Ağayar Şükürov
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SƏHRANIN ORTASINDAKI GECƏ
- TÖRƏNİN GÜCÜ
www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 140 məmnunduq. Bu qədər xalq inancını öyrənə bilmək üçün aylarla çalışmaq lazım idi. Hətta bu inancların bəziləri ya kitablarda yoxdu, ya da bizim onları əldə etmək imkanımız məhdud idi. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 141 SƏHRANIN ORTASINDAKI GECƏ Artıq qaranlıq əmməli-başlı düşmüş, sürətimiz azalmışdı. Abay Mirzə Qazıqurd dağının kəramətindən danışırdı. Nə qədər müqəddəs bir dağ olduğunu söyləyirdi. Hətta bizim gəlişimizdən məmnun olub- olmadığına dair bizə işarələr verəcəyindən bəhs edirdi. Ali Ağabəylə təkrar göz-gözə gəldik. Gecəni qalacağımız yerlə bağlı narahatlığımız azmış kimi, bələdçimizə nə qədər etibar etməyimizlə bağlı tərəddüd edirdik. Baxmayaraq ki, Göy Tanrı dininin xalq arasında yaşayan ritual və inanclarına Qazaxlar arasında tez rastlanmasını bilməyimiz bu vəziyyəti nisbətən rahatlıqla qarşılamağımıza imkan verirdi. Yolumuza davam edirdik və ətraf qaranlıqlaşmışdı. Abay Mirzə birdən: “Baxın işarə orada göründü. Bu Qazıqurdun bizi qəbul etdiyinin, ona gəlişimizdən məmnun olduğunun işarəsidir”deyə həyəcan içində barmağı ilə göy üzünü göstərdi. İşarə etdiyi yerdə buluda bənzər bir şey dayanmışdı. Quyruğu həm ulduzun quyruğuna, həm də şahzadənin əmmaməsinə də bənzətmək mümkündü. Sanki Qazıqurdun zirvəsi Şahzadənin başı idi və yerə doğru başına bağladığı əmmamə sallanmışdı. Amma Abay Mirzə “Baxın, bu işarədir. Baxın, bu bulud deyil”. Bulud olsa yerə paralel durmalıydı. Bu isə yerə perpendikulyar dayanırdı. “Siz heç yer üzünə perpendikulyar dayanan bulud gördünüzmü?” deyə soraraq öz fikrini qüvvətləndirməyə çalışdı. Bu bacadan çıxan duman ola bilər, deyə ətrafda bir ev və ya zavod axtarmağa başladıq. Xeyir, səhranın ortasındaydıq. Ətrafda nə bir ev, nə də bir zavod var idi. Dostumuz onunla həmfikir olmadığımızı anlamışdı və bunun Qazıqurd işarəsi olduğu istiqamətindəki qənaətini qüvvətləndirən hadisələri danışır, daha əvvəlki ziyarətlərində də oxşar işarələri gördüyündən bəhs edirdi. Ali Ağabəylə bunun bir bulud olduğundan əmindik, ancaq buludun necə belə düz dayandığını izah edə bilmirdik. Abayın fikrini qəbul edirik kimi görünməkdən başqa çarəmiz qalmamışdı. Üstəlik dostumuzun dediyinə görə Qazıqurd hər kəsi işarə göstərərək qarşılamazdı. Bu işarə bizim təmiz qəlbli və yaxşı niyyətli insanlar olduğumuzun işarəsiydi. Etiraf etməliyəm ki, bu dəyərləndirmədən xoşum də gəldi. Amma yenə də bu qəribə duruşlu şey hər halda bulud idi. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 142 Abay Mirzənin “bax, bu kənddə gecəni keçirəcəyik” dediyi yerə gəldiyimiz zaman saat gecə on biri keçmişdi. Yol onsuz da kəndin içindən keçirdi. Evlərin pəncərələrindən sızan işıq kənddə elektrik olduğundan xəbər verirdi. Qazaxıstanın bu iqtisadi sıxıntıları içərisində şəhərlərdə belə elektriklər tez-tez kəsildiyi halda, elektrikin bu kəndə gəlməsi bir şans idi. Kəndin küçələri bomboş idi. Maşınımızın səsi və işığı ilə künclərinə çəkilmiş itlər bir-bir başlarını qaldırıb ortalığı gurultuya salmışdılar. Abayın işarəsiylə bir evin qarşısında dayandıq. Qazaxlar sanki uzun illər çadırda yaşamağın