59
Tədqiqat sualı: Mannanın xarici siyasətində əsas məqsəd nə idi?
Tədqiqatın aparılması: Sinif şagirdləri qruplara («Aza», «Ullusunu», «Rusa»,
«Sarqon») ayrılırlar. Müəyyən edilmiş zaman ərzində tədqiqat apa rılır.
Standartlar: 2.1.1.; 3.1.2.; 4.1.1.; 4.1.2.
Məqsəd:
1. Qədim mannalıların həyat tərzini və məşğuliyyətlərini Azərbaycan
ərazisinin
təbii-coğrafi şəraiti ilə əlaqələndirir;
2. Manna dövlətinin daxili və xarici siyasətini izah edir;
3. Manna dövlətinin inkişafında İranzunun rolunu dəyərləndirir;
4. Mannanın həyatında rol oynamış şəxsiyyətlər haqqında hekayə qurur.
Təlim forması: qrup işi, kollektiv iş, fərdi iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, rollu oyun,
müzakirə
İnteqrasiya: Ü.t. 3.1.1.; 4.1.2.; Az-d. 2.2.3.; H.b. 2.2.1.
Resurslar: İKT, xəritə, dərslik, marker,
rollu oyun üçün mətn, iş vərəqləri
11. MANNANIN XARİCİ SİYASƏTİ
Motivasiya:
Mannada daxili çəkişmələrə aid elek-
tron vəsaitə baxılır. Verilən xəritə və şə -
kil lər sizdə hansı təəssüratlar ya radır?
– Portretlərə əsasən şəxsiyyətləri
müəy yən edin. Onlar kimlərdir? Manna
tarixində xidmətləri nə olmuşdur?
– Manna döyüşçüsünü təsvir edin:
Ìàííà äþâëÿòè
(å.ÿ. IX—VII ÿñðëÿð)
Çap üçün deyil
60
I qrup: Qədim mannalıların həyat tərzini və məşğuliyyətini Azərbaycan ərazisinin
təbii-coğrafi şəraiti ilə əlaqələndirin.
II qrup: Assurun və Urartunun Mannada yeritdiyi siyasət nəyə xidmət edirdi? – izah
edin.
III qrup: İranzu, Aza, Ullusunu kimi tarixi şəxsiyyətlərin Mannanın həyatındakı
rolunu dəyərləndirin, hekayə qurun.
IV qrup: II Sarqonun Manna vilayətlərini Urartunun
tabeliyindən nə məqsədlə
qurtardığını izah edin.
Məlumatın mübadiləsi: Müəyyən olunmuş vaxtda qruplar öz tapşırıqlarını yerinə
yetirib təqdim edirlər.
Məlumatın müzakirəsi: Qrupların cavabları dinlənilir, müzakirə olunur və
əlavələr edilir.
Qrupların qiymətləndirmə meyarları:
Müəllim II Sarqon və Ullusunu münasibətlərinə aid dialoq (mətn) hazırlayır və
şagirdlərə təqdim edir.
Rollu oyun: Şagirdlər arasında fərdi şəkildə (2 nəfər) rol bölgüsü aparılır: II Sar-
qon, Ullusunu. Şagirdlər tarixi şəxsiyyətləri öz fəaliyyətləri ilə bağlı təsvir edirlər.
Ümumiləşdirmə_və_nəticə'>Ümumiləşdirmə və nəticə: Şagirdlər qərara gəlirlər ki, II Sarqonun, I Rusanın
məqsəd və niyyətləri Manna üzərində hakimiyyətə nail olmaq, Manna hökmdarları -
nın yeritdiyi siyasətin məqsədi isə hansı
yolla olursa olsun, Manna torpaqlarının
bütövlüyünü qorumaq, qonşu dövlətlərlə mehriban şəraitdə yaşamaq idi.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Siz Ullusunu olsaydınız, Manna dövlətini xarici basqın -
lar dan necə qoruyardınız?» – mövzusunda hekayə yazın.
Ev tapşırığı: İnternet ma teriallarından və digər ədəbiyyatlardan istifadə edərək
Manna haqqında mətn ha zırlayın.
Refleksiya və qiymətləndirmə:
Qiymətləndirmə meyarları:
1) əlaqələndirmə;
2) izahetmə;
3) dəyərləndirmə.
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq
vaxtında
yerinə
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
Çap üçün deyil
61
Formativ qiymətləndirmə:
I səviyyə
II səviyyə
III səviyyə
IV səviyyə
Mannalıların məş -
ğuliyyəti haq qın da
sadə mə lumat ve -
rir, təbii-coğ ra fi
şə raitlə əla qə lən di -
rə bilmir
Çətinliklə man na -
lıların məşğu
liy yə -
tini təbii-coğ rafi
şəraitlə əlaqə lən di -
rir
Mannalıların məş -
ğuliy yə tini təbii-
coğ rafi şə raitlə
əsa sən əlaqələn di -
rir
Mannalıların məş -
ğuliy yə tini asan -
lıqla təbii-coğ rafi
şəraitlə əlaqə lən -
dirir
Mannanın idarə
olun ması haq qın da
çətinliklə
məlumat
verir
Manna dövlətinin
daxili si ya sə tini
müəyyənləşdi rir
Dövlətin daxili
siyasətini izah edir
Dövlətin daxili və
xarici siyasətini
asanlıqla izah edir
İranzu haqqında
məlumat verir, Man -
nanın inkişa fında
onun
rolu nu dəyər -
lən dirə bilmir
Manna dövlətinin
inkişafında İran zu -
nun rolunu çə tin -
liklə dəyər ləndirir
Manna dövlətinin
inkişafında İran zu -
nun rolunu əsa sən
dəyər
lən dirir
Manna dövlətinin
inkişafında İran zu -
nun rolunu asan lıq -
la dəyər lən dirir
12. MANNANIN SÜQUTU
Standart: 3.1.3.
Məqsəd:
1. Manna haqqında mənbələr əsasında məlumatları toplayaraq təqdim edir.
Təlim forması: qrup işi, kollektiv iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, müzakirə
İnteqrasiya: Ü-t. 3.1.2.; Az-d. 2.2.3.
Resurslar: İKT, xəritə, dərslik, marker, rollu oyun üçün mətn, iş vərəqləri
Motivasiya: «Mannanın süqutu»na dair elektron vəsaitə (Azərbaycan tarixi. Qə -
dim dövr) baxılır.
Şagirdlərə müraciət olunur. Əhalinin Ahşeriyə münasibəti sizə necə təsir bağış -
ladı?
Şagirdlər öz fərziyyələrini irəli sürürlər.
– Manna dövlətinin yaranması dövrünü zaman oxu üzərində qeyd edin.
Гядим дювр
Я с р л я р
Я с р л я р
24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6
Eрадан яввял (е.я.)
Бизим ера
(b.e.)
Çap üçün deyil
