Yazıçı-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü m əsləhətçi redaktor
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- - Deyil ənə görə dünyanın ən məşhur səyyahı Tur Heyerdal da q ədim Şabran qazıntıları aparılan yerdə olub.
- - Bildiyimiz ə görə Ulu Öndər Heydər Əliyev qədim Şabran şəhərinin qazıntı aparılan yerinə səfər edib. Bu bar
59 respublikamızın rəhbərlərinin və alimlərinin şərəfinə böyük sağlıq dedi. Və bildirdi ki, bu günki məclisin bu çür çox gözəl t əşkil olunması onu bir aparıcı kimi çox sevindirdi və ruhlandırdı. - Deyil ənə görə dünyanın ən məşhur səyyahı Tur Heyerdal da q ədim Şabran qazıntıları aparılan yerdə olub. - B əli, olub. Dünyanın ən məşhur səyyahı Tur Heyerdal 1981-ci ild ə ulu Şabran şəhərində oldu. Qazıntı yerlərinə çox h əvəslə baxdıqdan sonra gildən hazırlanmış bir fiquru əlinə götürdü. Diqq ətlə baxıb Rəşid müəllimdən soruşdu: “Bu nədir ?” R əşid müəllim cavab verdi ki, bu fiqur şəkər qabıdır. Burda yaşayan insanlar onun içərisinə şirniyyat, qax, xurma və s. yığıb keçmişdə çay içiblər. Tur Heyerdal gülərək dedi: Bu qayıq fiqurudur.Vaxtılə səyyahlar və tacirlər Xəzər dənizindən bel ə qayıqlarla üzüb Şabran çayı vasitəsilə bu şəhərə gəliblər. Şəhərə baxıb ticarət etdikdən sonra isə yenə qayıq vasitəsilə geri - g əldikləri yerə dönüblər. Tur Heyerdal sonra sözün ə davam edərək dedi: “Şabran çox q ədim şəhər olub. Böyük ticarət mərkəzi kimi dünyaya səs salıb. Şimaldan cənuba gedən ticarət yolunun üstündə yerləşib. Çox t əəssüf ki, bu şəhəri işğalçı qoşunlar öz saysız hücumları il ə talan etmiş, insanları qırmış, hər yeri yandırmış və dağıtmışdılar. Şabran çayı isə öz sel-suları ilə çayın sahillərini get-ged ə yuyaraq bu dağıdıcılıq işini daha da sürətləndir- mişdir”. Sonra Tur Heyerdal stolun üstünd ə olan bir çini buludu (iri boşqabı) əlinə alaraq soruşdu: “Bəs bu nədir?” Rəşid mü əllim cavab olaraq bildirdi ki, biz buna bulud deyirik. Ona qonaqlar üçün düyü aşı-plovu tökərək ortalığa qoyuruq. Sonra kiçik bu boşqablarla hər kəs öz payını götürüb yeyir. Qonaq- s əyyah çox razılığını bildirdi və buludu (iri boşqabı) yerinə qoydu. Boşqablar 6 ədəd idi. İki boşqab sağ salamat, 4 boşqab is ə sınmışdı. Ekspedisiyada laborant işləyən qızım Mətanət 60 sınan boşqabların 4-nü də “moment” yapışqanı ilə səliqəli qaydada yapışdırmışdı. Rəşid müəllim Tur Heyerdalın buluda bel ə heyranlıqla baxmasını görüb ona təklif etdi ki, buludu sizə bağışlaya bilərəm. Qonaq səyyah sevinclə bildirdi: “Çox sağ olun! Ancaq onu m ən sizdən yalnız respublika rəhbərinin s ərəncamı ilə rəsmi şəkildə qəbul edə bilərəm. Mənim şəxsi ev muzeyimd ə Şabrandan yadigar qalar.” Daha sonra Tur Heyerdal biziml ə olan söhbətində bildirdi: “Bura g əlməzdən əvvəl Qobustan qoruğunda da oldum. O çox maraqlı tarixi abidədir. Və ən qədim insan məskənlərindən biridir. El ə zənn