acığına geniş evlər tikirdilər. Əlbəttə, evlərin genişliyində qohumluq əlaqələrinin hələ də çox qüvvətli olmasının rolu da böyükdür. Evin qarşısındakı eyvana 8- 10 pilləli bir nərdivanla çıxılırdı. Qazaxıstandakı kənd evlərinin demək olar ki, hamısı bu evə oxşayırdı. Bura bir mərtəbəli geniş bir ev idi. Evdə heç bir işıq görünmürdü. Burada da bizi ev sahibinin iki iti qarşıladı. Bu səhranın ortasında gecə yarısı qalmaq ehtimalımızın olduğu evdə kimsə yox idimi? Türkistanda ikən “qalacağımız yerlərə telefonla xəbər verək” təklifimizə “lazım deyil” deyərək Abay etiraz etmişdi. Qazıqurd sevdasının arxasınca tamamilə bir səhra adamı kimi davrandığım üçün bir az da utanırdım. Bu səbəbdən Ali Ağabəylə göz- gözə gəlmədən, gözucu onun halını anlamağa çalışdım. Gözləmək və evdə bizi gülər üzlə qarşılaya biləcək birinin olmasını arzu etməkdən başqa bizim üçün çıxış yolumuz yox idi. Ali Ağabəy də səbirlə gözləyirdi. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 143 TÖRƏNİN GÜCÜ Evdəkilər itlərin səsinə oyandılar, işıq göründü və qapı açıldı. Evdə qonaq qalmağa imkan var idi, yox idi, bilmirdik, yenə də evdə adamın olması bizi bir az rahatlatdı. Abay maşının pəncərəsini açaraq salam verdi. Ev sahibi Abayı tanımışdı. Ev sahibinin yanında bir nəfər də göründü. Birlikdə gəlib itləri sakitləşdirdilər və bizi içəri dəvət etdilər. Bu adət-ənənənin gücündən başqa bir şey deyildi: ev sahiblərimiz Tanrı qonağını qarşılamağın şərəfi ilə bizi içəri dəvət etdilər. Nərdivanlardan evin eyvanına çıxıb, mavi rəngli qapıdan içəri girdik. Bura evin salonu idi. Salondan pərdəylə ayrılmış bir qapıdan bizi otağa apardılar. Çadır ənənəsi bu qapılara asılan pərdələrdə də özünü göstərirdi; salondan otaqlara açılan qapılar tipik çadırın qapısındakı kimi pərdə ilə örtülüydü. Abay bizi ev sahibi ilə tanış etdi. Uzun boylu, iri bədənli, adətən bir dastan qəhrəmanını xatırladan bu orta yaşlı adamın üzünə, mimikasına diqqət edirdik. Gecə yarısı gələn gözlənilməz qonaqları görəsən necə qarşılayacaqdı? Heç öyrəşmədiyimiz bu vəziyyətimizdən çox narahat idik. Adının Muxtar olduğunu öyrəndiyimiz ev sahibi olan ”uşaqlar evdə deyilmi?” deyə Abay soruşdu. Evdə bizi qarşılayan iki nəfərdən başqa heç kim yox idi. Muxtar “kənddə bir toy olduğunu, xanımının və qızının ora getdiklərini” söylədi. Evdə xanımların olmaması bizi rahatlatmışdı. Heç olmasa universitet tələbəçiliyimiz zamanı subay evlərinə etdiyimiz ziyarətlərlə bir oxşarlıq vardı. Əslində bu oxşarlıqdan çox Muxtarın üzündə ən kiçik bir narazılıq ifadəsinin olmaması bizi rahat etmişdi. Abayla dostluğunun çoxdan olduğu hərəkətlərindən bəlli idi. Oturduğumuz otaq ənənəvi Qazax üsulu ilə döşənmişdi. Qapının olduğu tərəf xaric, digər divarlara böyük Qazax xalıları asılmışdı. Bu Türklərin çadırda yaşadıqları dövrlərdən qalan bir ənənəydi. Bu gün də Qazaxlar “jurt” dedikləri çadırlarını qurunca onun divarlarını xalılarla bəzəyir. Xalı bayırdan gələn istinin və soyuğun qarşısını aldığı kimi, çadırın içinə də gözəl bəzək verir. Çadırdan oturaq evlərə yaşanmağa keçildiyi zaman isə xalı yerini qoruyub, bu dəfə də evin divarlarını bəzəmiş olub. Qazaxlar arasında olduğu qədər geniş yayılan olmasa da, Anadoluda da Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|