263
Ləyaqətli ziyalı
“Ədəbiyyat” qəzetinin sonuncu – 4 oktyabr 2002-ci il tarixli
sayında gözüm Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təbrikinə sataşdı.
Şəklə baxdım. O idi. Sadəcə inanmağım gəlmirdi ki, gənclik şövqü
ilə bizə mühazirələr deyən, jurnalistika nəzəriyyəsinin incəliklərini,
detallarını şərh edən, müasir dövrlə əlaqələndirən istedadlı qələm
sahibi, müəllimim Baba Maqsudoğlunun (Babayev) 50 yaşı tamam
olur. Onun özünəməxsus tədris metodikası var. Hamıdan fərqlənir,
hər gün mühazirələrində ictimai-siyasi proses, dövlətin xarici
siyasəti və s. barədə az da olsa söhbət açır. Tez-tez “Bu günün
jurnalisti daha çox məlumatlı olmalı, paralellər aparmağı, düzgün
məntiqi nəticə çıxarmağı bacarmalıdır”, - deyir. Ələlxüsus da, xarici
dilləri və kompüteri bilməyin zəruri olduğunu dönə-dönə
vurğulayır. Bütün tələbələr Baba müəlimin ədəbinə, səliqə-
səhmanına, intellektual səviyyəsinə qibtə edir. Hərdən zarafatla
deyir ki, jurnalistlər 45 yaşdan sonra tədrislə məşğul olsa daha
yaxşıdır. Arı hər güldən-çiçəkdən bir təam toplayıb bəhrə verdiyi
kimi, jurnalist də 20-25 ildə topladıqlarını gələcək nəslə ötürsə
yaxşıdır.
Filologiya elmləri namizədi Baba Maqsudoğlu tənqidlə də,
ədəbiyyatşünaslıqla da, jurnalisttika ilə də paralel şəkildə məşğul
olur. Bəzən dövrü mətbuatda siyasi şərh yazıları ilə də çıxış edir.
Onun “Abdulla Şaiqin bədii nəsri” (1999) monoqrafiyası
şaiqşünaslığa yeni töhfədir. “Qalacaqdır dünyada” (2001) kitabı isə
filoloq və jurnalist tələbələr üçün qiymətli mənbədir. Professor
Zaman Əsgərli “İddiasız tənqidçi - ziyalı” yubiley məqaləsində
yazır: “Ömrünün yarım əsrinə yetişən Baba Maqsudoğlu öz
mühitinin layiqli ziyalılarından biridir. Ədəbi mətbuatı həvəslə və
mütəmadi izləmək, təzə çapdan çıxan bədii əsərləri, elmi-tənqidi
kitabları, teatr tamaşalarını daxili bir ehtiyacla izləmək, onların
haqqında məqalə, resenziya yazmaq, fikir söyləmək, ədəbiyyat
xadimləri, yazıçı və şairlərlə ünsiyyətdə olmaq istəyi onun yalnız
peşə-sənət borcundan deyil, ilk növbədə canından, mayasından
gəlir...”.
Özü barəsində danışmağı sevməyən bu insan cəmiyyətimizdə
264
mövcud olan neqativ halları qorxmadan, heç kəsdən çəkinmədən
qələmə alır. Öyrənmişdim ki, o “Hekayədən romanədək” monoq-
rafiyası və bir publisist kitabın üzərində işləyir. Əlbəttə, günümüzün
reallığı ilə müqayisədə çətin, məsuliyyətli işlərdir. Digər tərəfdən
pedaqoji və jurnalistik fəaliyyəti. Biz müəllimimiz, jurnalist
həmkarımıza ədəbiyyatımızın təbliğində cəmiyyətimizdə baş verən
mənfiliklərə qarşı mübarizədə iti, kəsərli yazılar yazmağı, güm-
rahlıq və möhkəm cansağlığı arzu edir, kiçik bir yazı ilə mənəvi
borcumuzu yerinə yetirmiş oluruq.
Cəmilə
“525-ci qəzet”
265
Həsən Seyidbəyli yaradıcılığı haqqında
ilk tədqiqat əsəri
Həsən Seyidbəyli Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində nasir,
ssenarist, kinorejissor, ictimai xadim kimi tanınır. O, çoxşaxəli
yaradıcılıq fəaliyyətində həmişə xalqın, ədəbiyyatın milli təəs-
sübkeşi olub. Ziyalı-vətəndaş mövqeyi, cəmiyyətdə müşahidə etdiyi
neqativ halları aradan qaldırmaq istəyi yazıçının bədii əsərlərində
dolğunluğu ilə öz əksini tapıb. Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti
tarixində ikinci ömrünü yaşayan Həsən Seyidbəyli yaradıcılığı
filologiya elmlləri doktoru, Azərbaycan müəllimlər İnstitutunun
əməkdaşı Baba Babayevin bu günlərdə çapdan çıxmış “Həsən
Seyidbəylinin bədii nəsri” monoqrafiyasında genişliyi ilə ədəbi
ictimaiyyətə çatdırılmışdır.
