Ağayar Şükürov
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- YESƏVİ TÜRBƏSİNDƏ FƏRQANƏLİ ÖZBƏK ANA
- BASLIK BOLAMIN
- BİZNİQ ULUQ TÜRKİSTAN BAR
www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 115 YESƏVİ TÜRBƏSİNDƏ FƏRQANƏLİ ÖZBƏK ANA Türkistanda dini həyatın böyük təntənə ilə bayram edilən günləri qəndillərdir və xüsusilə Mövlud Qəndilidir. Bu gecəyə digər qəndillərdən daha çox önəm verilir. Bu vəziyyəti yalnız Türkistan şəhərində deyil, Ulu Türkistanın hər yerində müşahidə etmək mümkündür. Məsələn, Özbəkistanın müxtəlif yerlərində yaşayan Nəqşibəndi sufiləri bu qəndildə Əhməd Yesəvini ziyarətə və Türkistan şəhərinə 3-4 km məsafədəki Ökeş Ata Türbəsində zikir etməyə gəlirlər. Qəndil gecəsindən əvvəlki gün Yesəvi Türbəsində Fərqanə, Səmərqənd, Buxara kimi, Özbəkistanın hər yerindən insanlar və əlbəttə ki, Qazaxların axın-axın ziyarətə gəldiklərini görmək mümkündür. Xoş bir təsadüflə yenə belə bir gündə Türkiyədən dostum və Xocam prof. Hüseyn Karadağ Türkistana gəlmişdi. Daha sonra dəfələrlə gələcək olan Xocanın bu ilk gəlişiydi və təbii olaraq Yesəvi Türbəsini görmək istəyirdi. Türbəyə girdiyimiz zaman qiyafətlərindən Özbək olduqları bilinən kişili-qadınlı bir qrup da ziyarətə gəlmişdi. Hüseyn Xoca aralarından yaşlı bir xanımı mənə göstərərək “bu qadın bibimə nə qədər çox bənzəyir” dedi. Onların oxşarlığına çox heyrət etdiyi bəlliydi və biz Türbəni gəzərkən Xocanın göz ucu bu oxşarlığa diqqət etdiyini müşahidə edirdim. Onlar ayrı, biz ayrı gəzərkən muzey adlanan kiçik bir salona birlikdə girdik və o andan etibarən biz də qrup üzvlərinin arasına qarışdıq. Bayaqdan gözlədiyim fürsəti tapdığımı düşünərək söhbətə başladıq: Özbəkistandan - Fərqanədən gəlirdilər. Mövlud Qəndili səbəbiylə ziyarət edib Ökeş Ata Türbəsinə keçəcəkdilər. Biz də özümüzü təqdim etdik. Bu arada mən bir yol tapıb qadına və qrupa “bizlərin eyni millətdən olduğumuzu, hamımızın Türk olduğunu, dilimizin, dinimizin, tariximizin eyni olduğunu” anladan bir zəmin üçün, Xocanın bibisini xatırladan bu qadının fiziki bənzərliyindən dolayı, çox yaxşı bir fürsət əldə etdiyimi düşünərək Özbək Anaya dönüb: -Xoca sizin Türkiyədəki bibisinə çox oxşadığınızı söyləyir. Sizi görüncə bibisini görmüş kimi oldu, dedim. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 116 Doğrusu, heyrət dolu üz hərəkətləri və sözlər gözləyirdim. Bax, bundan sonra mənim üçün Türklüyün ortaq tarixi və dolayısıyla ortaq gələcəyi olmasının zəruriliyi ilə bağlı nitqim üçün tam bir zəmin əldə etmiş olacaqdım. Lakin gözlədiyim heyrət duyğularını və çaşqınlığı yarada bilməmişdim. Hətta “burda təəccüblü nə var, övladım” - deyə Özbək Ana bir ifadə ilə üzümə baxmışdı. -Gənclər, özündən çox razı bir ədayla dedi. Siz köhnə kitablara baxın. Buraxın bu yeni yazılanları. Oxşaya bilərik, təbii ki. Nə olub ki? Hamımız Türkük. Biz də Türkük. Siz köhnə kitablara baxın və onları oxuyun. Sözlərini bir yandan Hüseyn Xocaya tərcümə edir, bir yandan da sevinc və heyrət duyğuları içində özümü güclə saxlayırdım. Duruşundakı ciddiyyət bu qədər yüksək olmasaydı və mən utanmasaydım, boynuna sarılardım. