|
Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasiU0gjsWwhcR89AxfYTg4E1SkYaq6ruXSzh5lBurfFTropik mintaqa.
Janubiy Amerikaning tropik iqlim mintaqasiga Braziliya
yassi tog‘ligining sharqiy va janubi-sharqiy qismlari, Gran-Chako tekisligi va Tinch
okean sohilining 5° va 30° j.k. lar oralig‘i kiradi. Tropik mintaqaning iqlimi xilma-
xil va sharqdan g‘arbga qarab o‘zgarib boradi.
Braziliya yassi tog‘ligining sharqiy va janubi-sharqiy qismlari uchun yil
davomida Atlantika okeanidan keladigan tropik havo massalari ta’sirida hosil
bo‘lgan nam iqlim harakterli. Atlantika okeanidan keladigan janubi-sharqiy passat
shamollari o‘zi bilan nam havo massalarini keltirib, Braziliya yassi tog‘ligining yon
bag‘rlarini materikning chekka qismlarini yilning aksariyat davrida atmosfera
yog‘inlari bilan ta’minlaydi. Bu yerga yil davomida 2000-3000 mm atrofida yog‘in
yog‘adi.
Tropik mintaqali materikning ichki tekislik qismida, Gran-Chako tekisligida
yil bo‘yi yog‘ingarchilik sharqiy regionga nisbatan kam bo‘ladi. (500-1000 mm).
Materik ichkarisidagi tropik iqlimda atmosfera yogin rejimi subekvatorial
mintaqadagiga o‘xshash bo‘lib, bu yerda ham yogangarchilik asosan yozda,
qurg‘oqchilik qishda bo‘ladi. Lekin undan yillik yog‘in miqdorining kamligi va
haroratning keskin o‘zgaruvchanligi bilan farq qiladi. O‘rtacha oylik harorat 20°-
28°S ni tashkil etadi. Maksimal harorat (47°S) Gran-Chako tekisligida kuzatilgan.
Braziliya yassi tog‘ligida kishning o‘rtacha harorati 12°-16°S ga teng.
Tropik mintaqaning Tinch okean qirg‘oq bo‘yi tekisliklari va tog‘ etaklari
uchun cho‘l va chala cho‘l iqlim tiplari harakterli. Bu tipdagi iqlim ayniqsa Atakama
cho‘lida yaqqol ifodalangan. Qirg‘oq bo‘yi cho‘l va chala cho‘llarida havoning
nisbiy namligi 80% bo‘lishiga qaramasdan yog‘in juda kam yog‘adi. Issiq oyning
harorati o‘rtacha bo‘lib, ahyon-ahyonda 20°S"dan oshadi. Tinch okean sohilidagi
tekisliklarda Peru sovuq oqimi yomg‘irli bulut emas, balki tuman hosil bo‘lishiga
yordam beradi. Tuman tarkibidagi mayda nam zarrachalari qurg‘oqchil tropik
cho‘lni namlab turadi. Bu tropik cho‘llarning yagona nam manbai hisoblanadi.
Atakama cho‘li yagona namlikni ana shu tumanlardan oladi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|