Microsoft Word tez son25. 10. 09. doc

 

9

3. Trakeobronşial temizlik (sinir kas hastalıkları, yelken göğüs, larinks travması, pnömoni, 

solunum yetersizliği). 

4. Yapay solunum gerektiren durumlar (çeşitli nedenlerden kaynaklanan solunum 

yetmezlikleri). 

Entübasyonda Kullanılan Araç ve Gereçler: 

Entübasyon işlemine başlamadan önce gerekli malzemenin hazır ve çalışır durumda 

olduğunun kontrolü şarttır. Bu amaçla bulundurulması gereken malzemeler; endotrakeal 

tüpler, tüp balonunun şişirilmesi için enjektör, tüp stilesi, laringoskop, aspiratör, maske ve 

ventilasyon olanağı (ambu balonu, anestezi makinesi vs.), oksijen kaynağı ile anestezik ve acil 

ilaçlardır

(2)

. Ayrıca özel durumlarda (zor entübasyon düşünülen vakalarda, servikal 

immobilizasyon, morbid obezite vs.) özel laringoskop (videolaringoskop gibi), tüp ve 

bronkoskop gerekebilir. 

Entübasyonun Fizyopatolojik Etkileri ve Komplikasyonları: 

Trakeal entübasyonun fizyopatolojik etkileri, travmatik veya mekanik komplikasyonları kadar 

önemlidir. Bu etkiler hemen her sistemde görülebilir ve bazıları çok zararlı sonuçlar verebilir. 

Kardiyovasküler Sisteme Etkileri; 

Yüzeyel genel anestezi altında yapılan trakeal entübasyon sırasında öksürme, ıkınma, hipoksi 

ve hiperkapni olmasa da laringoskopi ve tüpün trakea içine yerleştirilmesi sırasında taşikardi 

ve kan basıncında yükselme olmaktadır. Anestezinin derinleştirilmesi bu etkileri azaltmakta 

veya tamamen ortadan kaldırmaktadır. Kalp hızındaki artış yaklaşık 20 atım/dk, kan 

basıncında yükselme; sistolik basınçta 50 mmHg, diastolik basınçta 30 mmHg dolayında 

olup, bu değişiklikler laringoskopi ile başlamakta, 1-2 dk içinde maksimuma ulaşmakta ve 

5dk sonra da çoğunlukla laringoskopi öncesi değerlere inmektedir. Taşikardi dışında, 

ekstrasistol ve prematüre ventriküler atımlar görülebilmektedir. Bu etkiler normal, sağlıklı 

kişide sorun yaratmazken, hipertansif ve iskemik kalp hastalığı olan kişilerde tehlikeli olabilir. 

Laringoskopi ve entübasyona alınan kardiyovasküler yanıt, bu işlem sırasında laringeal ve 

trakeal dokuların uyarılmasına bağlı olarak sempatik ve sempatoadrenal aktivitede refleks bir 

artış sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu istenmeyen etkileri ortadan kaldımak için; derin anestezi 

uygulaması, topikal anestezi (direkt veya trakeal sprey, lidokain inhalasyon veya gargarası), 

işlemden birkaç dakika önce intravenöz lidokain, sempatoadrenal yanıtı önleyen 

vazodilatatörler  α ve β adrenerjik blokerler, prekürarizasyon, alfentanil ve fentanil gibi 

ilaçların verilmesine benzer önlemler alınabilir. 

 

---

 

10

Solunum Sistemine Etkileri: 

Hipoksi ve Hiperkapni: Entübasyon işlemi sırasında oluşabilecek hipoventilasyon, apne, 

obstrüksiyon, solunum kaslarında spazm gibi nedenlerle ve işlemin süresine göre, kan gazı 

değerlerinde değişik derecelerde bozulma olmaktadır. Özellikle indüksiyondan önce oksijen 

verilmeyen hastalarda kısa sürede PaO

2

 düşmektedir. Apne süresince PaCO

2

’de yükselme 

olmaktadır. Ancak normal ve preoksijenasyon sırasında hiperventile edilmiş kişilerde bu 

sorun ortaya çıkmamaktadır. 

