BOYUNDURUQ
63
mız da kı söhbəti sözbəsöz Koriolana çatdıra bilim… Hər
hal da, Loransa çatdırası deyildim… Təəssüf, amma hansısa
za ra fatı nadir hallarda onun yanında təkrar edə bilirdim;
çün ki yumor haqqında anlayışlarımız tam fərqli idi. Daha
də qiq desək, mən onun yumorunu qəbul etmirdim, onu
isə mənim zarafatlarım özündən çıxarırdı. Belə ki, ya ran-
mış vəziyyət bir tərəfdən həddindən artıq cazibədar idi,
di gər tərəfdən isə qəribə görünürdü: əgər kasıblığım yed-
di il əvvəl aramıza ixtilaf toxumları səpmişdisə, indi də
var lı lı ğım hamını pərt vəziyyətə salırdı.
– Hə, – qayınatam gözlənilmədən yenə də çiyinlərimi
dö yəc lədi və mən xoş məzhəkə oyunlarında olduğu kimi,
iç diyim şampanı çeçədim, – indi sizin bütün həyatınız
də yi şə cək! Mən axı qızımı tanıyıram… Onun verdiyi cib-
xərc li yi ilə kef çəkmək çətin məsələdir… (növbəti kəl mə-
dən məni öskürək tutdu və tutmalı adamlar kimi bur nu mu
çək məyə başladım), – aramızda qalsın, cibində pu lun ol-
ma yan da çətin ki hansısa Paris gözəlçəsini tilova sa la bi-
lə sən! Hə, qoçaq, kaş sizin yaşınızda olaydım… si zə qib tə
edi rəm, qibtə edirəm, qoçaq! – o, yenə də mə nim çiyin-
lə ri mə döyəcləməyə hazır idi. Amma özümü vax tın da kə-
na ra verə bildim və onun əli barın üstünə endi, amma qa-
yı na ta cığaz bundan incimədi.
– Bununla belə… – öskürə-öskürə mızıldadım, – hansı
Pa ris gözəlçələrindən danışırsınız ki? Siz, hər halda, Lo-
ran sa xəyanət etdiyimi söyləmək istəmirsiniz… – O, hiy lə-
gər-hiyləgər elə bir qəhqəhə çəkdi ki, ürəyim bulandı.
– Sizi inandırıram ki… – dedim, amma necə qə zəb lən-
miş dimsə, səsimi tanıya bilmədim; onun bütün in to na si-
ya sı dəyişmişdi. Nə qədər təəccüblü olsa da, balaca qız
uşa ğı kimi ciy-ciy ciyildəyirdim; ona görə də susdum.
– Bircə mənə gəlmə də, qoçaq! Mənə yox! – o, dil
bo ğa za qoymurdu, – Lorans anasına oxşayır: gözəldir,
ağıl lı dır, yaraşıqlıdır, hər halda, mənim qızımdır da! Am-
ma onunla birlikdə olmaq çox darıxdırıcıdır. Əziz dostum,
əgər za ma nında mənim təsəllivericilərim olmasaydı, evdə
otur maq dan qıcqırmışdım. Bəli, mənim təsəllim var idi.
Nə vaxt sa, daha sakit bir şəraitdə sizə onlar haqqında da-
nı şa ram…
FRANSUAZA SAQAN
64
Qayınatam ya öz etiraflarından coşmuşdu, ya da mə-
nim milyonlarımın təsirindən cuşa gəlmişdi – bunu dəqiq
bil mi rəm; amma coşduğu dəqiq idi, çünki yavaş-yavaş
qals tukunu boşaltdı, yaxalığını açdı.
– Etiraf edim ki, bunu eşidəndə… sizin uğurunuzu
deyi rəm… o dəqiqə fikirləşdim ki, iki şeydən biri olacaq –
ya bu oğlan mənim qızımla birlikdə qalacaq, ya da pul-
la rı nı gö tü rüb hansısa sarışın gözəlçə ilə aradan çıxacaq…
Ba xaq görək…
– Ümid edirəm ki, zarafat edirsiniz, – əsəbdən səsim
tit rə yir di, – sarışın qızları görəndə ürəyim bulanır.
– Ha-ha-ha!.. Şükür Allaha ki, siz qaldınız! Am ma… on-
suz da, uzağa qaça bilməyəcəkdiniz, hər hal da, Lo ran sın
atası bunun qeydinə qala bilərdi… Siz evləndiyiniz vaxt
Lo rans üçün dəmir-beton kimi möhkəm müqavilə ha zır-
lat mış dım… bilirsiniz, qoçaq, ümumi mülkiyyət təşkil edən
əm lak da ər-arvadın eyni hüquqa malik olduğu nikah nə
de mək dir?
