Mövzu “Sosial iş nəzəriyyəsi və təcrübəsi-1” fənninin predmeti, məqsədi və vəzifələri
Yüklə 3,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6.2. Qruplarla sosial iş metodu Qruplarla sosial iş metodu bütövlükdə kliyentlər qrupu (ailə) ilə, həmçinin qrupda ayrılıqda hər bir üzvlə işi nəzərdə tutur. Bu halda, insan fəaliyyətinin müxtəlif sahələri öyrənilir ki, yaranan problemlərin və çətinliklərin daha səmərəli həllinə kömək edilsin. Qrupla iş oxşar problemli çətinliklərin daha səmərəli həllinə kömək edilsin. Qrupla sosial işlə bağlı bir neçə nəzəriyyə mövcuddur: Sahə nəzəriyyəsi qrupa müəyyən məqsədləri və qrupdaxili vəziyyətdən asılı olaraq dəyişən maraqları olan fərdlər toplusu kimi baxır. Sosial mübadilə nəzəriyyəsi qrup kontekstində biheviorizmin bir neçə ideyalarından istifadəni irəli sürür. 129 Sosial sistem nəzəriyyəsi kiçik qruplarda sosial sistemin öyrənilməsini, onların daxili ənənələrinin möhkəmləndirilməsini və sistemin öz əhatəsinə uyğunlaşdırılmasını təklif edir. Sosial işdə qrup metodları kimi sosiologiyadan götürülən bir sıra metodlardan da istifadə edilir. Anket sorğusu bioqrafik məlumatların, rəylərin, sosial quruluşların, sərvət meyllərinin, şəxsi keyfiyyətlərin üzə çıxarılması üçün istifadə olunur. Anket özündə problemin əsas mahiyyəti ilə məntiqi surətdə bağlı olan suallar toplusunu birləşdirir. Sosiometriiya – qrupda şəxsiyyətlərarası emosional münasibətləri qiymətləndirmək, qrup fəallığının yalnız zahiri emosional qatını təhlil etməyə imkan verən testdir. Sosiometrik prosedur nəticəsində sosiometrik matrisa (cədvəl), qrupda şəxsiyyətlərarası münasibətləri göstərməyə imkan verən sosioqram tərtib edilir, qrup birliyinin sosiometrik əmsalı hesablanır. Referentometriya – qrup üzvlərinin referentliyini (əhəmiyyətliliyini), həmçinin qrupda şəxsiyyətlərarası seçim motivini göstərmək üçün istifadə edilir. Kommunikometriya – şəxsiyyətlərarası münasibətlər sisemində qrup iştirakçılarının hər birinin yerini müəyyən edir. Xüsusi qrup metodlar da vardır ki, onlar nəinki sosial psixoloji hadisələrin tədqiqi, diaqnozu və modelləşdirilməsini, həmçinin onların optimallaşdırılmasını və inkişafını təmin edir. İşgüzar oyunlar – peşəkar fəaliyyətin maddi və sosial məzmununu canlandırır, yaxud bu və ya digər praktik fəaliyyət üçün xarakterik olan münasibətlər sistemini modelləşdirir. Sosial davranışın modifikasiyası insanın qeyri-adi mühitə adaptasiyasına imkan verən yeni həyat vərdişləri və bacarıqlarını tərtib edir. 130 Sosial-psixoloji treninq – qrupda ünsiyyətliliyi inkişaf etdirmək məqsədilə tətbiq edilən fəal psixoloji iş metodlarıdır. Qrup işi o zaman səmərəli olur ki, həyat mövqelərinə, ideologiyalarına, mədəniyyət və təhsilə, cins, yaş, sağlamlıq və sosial vəziyyətə, əmək vərdişlərinə, mədəni xidmət maraqlarına, fərdi-psixoloji xarakterə aid çətin problemləri və məsələləri olan insanların könüllü surətdə birləşdiyi qrupda həyata keçirilir. Qrupla sosial iş sosial vəzifə və həyat situasiyalarına və fərdin məkanına istiqamətlənir. O, qrupun köməyi ilə şəxsi problemləri həlletmə bacarığının genişlənməsini təklif edir. İcmada sosial iş (mikro-sosial mühitdə sosial iş) – bir ərazidə yaşayan və ümumi problemləri olan fərdlərə, qruplara, kollektivlərə peşəkar köməyi nəzərdə tutur. Bu zaman aşağıdakı əsas metodlardan istifadə edilir: Sosial diaqnostika Sosial proqnoz Mikrososial mühitin sosial planlaşdırılması Sosial terapevtik iş Ərazi özünüidarə sisteminin inkişafı Mikrososial mühitdə xeyirxah aksiyalar İcmada praktik iş İcmada sosial işdə başlıca məqsəd regional mütəxəssislərin fəaliyyəti üçün təşkilat bazası və kooperasiya yaradılmasına, həmçinin əhalinin müxtəlif qruplarının fəallaşmasına nail olmaqdır. Yüklə 3,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|