Diğer Etkiler: Solunumda direnç artışı, laringeal ve bronşiyal spazm, solunum kaslarında 

spazm olabilir. Üst solunum yollarının devre dışı kalması sonucu kuru ve soğuk gazların 

inspire edilmesiyle mukozalarda kuruma, kabuk teşekkülü ve siliyer aktivitede bozulma 

olmaktadır. Bu da özellikle 1 saatten uzun süren girişimlerde, postoperatif pulmoner 

komplikasyonlarda artışa yol açabilir. 

İntrakraniyal Basınç Değişikleri 

Laringoskopi ve entübasyon işlemi direkt etki ile veya hipoksi, solunum yollarında 

obstrüksiyon, süksinilkolin kullanımı, inhalasyon anestezikleri, ketamin kullanımı, arteriyel 

ve venöz basınçlarda artma gibi dolaylı nedenlerle intrakraniyal basıncı artırır. Bu durum 

özellikle, venöz basıncın çok yükselip, arteriyel basıncın daha az yükseldiği durumlarda, 

beynin kanlanmasını bozarak tehlikeli olabilir. İntrakraniyal basınç artışı, tümör veya yer 

kaplayan bir kitle nedeniyle intrakraniyal basıncı önceden yüksek olanlarda daha fazla 

olmaktadır. Bu durumda zaten yetersiz olan kan akımı iyice bozulur. İntrakraniyal basınç 

artışını en aza indirgemek için, anesteziyi derinleştirmek, nondepolarizan kas gevşeticileri 

kullanmak ve yeterli gevşeme sağlanıncaya kadar beklemek gerekir. 

İntraoküler Basınç Artışı 

Laringoskopi ve entübasyon sırasında; öksürme, ıkınma ve solunum yolu obtrüksiyonunun 

neden olduğu venöz basıç artışı, süksinilkolin kullanımı, hipoksi ve hiperkapni gibi nedenlerle 

intraoküler basınç artmaktadır. Özellikle süksinilkolinin intraoküler basıncı artırıcı etkisi 

önemlidir. Mekanizması tam olarak bilinmemekle birlikte, eksternal kaslardaki fasikülasyon 

ve kontraktür ile koroidal damarların geçici dilatasyonuna bağlanmaktadır. Bu etkisi 

nedeniyle delici göz yaralanmaları  sırasında süksinilkolinden kaçınılmalıdır.  İntraoküler 

basınç artışı, süksinilkolinden önce nondepolarizan bir kas gevşetici verilmesi, larinks ve 

trakeanın topikal olarak anestetize edilmesi, beta bloker verilmesi ile önlenebilir. 

Sindirim Sistemine Etkileri 

Balonlu bir tüp, mide içeriğinin aspirasyon riskini ortadan kaldırırken, entübasyon işleminin 

kendisi veya bu sırada kullanılan ilaçlar aspirasyon riski yaratmaktadır. Hava yollarının 

---

 

11

koruyucusu olan öksürük refleksi, gerek topikal, gerek genel anestezi, gerekse kas gevşemesi 

ile deprese veya elimine olmaktadır

(2)

. 

 

Trakeal Entübasyonun Komplikasyonları:  

Entübasyon Yapılırken 

- Dişler, dudaklar, farinks, larinks ve nazal direkt travma 

- Servikal vertebra fraktürü veya subluksasyonu 

- Orbital travma 

- Mediastinal amfizem 

- Retrofaringeal abse ve travma  

- Gastrik içerik veya yabancı cisim aspirasyonu 

- Özofagus entübasyonu 

- Bronşial entübasyon 

- Temporomandibular eklemde subluksasyon 

Entübasyon Süresince 

- Tüpün daralması veya tıkanması; 

•

 

Dışarıdan (ısırılma, ucunun trakea duvarına dayanması) 

•

 

Tüpün kendinden (kırılma, balonun herniye olması) 

•

 

Tüpün içinden (sekresyon, kan doku parçası) 

- Tüpün hastayı rahatsız etmesi 

- Trakea ve bronş rüptürü 

- Mide içeriğinin aspirasyonu 

- Tüpün yer değiştirmesi 

- Yumuşak dokuda ülserasyon, kanama, ödem, enfeksiyon 

- Beslenme güçlüğü 

Ekstübasyon sırasında 

- Ekstübasyon güçlüğü 

- Glottik hasar 

- Trakeal kollaps 

- Hava yolu obstrüksiyonu (larenks spazmı veya ödemi) 

- Bronkospazm 

- Mide içeriği ve yabancı cisim aspirasyonu 

- Kardiyak arrest 

---