fərqindəsənmi? 5) Hansısa şeiri oxuyarkən “Kaş ki
bunu mən yazardım” dediyin oldumu heç? 6) Ana
və Ramilin anası... Hansı fərqi görürsən? 7) Ədəbiyyat
səni qazandı, ya sən ədəbiyyata elə layiq idin? 8)
Kim(lər) və nə(lər) üçün var olmağın şərtdir? 9)Bu
ömrü məcburi yaşayırsan? Ya belə də olmalıydı?
10) Gün gələr ki... O hansı gündür? Və ruhun
səndən küsərkən dincliyini harda, kimdə və necə
tapır? 11) Özündə ən çox bəyəndiyin və ən çox
bəyənmədiyin cəmi iki xarakterini de . 12) Elə bir
sual oldumu ki, gözləyirdin, amma mən onu sənə
vermədim?
Ramil bütün sualları sırf şəxsi obrazının,
“mən”inin təqdiminə həsr edib. Cavabında isə
anasını, dostlarını və ədəbiyyatı çox sevən, 35
yaşında özünün dili ilə desək, müəyyən uğurlara
imza ata bilən (fəxri fərman, AYB-nin və Dünya
Türk Yazarlar Birliyinin üzvü, prezident təqaüdçüsü),
darıxan, küsən, həyatdan şikayətlənən günümüzün
şairi portretini yaratmağa can atıb. Mənə elə gəldi
ki, cavablar suallardan deyil, suallar cavabların
əvvəlcədən düşünülmüş mətnindən doğub. Arada
R.Rövşən, E.Mirzəbəyli, Z.Mehdisoy,G.Ümid kimi
şeir yazmaq istədiyini desə də, öz qələminə də
inanır və düşünür ki, yazdıqları həqiqi poeziyadır...
Ramilin şeirləri müsahibəsinin davamı kimi
əks-səda verir. “Özü ilə söhbət”də onu düşündürən
suallarla şeirlərində yenidən rastlaşırıq. “Sən
yoxsan”, “Bir ana sığalı”, “Bu şəhər özü də yetimdir”,
“İkimizin şeiri”, “Sərçələr öləndə ağlar”, “Bir az
da darıxmaq kimi”, “Gedirik”...
Ramilin şeirlərini ilk dəfə idi ki, oxuyurdum.
Ola bilər ki, onun kədəri, hiss və duyğuları şeir
mətni üçün uyarlı olsun. Amma bu hiss və
düşüncələrin təqdimindəki şablon, tanış, ənənəvi
üslubda özünüifadə “şeirdə yeni nəfəs” axtarışımızdan
yan keçdi. Onun şeirlərində poetik yaşantılardan
daha çox, sadəcə şeir yazmaq, şair olmaq həvəsinin
ilham pərisinə yalvarışlarını, ilham pərisinin isə
ona laqeydliyini, etinasızlığını sezdik. Yetkin bir
müəllifin yox, ilk qələm təcrübələrini orta məktəbdə
ədəbiyyat müəlliminə təqdim edən daha gənc bir
həvəskarın qələminə uyğun şeirlərini oxuyası olduq:
Sən də mənim üçün dur, qalx ayağa,
Qoymayaq sevinsin bu zalım iflic.
Yanağım arx açdı göz yaşlarıma,
Ana da balasın ağladarmı heç?!
Dur, qurbanın olum, qucaqla məni.
Sıx köksünə yenə ağsaç balanı.
Ömür karvanına il gərəkdirsə,
Fədadır ömrümün geri qalanı...
Və ya:
Sən elə bilirsən, yaşamaq asan.
Ölməksə nə qədər çətindi sənsiz?!
Hardan biləsən ki, sənin yoxluğun
Mənim varlığıma xətmdi sənsiz...
Yaxud:
Min tişədən keçir ömür,
Heykəl gəlib, büt gedirik.
Acımamış xəmir kimi,
Ha yapılsaq, küt gedirik.
