Ramiz Mehdiyev demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən
Yüklə 5,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
676 Ramiz Mehdiyev
Demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən
yaların dialoqunu yarada bilər. Geosiyasi mövqeyi, tarixi xü- susiyyətləri və ənənələri nəzərə alınmaqla, məhz Azərbaycan belə bir sosial-mədəni layihənin bazisi kimi çıxış etməyə qadirdir. Bu qəbildən olan təşəbbüslər Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin islamofobiya meyillərinə qarşı birlikdə mü- barizə aparmaq təklifi ilə səsləşir. “Biz indi sivilizasiyalar arasında dialoq haqqında çox danışırıq, amma əslində, real həyatda bunun əksini görürük. Onu görürük ki, müxtəlif öl- kələrdə dini zəmində ayrı-seçkilik halları artır, islam dininə mənsub olan insanlara münasibət bəzi hallarda lazımi sə- viyyədə deyil və bu dini ayrı-seçkiliyə heç cür yol verə bil- mərik. İndi biz qloballaşmadan söhbət açırıq, sivilizasiyalar arasında dialoqdan söhbət açırıq, demokratik dəyərlərə daha da sürətlə yiyələnirik. Belə olan halda, biz hər hansı zəmində – dini, yaxud da ki, milli zəmində ayrı-seçkiliyin olması, ya- xud da hansısa dinin nümayəndələrinə mənfi münasibət gös- tərilməsi ilə heç cür barışa bilmərik. Mən əminəm ki, İslam Konfransı Təşkilatı ölkələrinin birgə səyləri nəticəsində biz bütün bu məsələlərə dair öz mövqeyimizi bildirəcək, öz sözümüzü deyəcəyik. Ümid edirəm ki, birgə fəaliyyətimiz, müştərək işimiz bizi narahat edən bütün məsələlərə aydınlıq gətirəcək və onların qarşısı alınacaqdır” 1 . Azərbaycan mühüm geoiqtisadi məkandır və bunun ak- tuallığı təkcə külli miqdarda neft və qaz ehtiyatlarının olma- sında, respublikamızdan keçən nəqliyyat arteriyalarında de- yil, həm də Şərqi Avropa ölkələri ilə sıx iqtisadi əlaqələr qu- rulmasına imkan yaradacaq mühüm boru kəmərlərinin (Odessa-Brodı, Konstansa-Triyest) mövcudluğu və perspek- tivdə yeni boru kəmərlərinin çəkilməsi ilə şərtlənmişdir. Bu,
1 İslam Konfransı Təşkilatının (İKT) üzvü olan ölkələrin Xarici İşlər Nazirləri Şurasının 33-cü sessiyası. Bakı, 20.06.2006, AzərTAc.
677 4‐cü fəsil
Milli demokratik tranzitin dilemmaları XXI əsrin əvvəlində dünyada təhlükəsizlik arxitekturasının formalaşmasında Azərbaycanın iştirakı üçün təməl yaradır, çünki sirr deyil ki, enerji ehtiyatlarına malik olmaq dövləti- mizin öz xarici siyasətinin həyata keçirilməsi üçün ona əlavə dividendlər verir. XXI əsr geoiqtisadiyyatında Azərbaycanın iştirakının əsas seqmenti tədricən qloballaşma proseslərinə qoşulmaq və bu yolla milli iqtisadiyyatı təkmilləşdirməkdir. Eyni zamanda, bu cür layihələr Qazaxıstanın, perspektivdə isə, ola bilsin ki, Türkmənistanın da nefti və qazının Avropa bazarına çıxarılması üçün aktualdır. Bu isə qiymətlərin və qıtlığın yüksək olduğu bir dövrdə Xəzər regionunu karbohid- rogenlərin mühüm ixracçısına çevirəcəkdir. Regional baxımdan Azərbaycan özünün siyasi və iqtisadi lider mövqeyini təmin etmişdir. Qarşıdakı illər üçün əsas məqsəd bu mövqeləri daha da