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 117 BASLIK BOLAMIN Baş olmaq istəyi, yəqin ki, Türk mədəniyyətinin insanları hərəkətə gətirən ən təməl prinsiplərindən biridir. Bu istək Türk sosial həyatının da bəzən çox qurucu, bəzən də ən dağıdıcı ünsürlərindən biri halına gəlir. Bu tutqunun tarixini Anadoluda da “baş ol da, soğan başı ol” deyimiylə anladırlar. Türkistana gəldiyim ilk günlərdə bu istəklə qarşılaşmağım məni həm çaşdırmış, həm də düşündürmüşdü. Kiçik bir piştaxtanın üstündə başında siqaret, biskvit kimi kiçik şeylər satan 10-11 yaşlarında Qazax uşağı ilə, alış-veriş edərkən ürəyimdən zarafatlaşmaq keçmişdi. -Böyüyəndə nə olacaqsan?-deyə soruşdum. Uşaq bir az düşündü və: -Başlık bolamın (baş polis, məmur) dedi. Bu heç gözləmədiyim cavab çox xoşuma gəlmişdi. Bax, bu millətin ən böyük dəyəri də budur, öz-özümə dedim. Gülmək istəyimin üzümdə bilinməməsi üçün də üz-gözümə zorla hakim oldum. -Çox gözəl, ancaq müəllim, həkim, mühəndis kimi bir sənət sahibi ol, sonra yenə “baslık” olarsan dedim. Başını bir az yana çevirib gözlərini boşluğa dikərək bir müddət düşündü. Hər halda fikrimi ciddiyə almadığı üçün qərar verməsi çox uzun çəkmədi. -Baslık bolamın, deyərək təkrarladı. Bunu söyləyərkən göz qırpma hərəkətiylə birlikdə çıxardığı “çık” səsi isə qərarından əmin olduğunun işarəsiydi. Rəhmətlik Osman Turan Xocanın “Türklər dünyanı idarə etmək üçün gəlmişlər” fikrinə haqq verməmək mümkün deyil... Bu millətin hamısı birdən idarəedici olmaq istəyir. Hətta deyəsən məslək sahibi olmanı belə idarəçi olmalarını asanlaşdıran vasitə hesab edirlər. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 118 BİZNİQ ULUQ TÜRKİSTAN BAR Türkistan coğrafiyasında nə zaman, hansı şüurlu insanlarla qarşılaşacağımızı təxmin etmək çətindir. Bu torpaqlarda edilən səyahətlər kimi, insanlar da adətən gözlənilməz hadisələrlə doludurlar. Buralarda bir yolçuluğa çıxarkən heç bir şeyin gözlənilən və planladığınız kimi getməyəcəyinə başdan hazır olmalısınız. Səyahətin uğurlu keçməsinin bəlkə ilk on şərti yəqin ki, budur. Tanış olduğunuz insanlar haqqında qabacadan fikir yürütməməlisiniz. Onlar da səyahətlər kimi sürprizlərlə sizləri çaşdıra bilərlər. Bir gün şirniyyat mağazasında oturub qəhvə içirdim. Demək olar ki, hər gün eyni vaxtda baş çəkdiyimiz bu məkanda ofisiantlar soruşmadan qəhvəmi gətirirdilər. Gözəl bir bahar günündə, divarın dibindəki masamda gündən və günəşdən zövq almağa çalışarkən, birdən tanımadığım iki nəfərin mənə yaxınlaşdıqlarını hiss etdim. “Oturmaq olarmı?” deyə soruşdular. Doğrusu, çaşqın və bir az da dilxor idim. Digər masaların çoxu boş idi. Niyə mənim əyləşdiyim masaya oturmaq istəyirdilər ki? Olmaz demək nəzakətsizlik olardı, məcburən “buyurun” dedim. Oturdular. Onlar mənim Türkiyəli olduğumu bilirdilər. Bunu təxmin etmək çox çətin deyildi. O zamanlar üst dodağımın üstündə qalın və qapqara bığlarım özünü o dəqiqə tanıtdırırdı. Onlar da özlərini təqdim etdilər: Biri Özbək, digəri isə Qazax idi. Bu məcburi qonaqpərvərliyimə etiraz olaraqmı, yoxsa səhra adamlarının, pəhləvanların qarşısındakını yoxlayaraq başlayan söhbət ənənəsindəndirmi, bilmirəm Özbək: -Əmir Teymur mənim atamdır, deyərək sözə başladı. Bir Özbək belə başlayarsa söhbətin necə gedəcəyi də məlumdur. Bu oyuna düşməmək üçün: -Əmir Teymur mənim də atamdır dedim. Etmək istədiyi tikanlamağı anlamadığımı düşünərək “damarıma” basmaq istəyirdi: -Əmir Teymur Anadoluya gedərək Bəyazidi məğlub etdi, dedi və arxasına söykəndi. Çox sakit bir tərzdə: Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|