Sənətkarın yaradıcılığına ilk dəfə elmi araşdırma həsr
edildiyindən müəllif məsələyə çox ciddi yanaşmışdır. Tədqiqatçı
yaradıcı insanlara xitabən haqlı olaraq bildirir ki, bu cür sənətkar
haqqında az yazılıb. Ona görə də müəllif çalışıb ki, yazıçının bütün
yaradıcılığını önə çəksin, hərtərəfli təhlil verə bilsin. Həsən
Seyidbəyli gözəl hekayələr və novellalar ustasıdır. Baba müəllimin
fikrincə, Həsən Seyidbəylinin süjet qurmaq, yaddaqalan obraz
yaratmaq, söz demək məharəti çox güclü olmuşdur.
Kitabda ədibin “İki müavin”, “Qığılcımlar”, “Qiymətli
damcılar”, “Vəfalı it və oğru pişik” hekayələrində bu cəhətə xüsusi
diqqət yetirilir.
Həsən Seyidbəyli hekayələrinin mövzusu beynəlmiləlçilik ru-
hunda olsa da, obrazlar milli xarakterlidir. Müəllifin fikrincə Həsən
Seyidbəyli hekayələri ilk baxışda konfliktsiz süjet xətti təsiri
bağışlasa da, güclü dinamizmə malikdir.
Azərbaycan ədəbiyyatının və kino yaradıcılığının inkişafında
müstəsna xidmətləri olan Həsən Seyidbəylinin ədəbi-bədii nəs-
rindən bəhs edən kitabın redaktoru akademik Bəkir Nəbiyevdir.
Dövrün ədəbi prosesi və aktual problemləri baxımından təhlilə cəlb
olunan bu kitab gənc alim və tədqiqatçılar üçün çox faydalıdır.
Rəhman Salmanlı,
f.ü.f.doktoru “Azərbaycan” qəzeti
266
“Qalacaqdır dünyada” - oxucuların yadında
qalacaq kitab
Bu günlərdə “Nurlan” nəşriyyat-poliqrafiya müəssisəsində filologiya
elmləri namizədi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Baba
Maqsudoğlunun “Qalacaqdır dünyada” adlı yeni kitabı çapdan
çıxıb. Qeyd edək ki, bu, müəllifin “Abdulla Şaiqin bədii nəsri”
monoqrafiyasından sonra sayca ikinci kitabıdır.
Müəllifin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən biri ədəbi tənqid
yönündə çalışmaqdırsa, digəri də jurnalist kadrların hazırlanması ilə
məşğul olmaqdır. Bu nöqteyi-nəzərdən də alim ikinci kitabında
tənqidi məqalələri ilə yanaşı, jurnalistikanın operativ-informativ,
analitik və bədii-publisistik janrlarına aid yaradıcılıq nümunələrini
daxil edib.
Kitabda diqqəti çəkən məqamlardan biri də əsərlərin
oxunaqlılığının mövzuya və məzmuna uyğun dəyişməsidir. Ayrı-
ayrı nəsr əsərlərinin poetikasından bəhs edən “Sənətkarlıq
məharəti”, “Gözəllik və təbiət aşiqi” kimi məqalələrin mütaliəsi
nisbətən ağırdırsa, lirik-psixoloji üslubdakı “Həmişəcavan şair”,
“Bağışla, Allahım, bizi bağışla”, “Ayrılıq bir dənizmiş”, “Neyləyim,
şeirlə dərd söyləyirəm” və başqa yazılar oxucunu cazibə dairəsinə
çox tez salır. Kitabda Qarabağ müharibəsində həlak olan iki gəncin
döyüş meydanındakı qəhrəmanlıqlarından bəhs edən “İki məzarlı
şəhid” və “Fənər işığmda” oçerklərini də həyəcansız oxumaq olmur.
Son illər Milli Dram teatrın səhnəsində oynanılan Elçinin
“Mənim sevimli dəlim”, “Diaqnoz-D”, Bəxtiyar Vahabzadənin
“Özümüzü kəsən qılınc” pyesləri haqqında yazılan resenziyalar da
oxucuların maraqla oxuyacaqları məqalələrdəndir.
Yazıçı Afaq Məsudla, tənqidçi, Yazıçılar Birliyinin katibi Arif
Əmrahoğlu ilə aparılan “Varis” və “Tanrı cəzasını çəkənlər” başlıqlı
müsahibələr də kəsb etdikləri məzmuna, narahatlıq doğuran
məqamları əhatə etdiklərinə görə peşəkarlıqla görülən işin nəticəsi
kimi dəyərləndirilə bilər. “Qalacaqdır dünyada” kitabında xalq şairi
Səməd Vurğunla, mərhum akademik Ziya Bünyadovla bağlı
xatirələr, Nəbi Xəzrinin “Atilla haqqında ilk nəğmə” poeması
Dostları ilə paylaş: |