edirəm və düşünürəm ki,bəlkə də bizim əjdadlarımız özü də vaxtılə buradan köçərək Skandinaviya ərazisində məskunlaşmışlar. Deməli biz də sizinlə bir m əkanlıyıq.” Gülüş ətrafı bürüdü və Rəşid müəllim boşqabı (buludu) kağıza bükərək maşına qoydu. Tapşırdı ki, bu qabın Bakıda rəsmiləşdirilərək qonağa verilməsi təşkil edilsin. Sonra görüş səmimilik şəraitində başa çatdı.Tur Heyerdal v ə digər qonaqlar Bakı şəhərinə yola düşdülər. - Bildiyimiz ə görə Ulu Öndər Heydər Əliyev qədim Şabran şəhərinin qazıntı aparılan yerinə səfər edib. Bu bar ədə nə deyə bilərsiniz ? - B əli, Ulu Öndər Şabrana səfər edib. Şabran şəhərinin ən yüksək titullu qonağı doğma Az ərbaycanın dahi rəhbəri, dövlət başçısı, Heydər Əlirza oğlu Əliyev oldu. Qədim Şabran torpağı bu əziz və sevimli qonağı 1982-ci ild ə təntənə ilə qarşıladı. H.Əliyev böyük bir qonaq d əstəsi ilə birlikdə qədim Şabran torpağına gəldi. Qazıntı işlərinə iftixar hissi ilə baxıb dedi ki, bu bizim doğma şəhərimiz, doğma yurdumuz, doğma tariximizdir. Biz onu daim yaşatmalı və dərindən öyrənilməsinə çalışmalıyıq. Bu q ədim Şabran dünya ticarət mərkəzlərindən olub. Eramızdan əvvəlki Alban şəhərləri içərisində ən zəngini və paytaxtlardan biri sayılıb. Çox təəsüflər olsun ki, biz onun aşkarlanmasına, 61 keçmiş tarixinin öyrənilməsinə gecikmişik. Ona görə də mən ekpe disiyanın rəhbərlərinə tapşırıram ki, gecə-günddüz çalışıb arxeoloji işləri gücləndirib şəhərimizi aşkar edib üzə çıxarsın. Sağ olun! R əşid müəllimin çoxdankı arusu idi ki, Şabran torpağında bu arxeoloji qazıntılar və elmi tədqiqatlar axıra kimi davam etdirilsin. Arxeoloji qazıntı sahələrində aparılan işin sürəti və keyfiyy əti artırılsın. Tarixi və elmi araşdırmaları yekunlaşdır- maq m əqsədilə qədim Şabran şəhərinin üstü tamamilə açıl- sın. Aşkar olunan hər bir eksponat hərtərəfli və dərindən öyr ənilsin. Nəhayət Dəvəçi rayonuna ulu Şabranın adı verilsin. ÇAYQARAQAŞLI KƏNDİ-ŞABRANIN QƏDİM YAŞAYIŞ MƏSKƏNİDİR (Şabran rayon İcra Hakimiyyəti Başçısının Çölquşçu kənd İƏD üzrə nümayəndəsi Adıgözəl Əliyevlə müsahibə) - Adıgözəl müəllim, Çayqaraqaşlı kəndinin yaranma tarixind ən, bu yaşayış məntəqəsinin adının haradan götürül- m əsi barədə məlumat vermənizi xahiş edirik. - K əndin yaranma tarixinin dəqiq vaxtı məlum deyil. Ancaq k ənd ağsaqqalları deyirlər ki, ulu babalarının söylədik- l ərinə görə onların babaları da bu kənddə doğulub yaşayıblar- mış. Kəndin adı barədə isə belə deyirlər ki, Qaraqaşlı adı bu ərazidə yaşayan tayfaların adından götürülüb. Bizim rayon ərazisindəki Qaraqaşlı kəndi Vəlvələçayın kənarında yerləşdi- yin ə görə Çayqaraqaşlı adlandırılıb. K ənd ağsaqqallarının söhbətlərindən məlum olur ki, ilk d əfə bu kənd ərazisinə insanlar Azərbaycanın digər bölgələ- rind ən mal-qara saxlamaq məqsədilə (qışlaq yeri kimi) köçüb Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|