təkmilləşdirməklə, Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinə nail olmaqdır. Azərbaycan siyasi sabitlik yaranmış ölkədir, iqtisadi göstəricilərə görə isə respublika dünyada lider mövqeyi tutur. Ekspertlərin hesab- lamalarına görə, “Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqlarından çı- xarılan neftin Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac boru kəməri ilə nəql edilməsinin başlanması 2009-cu ildə dövlət büdcəsinə əlavə 5,6 milyard ABŞ dolları (neftin bir barrelinin qiyməti 50 ABŞ dolları götürüldükdə), 2010-cu ildə isə 11,8 milyard dollar gəlir gətirəcəkdir. Rəqabət Qabiliyyətinin Öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Mərkəzin məlumatlarına görə, Azərbaycan 120 ölkə arasında 64-cü yerdədir. Həmin siyahıda Rusiya 62- ci, Gürcüstan 84-cü, Ermənistan isə 86-cı yerdədir. ABŞ senatoru R.Luqarın təbirincə desək, Azərbaycan siyasi baxımdan “məsul demokratiya” yaratmağa müvəffəq olmuşdur, bu isə ölkəmizdə dövlətçiliyin sabit və səmərəli inkişafına kömək edir.
678 Ramiz Mehdiyev
Demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən
Şübhə yoxdur ki, ABŞ ilə qarşılıqlı münasibətlər Azər- baycanın milli xarici siyasətinin prioritet istiqamətidir və bu münasibətlər milli mənafelər nəzərə alınmaqla yeni məzmun- la dolğunlaşmalıdır. Ölkələrimiz arasında yaranmış müttəfiq- lik münasibətləri və strateji tərəfdaşlıq bundan sonra da Azərbaycanın müstəqilliyinin möhkəmlənməsinə, regional siyasətin mühüm subyekti kimi dünya səhnəsinə çıxmasına kömək etməlidir. Bu qarşılıqlı münasibətlər XXI əsrin yeni təhdidlərinə qarşı birgə mübarizə aparmaq səylərimizi və cari yüzilliyin təhlükəsizlik arxitekturasının formalaşmasında Azərbaycanın fəal iştirak etmək arzusunu əks etdirir. Bunun- la yanaşı, Azərbaycan demokratik inkişaf, seçki prosesləri, vətəndaş cəmiyyətinin, müstəqil mass-medianın formala- şması, silahlı qüvvələrin təkmilləşdirilməsi məsələlərində ABŞ-la sıx əməkdaşlıq edir. Həmin məsələlərin bütün komp- leksi xarici siyasətin çoxvektorluluğunu qoruyub saxlamaqla ölkəmizin Avratlantik məkana inteqrasiya xəttinin ifadəsidir. Bu o deməkdir ki, hər bir vektor özlüyündə bizdən ötrü qiy- mətlidir. Bəzi tərəfdaşlarla əməkdaşlığın başqalarına qarşı fəallaşdırılması “müasir aləmdə beynəlxalq münasibətlərin təbiətinə artıq uyğun gəlməyən “Böyük oyun” geosiyasət məcrasında həyata keçirilən cılız davranış xətti olardı” 1 . Azərbaycan beynəlxalq və regional təşkilatlarda fəal siyasəti bundan sonra da davam etdirməlidir. Prezident İlham Əliyev bu sahədə strateji istiqaməti mahiyyət etibarilə belə ifadə etmişdir: “Azərbaycan regional əməkdaşlıq məsələ- lərində iştirakına özünün xarici siyasətinin çox mühüm elementi kimi baxır”. Hərbi-siyasi sahədə Azərbaycan həm NATO çərçivəsində, həm də İraqda koalisiya qüvvələrinin
1 С.Лавров. Подъем Азии и восточный вектор внешней политики России, журнал “Россия в глобальной политике”, 2006, №2, март-апрель. Yüklə 5,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|