Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
338 Vətəndaş Cəmiyyəti və Media-nın Rolu siqnalını verərək, 1-ci fəsildə müzakirə olunduğu kimi, və nəticə eti- barı ilə dürüstlüyün təmin edilməsi, şəffafl ığın artırılması və cavab- dehlik və məsuliyyətin təkmilləşdirilməsi yolunda öz ölkəsindəki və beynəlxalq təşəbbüslərə dəstəyin səfərbər edilməsi QHT fəaliyyətinin əhəmiyyətli hissəsidir. Bu cür maarifl əndirmə oyadan fəaliyyətin əsas məqsədi ölkədaxiıli TSİ təşəbbüslərinin həyata keçirilməsinin gündəmdə olan uzun müddətli proses olduğunu göstərmək və ictimaiyyətə və cəmiyyətə də bu məsələnin onlar üçün də vacib olduğunu aşılamaq- dır. QHT-lər özlərinin maraqlı tərəf kimi fəallığından və “adını çək və utandır”strategiyalarından spesfi k məsələlərə və ya pozuntulara birbaşa təsir etmək üçün vasitə kimi uğurla istifadə edirlər. •
o cümlədən, tədqiqat mərkəzləri,universitetlər və tədqiqat institutları vasitəçilik və körpü rolunu da oynaya bilər. Bu mənada,Cenevrədəki Si- lahlı Qüvvələr üzərində Demokratik Nəzarət Mərkəzi (DCAF) və BŞ on il ərzində iki əsas aparıcı mayak rolunu oynamışdır və analizlər,hesabatlar və təlim kursları və seminarları vasitəsilə parlament üzvlərinin bilik və bacarıqlarının artmasına hədsiz dərəcədə kömək etmişdir. Latın Ame- rikasında, Orta və Şərqi Avropa ölkələrində, 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəlində çoxlu sayda vətəndaş cəmiyyəti qrupları, bu ölkələrdə yeni seçilmiş mülki hökümətlər özlərinin silahlı qüvvələrini yenidən qurmağa başladığı zaman mühüm dialoq rolu oynamışlar. Bu dialoqlar ilkin olaraq silahlı qüvvələri izolyasiyadan çıxardı və vətəndaş cəmiyyətləri, seçilmiş rəsmilər və hərbi komanda strukturları arasında peşəkar fi kir mübadiləsinə imkanlar açıldı.Ümumiyyətlə, xüsusilə də, gövrək və keçid dövrü yaşayan ölkələrdə,hökümətlə( əsasən də müdafi ə strukrurları ilə),hökümətə laqeyd və ya ona əks olan cəmiyyətin müəyyən sektorları arasında vasitəçilik etmək üçün, daha çox vətəndaş cəmiyyəti fi qurları masa arxasına gətirilməlidir. •
və VCT-ları, təhlükəsizlik sektorunda islahatlarla məşğul olmaq və qabaqçıl idarəçilik islahatları aparmaq üçün tələb olunan uğurlu metodologiyaları,təcrübə və vərdişləri olan geniş institutlaşmış və fərdi ekspertlər qrupu yaratmışlar. Məsələn, QHT-lər ordu ilə hərbi ehtiyatların təhlükəsizlik tədbirlərinin artırılması ilə bağlı işləyir,silahları işarələmək və izləmək proqramları hazırlamaq məsələləri üzrə məsləhətlər verir və münaqişədən sonrakı dövrdə tərksilah, demobilizasiya və reinteqrasi- ya proqramlarında əhəmiyyətli rol oynayırlar. Bu cür geniş təcrübə və
339 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu insan resursları bu kitabın ll-ci hissəsində ifadə olunmuş narahatlıq do- ğuran spesifi k hərbi-xarakterli problemlər üçün səhti olsa da, bu bilik və bacarıqlar hökümətlər və ya hökümətlər arası təşkilatlar üçün korrupsi- ya risklərini və müdafi ə sektorunun zəif nöqtələrini aradan qaldırmağa yönəlmiş təşəbbüsləri gücləndirmək üçün potensial istifadəyə açıqdır. Dərin TSİ təcrübələr toplusu, həmçinin, mühüm qabaqcıl idarəçiliyin təmin edilməsinə yardım edir və müdafi ə sektorunun idarəetməsinin bir sahəsində xüsusi biliklərin tətbiq edilməsinə kömək edir. Lakin, bu təcrübədən və texniki bacarıqdan, məsələn,parlamentdəki dinləmələrdə məhdud istifadə edilsə də, bu resurslardan istifadə lazımınca deyil. Hər iki tərəfdən inamsızlıq və məhdud resurslar üzərində humanitar, insan hüquqları və inkişaf xarakterli QHT-lər üçün rəqabətli prioritetlər də köməkedici amillərdir. •
əsas töhvələrindən biri pozuntuları və ya hərbi güc işlətmək haqda qərar vermə ziddiyyətlərini açıqlamaqdan başlamış- həm münaqişəyə müdaxilə etmək, həm də hərbi əməliyyatlar aparmaq baxımından- uyğunsuz,səmərəsiz və bəzən qeyri qanuni hərbi idarəetmə,silah alqi- satqısı və ixrac praktikalarına qədər məsələləri əhatə edən tədqiqat və “korrupsiya bəlası” (Fəsil1)reallığını sənədləşdirməkdir. İctimaiyyət və hökümətin bu məsələləri dərk etmələrini yaxşılaşdırmaq üçün vətəndaş cəmiyyətləri və media uyğun cavabların hazırlanmasında imkanlar ya- radır. Dürüstlüyün təmin edilməsi və müdafi ə sektorunda korrupsiyanın azaldılması üzrə yeni yanaşmalar və strateji variantlar təmin etməyə ça- lışan, analitik proqramlar hazırlayan QHT-lər və tədqiqat institutlarınn işləri bu cür tədqiqatlarla sıx bağlıdır. Bu cür işlər qabaqcıl təcrübələrin dünyanın müxtəlif bölgələrində müqayisəsini,proqram təklifl əri hazır- lanmasını və siyasi dəyişim üçün praktiki təklifl əri əhatə edir. •
hökümətlər tərəfi ndən proqram qəbul olunan kimi,QHT-lər də, həmçinin “nəzarətçi komissiya” kimi mühüm rola malik olurlar-bura proqramın yerinə yetirilməsini monitorinq etmək və hər hansı baş verə biləcək çatış- mamazlıq və uğursuzluq olarsa cavabdehliyə çağırmaq daxildir. QHT-lər, xüsusilə də, ölkə və beynəlxalq insan hüquqları təşkilatları,məsələn Am- nesty İnternational və Human Rights Watch, təhlükəsizlik qüvvələrinin və ordunun fəaliyyətini monitorinq etməkdə, onların insan hüquqlarına və ya beynəlxalq humanitar qanunlara hörmət etmələrini təmin etməkdə mühüm rola malikdirlər.
Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|