Azer-dili 4s Derslik 2017 Layout 1
Yüklə 45,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TƏNBƏL Abbas Səhhət 12.
- ATALAR SÖZÜ – SÖZLƏRİN GÖZÜ ÜMUMİLƏŞDİRİCİ DƏRS 1*.
- ATALAR SÖZÜ – SÖZLƏRİN GÖZÜ 27
- SÖZ EHTİYATI əngəl – помеха qanmaq – понимать SÖZLÜK öz halına yanmaq – сочувствовать; здесь : думать о себе SÖZ EHTİYATI
- SÖZLÜK tövsiyə etmək – советовать SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil 4.
- Utkan Qocatürk. ÇOXBİLMİŞ DÜŞÜNDÜRÜR 5.
- SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil
11.* Oğlanın ağlamağının səbəbini, yəqin ki, başa düşdünüz. İndiyə qədər oxuduqlarınız əsasında onun bu hərəkətinə münasibət bildirin. Aşağıdakı şeiri oxuyun və uyğunluğu tapmağa çalışın. TƏNBƏL Abbas Səhhət 12. Necə bilirsiniz, nə vaxt “Tənbəl“ şeirini “Oyan, oğlum” şeirinin davamı hesab etmək olar? Mülahizələrinizi söyləyin. 13. Çoxbilmişin tənbəllərə aid dediyi atalar sözlərini eşitmisinizmi? Onları oxuyun, nəticə çıxarın və yeri gələndə istifadə edin. Başqalarını bilirsinizsə, söyləyin. ATALAR SÖZÜ – SÖZLƏRİN GÖZÜ ÜMUMİLƏŞDİRİCİ DƏRS 1*. “Bir məclisə gedəndə yerini tanı, sonra otur” hikmətini necə başa düşürsünüz? Bu hikmətin köməyi ilə Bəhlul Danəndə insanlara nəyi məsləhət görür? Fikirlərinizi əsaslandırın. 2.* “Məclisdə lazımsız söz danışma” hikmətində nə gizlənib? Bəs bu hikmət vasitəsilə Bəhlul Danəndə insanlara nə tövsiyə edir? Fikirlərinizi əsaslandırın. 3. Çoxbilmiş deyir ki, Bəhlul Danəndənin məsləhətlərinə qulaq asın. Aşağıdakı atalar sözlərini isə yadınızda saxlayın. Bir gün gərəyiniz olar. ATALAR SÖZÜ – SÖZLƏRİN GÖZÜ 27 Çox yatma, dur, a tənbəl, Yatsan olar iş əngəl. Gün dağlara yayıldı, Hər bir yatan ayıldı. Yaryoldaşın səhərlər Tez məktəbə gedərlər. ... Xeyrişəri qan, oğlum, Öz halına yan, oğlum. Tənbəl deyər: “Bu gün oynaram, sabah oxuyaram”. Çalışqan deyər: “Bu gün oxuyaram, sabah oynaram”. Tənbəl dağda qar gördü, yorğanına büründü. Tənbələ iş buyur, o sənə ağıl öyrətsin. Tənbəl həmişə xəstəyəm deyər. Söyləyənə baxma, söylədiyinə bax! Söyləmək məndən, dinləmək səndən! Adam başından böyük danışmaz. Əvvəl düşün, sonra danış! könlünü almaq – утешать oxşamaq – здесь: ласкать SÖZLÜK_öz_halına_yanmaq_–_сочувствовать;__здесь_:_думать_о_себе_SÖZ_EHTİYATI'>SÖZ EHTİYATI əngəl – помеха qanmaq – понимать SÖZLÜK öz halına yanmaq – сочувствовать; здесь: думать о себе SÖZ EHTİYATI gərəyiniz olar – понадобиться SÖZLÜK tövsiyə etmək – советовать SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil 4. Mətni oxuyun. Rus dilinə tərcümə edin, məzmununu danışın. ATATÜRKÜN HƏYATI Balaca Mustafa anasının arzusu ilə ibtidai təhsilini bir müddət məhəllə məktəb in də davam etdirdi. Çox keçmədən atasının istəyi ilə Solonikidə Şəmsi Əfəndinin müasir məktəb i nə keçdi. Şəmsi Əfəndi