əyə başladı. Əvəlcə yavaş-yavaş uzaq keçmişə, sonra isə bu gün ə və sabaha baxdım. Birdən bu əlçatmaz xəyallardan ayrılaraq qaladan Xəzər dənizinə qədər uzanan Şabran adlı bir m əkanın geniş ərazisini seyr etdim. Olduqca yerdən hündür olan, uca bir zirv ədə dayandığımı bir daha açıq-aydın duydum. V-VI əsrlərdə texnikanın olmadığı bir vaxtda dəniz səviy- y əsindən 1232 metr hündürlükdə tikilən belə bir möhtəşəm, h ərbi-strateji əhəmiyyətli abidənin əzəmətini öz gözlərimlə t əkrar-təkrar gördükcə heyrətimi heç cür saxlaya bilmədim. Vaxtıkən bu qalanın layihəsini verən mühəndisə, onu inşa edən z əhmətkeş insanlara ucadan min alqış dedim. Bu unudulmaz anlarda qalanın duruşu da məni özünə çox valeh elədi. Tikili 41 yerind ə sanki cəsur əsgər kimi çox vüqarlı dayanmışdı. Elə bil o k ərpiclə, daşla hörülməmiş, mahir heykəltaraş tərəfindən qranitd ən yonulmuşdu. Qala m ənə obrazlı şəkildə desək həqiqətən sanki uca zirv ədə dayanan və bütün insanları qələbəyə səsləyən cəsur igid əsgər abidəsini xatırladırdı. Mən təkcə qalanın deyil, onu tik ən insanların cəsarətinə, igidliyinə də çox-çox heyran qaldım. Çünki coğrafi şəraiti əlverişsiz dağlıq, sıldırım qaya- lıqlarla əhatə olunmuş belə bir ərazidə bu cür möhtəşəm tikintini aparan, h ər cür çətinliyə, əzab və əziyyətə qalib gələn h əmin insanları əsl qəhrəman adlandırmaq olar. O dövrlərdən neç ə əsrlər ötsə də nə düşmənlərin xəyanətkar hücumu və saysız fitnə-fasadı, nə təbiətin şıltağlığı qalanın vüqarına zərrə q ədər xələl gətirə bilməyib. Bu gün mənim gözümdə Çıraqqala düşmən üzərində saysız qələbələrlə yekunlaşan hərbi savaş- ların canlı bir nümunəsidir. O Azərbaycanın dilbər guşəsi sa- yılan Şabran elinin vətənpərvərlik rəmzi, igidlik simvolu, daim h ər bir şabranlının qulağında səslənən həzin qəhrə- manlıq simfoniyasıdır: ÇIRAQQALA Uca dağlar zirvəsində tutdun qərar, S ənə tez-tez qonaq olur sıx buludlar. S ənin kimi şan-şöhrətli qalamı var? Qalaların qalasısan, Çıraqqala. S ən əbədi qalasısan, Çıraqqala. Qartal kimi yuva qurdun dağ başında, Bir tarix var k ərpicində, sərt daşında. Qalib çıxdın sən ədalət savaşında, Qalaların qalasısan, Çıraqqala. S ən əbədi qalasısan, Çıraqqala. Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|