– Yox, bilmirəm…
Mən onu təəccüb və ikrah dolu bir hisslə təpədən-dır-
na ğa süzdüm. Hələ yeddi il əvvəl məni adam yerinə qoy-
ma yan və onların ocağının başında isinmək istədiymə bir
an belə şübhə etməyən bu adamın imkan düşən anda cib-
lə ri mi soymaq haqqında düşünməsi ideyasının özü belə
mə nə fan tastik görünürdü… bu süjet lap Balzakcasına idi…
– Bu nə deməkdir belə?
O, gülərək əlini çiynimə qoydu.
– Bu, o deməkdir ki, dostum, yeddi il ərzində Lo-
rans la nə yığmısınızsa, aranızda bölünməlidir, vəssalam.
Vəs sa lam! Daha doğrusu, əgər istəmirsinizsə, ona heç nə
ver mə yə bilərsiniz. Bununla belə, hüquqi cəhətdən sizin
qa zan dı ğınız hər şeyin tən yarısı Loransın payına düşür.
Mən çiyinlərimi çəkdim:
– Amma mənim hər şeyi ona vermək qərarına gəl-
diyi mə görə…
O, əlimdən tutub pıçıldadı:
– Əzizim, bu cür səfeh olmayın da! Yalnız bir şey et-
mək lazımdır: ikili imza ilə ümumi hesab açmaq! İndi sizə
izah edərəm. Lorans, Allah bilir nə üçün, sizin pullarınızı
is tə mir. O, sizin məşhur pianoçu olmağınızı arzulayırdı.
BOYUNDURUQ
65
Ona dedim ki, əvvəla, qızım, insanlarda zövqlər fərqlidir.
Şəx sən mənim Lin Reno
1
Baxdan daha çox xoşuma gəlir.
Bu artıq mənim işimdir… İkincisi isə bu pulları sənin ərin
qa za nıb, onlar ona məxsusdur. Bax belə!
Yerimdə donub-qalaraq ona baxırdım; və mənə elə
gə lir di ki, onunla bir məsələdə bir-birimizə çox oxşayırıq:
sağ lam düşüncədən xali deyilik və ola bilsin, bu, hər şey-
dən daha pisdir.
– Üçüncüsü isə, ümumi hesabdan o, heç vaxt müs tə-
qil şəkildə pul çıxara bilməyəcək. Əgər qəbz yazarsa, si-
zin də onu imzalamağınız lazım gələcək, çünki pullar si-
zin dir! Təbii, siz də bankdan pul götürməli olanda o, im za
qoy malıdır, çünki bu, sadə rəsmiyyətdir. Tutaq ki, gö zəl
gün lə rin birində o, öz pullarını, deməli, həm də si zin pul-
la rı nızı hansısa axmaq bir intellektual filmə xərc lə mək is tə-
yə cək, siz isə götürürsünüz və qəbzə imza qoy mur sunuz…
İn di Loransı fikrindən daşındırmaqmı olar? Başa dü şür sü-
nüz? Bu məsələdə mən də heç bir şey edə bil mə rəm, hal-
bu ki o, mənim qızımdır… Amma si zin tə rə fi nizdəyəm, ona
görə ki, kiminsə maliyyə mə sə lə lə ri nə bi hör mət ya naş ma-
sı na dözə bilmirəm. Ətrafda daim pulları ça
tış mayan nə
qə dər avaralar var…. Eeee-eeeh-ehhh…
Mən artıq ona qulaq asmırdım, amma etiraf edim ki,
bu sər səm ləmədə bir şey məni çox əyləndirmişdi: Lo ran-
sın pən cərəyə yaxınlaşaraq bank işçisindən pul istədiyini
və im zam olmadığı üçün ona «yox» cavabı verildiyini tə-
səv vür edirdim; belə bir mənzərə mənə lap idilliya jan rın-
da gö rünürdü.
Nəhayət ki, qayınatam Loransı səslədi, amma bu artıq
zəh mət idi; o, qapının arxasında gözləyirdi. Ata ilə qız bir
az deyişdilər və biz birlikdə banka yollandıq. Orada mən
min lərlə imza qoymalı oldum, amma bu imzaları Loransın
qol çəkdiyi kağızlara atırdım (bu, məni müəyyən mənada
bir qə dər sakitləşdirirdi); mən zarafat edə-edə, Lorans isə
mıs mı rığını sallaya-sallaya qol çəkdik. Bu bankirlər tay-bə-
ra b ə ri olmayan mərasim ustalarıdırlar, əsl növbəyə düz-
mək biliciləridirlər və mən onların bu dəblərini müşahidə
edə rək əməlli-başlıca əylənirdim.
1
Lin Reno (1928-ci ildə doğulub) – məşhur fransız mü ğən ni si, ən
məşhur Paris kabarelərinin ulduzu, kinoaktrisa
Dostları ilə paylaş: |