yeni şagirdinin qabiliyyət və zəkasını aydın başa düşmüşdü. Ona görə də balaca Mustafanın öz məktəb in də olmasından son dərəcə xoşhal idi. Balaca Mustafa bu məktəb də oxuyarkən atası öldü. Mustafa Şəmsi Əfəndinin ibtidai məktəb i ni bitirdi. Sonra bir müddət Soloniki Mülkiyyə Rüşdiyyəsində təhsilini davam etdirdi. Lakin burada ərəb dili müəllimi onu haqsız olaraq zopa ilə vurduğu üçün bu məktəb dən çıxdı. 1893cü ildə özünün şəxsi qərarı ilə hərbi Rüşdiyyəyə daxil oldu və təhsilini burada davam etdirdi. Mustafa bu məktəb i ürəkdən sevmişdi. O, zəkası və üstün qabiliyyəti ilə az bir zamanda yoldaşları arasında seçildi, müəllimlərin rəğbətini qazandı. Bu məktəb in riyaziyyat müəllimi Mustafa Əfəndi onu sinifdəki digər Mustafalardan fərq lən dir mək üçün şagirdinin adının sonuna “Kamal” sözünü əlavə etdi. Artıq gənc şagird Mustafa Ka mal olmuşdu... Utkan Qocatürk. ÇOXBİLMİŞ DÜŞÜNDÜRÜR 5. Mətnin məzmununa uyğun olan fikir hansıdır? a) Balaca Mustafa məhəllə məktəbində oxumaq istəyirdi. b) Solonikidə müasir məktəb olmadığı üçün onu məhəllə məktəbinə qoydular. c) Balaca Mustafa anasının arzusu ilə bir müddət məhəllə məktəbində oxudu. 6. Oxuduğunuz mətnə əsasən doğru cavabı göstərin. Mustafa Mülkiyyə Rüşdiyyəsindən çıxdı, çünki a) oxumaq istəmirdi. b) müəllimlər və yoldaşları onu sevmirdilər. c) ərəb dili müəllimi onu haqsız olaraq vurmuşdu. d) o, başqa məktəbdə oxumaq istəyirdi. 7. Aşağıdakı sualları oxuyun. Ardıcıllığın mətnin məzmununa uyğun olubolmadığını mü əyyənləşdirin. Necə bilirsiniz, mətnə aid başqa hansı sualları vermək olar? 1) Balaca Mustafa niyə bir müddət məhəllə məktəbində oxudu? 2) Mustafanın Şəmsi Əfəndinin məktəbinə keçməsinin səbəbi nə idi? 3) Mustafanın məktəbdən çıxması nə ilə bağlı idi? 4) Mustafa kimin məsləhəti ilə hərbi Rüşdiyyəyə daxil oldu? 5) Mustafa oxuduğu məktəblərdə yoldaşlarından nə ilə seçilirdi? 6) Mustafa necə Mustafa Kamal oldu? 8. Necə bilirsiniz, mətni oxumasanız, bu suallara cavab verə bilərdinizmi? Oxumağın faydası barədə kiçik bir mətn tərtib edin, mətnə ad qoyun, onu yoldaşlarınıza və müəlliminizə oxuyun. 9. Mətndə “məktəb” sözünə artırılan şəkilçilər üzərində müşahidə aparın. Bu şəkilçilər sözün mənasını dəyişirmi? Cavablarınızı əsaslandırın. 10. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin həyatı və fəaliyyəti haqqında araşdırma aparın, əldə etdiyiniz məlumatlar əsasında təqdimat hazırlayın, sinifdə oxuyun. 28 şəxsi – личный qərar – решение xoşhal – благодушный qabiliyyət – способность SÖZLÜK zəka – ум üstün – превосходящий zopa – дубина kamal – разум Rüşdiyyə – неполная средняя школа rəğbətini qazanmaq – завоевать симпатию SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil Yüklə 45,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|