Microsoft Word musfiq ramazanov docx
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
İnformasiya sistemləri menecmenti 69 Zəruri materialların (Material Requirements Planing, MRP) planlaşdırılmasını daxil edən materialların və güclərin planlaşdırılması, Müəssisənin fəaliyyətinin operativ idarə edilməsi. Qeyd olunan planlaşdırma sahəsinin hər birinin öz məqsədi var. Strateji planlaşdırmadan operativ idarə etməyə keçidlə əlaqədar olaraq məqsədlər onların konkretləşdirilmə- sinin dərəcəsinə görə dəyişilir. Beləliklə, planlaşdırmanın hər bir səviyyəsi başqa- larından aşağıdakı parametrlər üzrə fərqlənir: - planın məqsədi üzrə (hədəfi ), - vaxta görə, - planın əhatə səviyyəsi üzrə İnformasiya texnologiyalarının tətbiqi və müəssisənin informasiya mühitinin inkişafının planlaşdırılması həmin ümumi prinsiplərə və metodlara əsaslanır. Belə ki, bir çox hallarda informasiya texnologiyaları tə- min edən proseslərə aiddir, onda onlar üçün strateji planlaş- dırma, güclərin və materialların planlaşdırılması əsasdır. Qeyd edək ki, informasiya texnologiyaları və müvafiq vasitələr çox tez inkişaf edir və ona görə də bu sfera üçün məhz strateji (uzunmüddətli) planlaşdırma olduqca mühüm mərhələdir. Strateji biznes-plan bu ən yaxın bir neçə il (adətən, iki ildən on ilədək) ərzində şirkətin həll etmək istədiyi əsas hədəflərini və vəzifələrini müəyyən edən plandır. Bu, inkişaf planıdır. Orada təsvir edilmişdir ki, müəssisə öz gələcəyini (məhsul, bazarlar və s.), həm də qarşıya qoyulmuş məqsədlərə çatmağın əsas yollarını necə görür? Ən müxtəlif aspektləri (marketinq, maliyyə, istehsal və texniki) hesaba alan uzunmüddətli proqnozlar strateji planlaşdırmanın əsası kimi xidmət edir. Öz növbəsində, strateji plan bir sıra başqa planların, məsələn, marketinq planının, satış planının, maliyyə İnformasiya sistemləri menecmenti 70 planının (büdcənin), istehsal planının, yeni investisiya planının uzlaşmasını və əlaqələndirilməsini təmin etməlidir. Strateji biznes-plan toplanmış informasiyanı saxlayır. Onda yalnız ümumiləşdirilmiş göstəricilər öz əksini tapır və onlara aiddir: məhsulun əsas qrupları üçün bazar tələbatının qiymətləndirilməsi dəyər və yaxud natural ifadədə istehsalın və satışın ümumiləşdirilmiş həcmləri, dövriyyənin və müəs- sisənin mənfəətinin artırılması. Məhz bu plan müəssisənin məqsədlərini təsvir edir, eyni zamanda, daha aşağı səviy- yələrin planları kimi onlara çatmağın yollarını konkretləşdirir. Marketinq, maliyyə və istehsal informasiyasını istifadə edərək, strateji plan marketinq və maliyyə şöbələrinin, istehsal bölmələrinin və konstruktor-texnoloji idarələrin (xidmətlərin) səviyyəsində planlaşdırma üçün istifadə edilən planlaş- dırmanın sonrakı mərhələlərinin ümumi çərçivələrini müəy- yən edir. Beləliklə, məhz strateji plan korporativ planlaş- dırmanın bütün sisteminin məqsədli istiqamətini təmin edir. Zəruri materialların planı (Material Requirements Plan, MRP) özü ilə əsas istehsal planında (ƏİP) göstərilmiş müddətlərdə və miqdarlarda hazır məhsulun istehsalının təmin edilməsi üçün zəruri olan (komplektləşdiricilərin, detalların, xammalın) materialların istehsalı və tədarüklərin planını verir. Zəruri materialların planı detallaşdırmanın yüksək səviyyəsi ilə xarakterizə edilir: materialların və müddətlərin miqdarı (satın alınmışlar və ya müəssisənin daxilində istehsal edilmişdir) hər bir material, komplektləşdirici məmulatlar üçün müəyyən edilir. Məmulatın strukturuna daxil olan hər bir material üçün zəruri materialların formalaşdırılması prosesində anbar ehtiyatının artırılmasına tələbat müəyyən edilməlidir. Məqsəd-zamanın müəyyən anında vəziyyətə görə lazım olan miqdarda lazım olan materialın alınmasını təmin etməkdir (ya İnformasiya sistemləri menecmenti 71 istehsal tapşırığı, ya da kənardan alınmış materiala sifariş vasitəsilə). Zəruri materialların planı tutulandan sonra onun mövcud olan resurslara uyğunluğu təhlil edilməlidir: zəruri materialların planının real yerinə yetirilməsi üçün müəssisə kifayət qədər güclərə malikdirmi? Bu proses zəruri güclərin planlaşdırılması adlanır. Bu halda güc altında zamanın müəy- yən dövrünə görə işlərin həcminin yerinə yetirməyin istehsal sisteminin imkanı başa düşülür. Güclərin idarə edilməsinin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, materialların planlaşdırılması həm iyerarxiya səviyyəsində, həm də müəyyən vaxt dövründə müəssisədə olan resurslarla müqayisə edilməlidir. Əgər resurslar yetərincədirsə, onda zəruri materialların planı icra edilməyə qəbul edilə bilər. Əgər bu belə deyilsə, onda zəruri materialların planına uyğun olaraq gücləri ya gətirmək, ya da planın özünə düzəliş etmək lazımdır. Qeyd etmək lazımdır ki, güclərin planlaşdırılması və qiymətləndirməsinin vəzifəsi nəinki zəruri materialların planı ilə əlaqədardır, həm də daha yüksək səviyyələrin planlaş- dırılması üçün zəruridir. 5.2. İnformasiya sistemlərinin strateji planlaşdırılmasının əsasları Hər bir müəssisənin qarşısında duran məqsəd və vəzifələrin yüksək səviyyədə təmin edilməsi üçün informasiya sistemlərinin formalaşması və inkişafı istiqamətində strateji planlaşdırmanın zəruriliyi yaranır. Belə ki, strateji pers- pektivdə müəssisənin qarşısına qoyduğu tapşırıqların həllinin təminatı üçün nəzərdə tutulmuş informasiya sisteminin müəssisədə formalaşdırılması və inkişafı informasiya sistem- lərinin inkişafına və istifadəsinə, təşkilatın öz sahəsində strateji məqsədlərə yönəldilmiş uzunmüddətli planlaşdırmanı Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|