Daha sonra jurnalın “Şeir vaxtı” adlı poeziya
səhifələrini vərəqlədim. Elçin Mirzəbəyli, Günay
Ümid, Azər Nəsibli, Afət Viləşsoy, Samirə Ab -
dullazadə, Vəli EFE, Adilə Nəzərin təqdim etdiyi
şeirlərdə “görəsən, nə qədər poeziya tapacam?” –
sualının nigarançılığı ilə Elçin Mirzəbəylidən
başladım:
İçimə yıxıldım hər vurduğunda...
Dedilər...
Fələyin silləsi çatmır.
Ya rəbb, sən saldığın pilləkənlərin
Nədənsə...
Sonuncu pilləsi çatmır.
Verdiyin dünyadı...
Evdi, eşikdi...
Bu nə dar qəbirdi, nə dar beşikdi?
Ürəyim onsuz da dəlik-deşikdi,
Qorxma, at, alnımın gülləsi çatmır...
Birinci və sonuncu misralarda poeziya var və
şeir az-çox bu misraların sərhədində duruş gətirə
bilib. Müəllif bəyan etmək istədiyi kədərini “sillə-
pillə-güllə” qafiyələnməsinə təslim etdiyi üçün
şeirin içdən doğuşu hiss olunmadı. İkinci misradakı
“dedilər”, beşinci misradakı “nədənsə” sözlərindən
sonra qoyulan 3 nöqtə isə mənanın yanlış ifadəsi
və qrammatik pozuntu halı kimi izah edilməlidir.
Birincidə iki nöqtə, ya tire, ikincidə isə vergül
işarəsi qoyulmalı idi.
Elçin Mirzəbəylinin “Ulduz”un bu sayında çap
olunan “Adını yaz, get”, “Mən sənə Tanrının
əmanətiyəm”, “Ölüm şütüyür”, “Qayıtmayasan”,
“Göyü göydələnlər olan şəhərim” şeirləri elə həmin
4
I
ULDUZ
№10 (569) oktyabr 2016
I
5
sayda işıq üzü görən “Variasiya” şeiri ilə müqayisədə
çox zəif və qeyri -poetik görünür. “Variasiya” isə
poetik yaşantının elə poetik də inikasıdır:
İlahi!
İlahi, kimdi bu adam-
Tanrı əzabıdı, Tanrı payıdı?
Qoymadı torpaqla, daşla danışım.
Deyir, Yer üzündə dərd havayıdı...
Dur gedək...
Böcəklə, quşla danışaq...
Dur gedək, küləklə danışaq bir az.
Sarılaq bir eşqin budaqlarına...
Dur gedək, çiçəklə danışaq bir az.
Ətri təslim olsun dodaqlarına...
Üfüqdə ümidlər bizi gözləsin.
Dan yeri bir sirli baxışa dönsün.
Səmada buludlar bizi gözləsin...
Sıxaq, ovcumuzda yağışa dönsün.
Yağsın Yer üzünün günahlarına,
Yağsın bu dünyanın sabahlarına...
...Nə səsim duyulur...
Nə dualarım
Yetişmir kimsənin qulaqlarına...
İlahi, de, hardan atılım indi,
Gəlib düşə bilim ayaqlarına?
Jurnalın Günay Ümid səhifəsində təsvir olunan
bütün detallar, bütün hiss və duyğular poeziya
ovqatlıdır. Şair gözündən, şair sözündən keçib gələn
poetik mənzərələrdə həm də müəllifin özünəməxsus
üslubunu tuta bildik. “Ayaqların gedişinin dilində
sərbəst şeir pıçıldayırdı yolların qulağına, mən
susurdum”, “Gedərkən hıçqıran addımlarının taqqıltısı
şair bağrımı deşib qanadan nidaydı”, “Dilaltı
dərmanımla heca-heca əriyir adın”, “Nə vaxt ki
“Çıx, gəl!” yazmaq istəyirəm, mürəkkəbim bitir...”,
“Otağın yaxasından asılan pəncərə” və s. deyimləri,
misraları assosiativ şeirin yeni çalarlı nümunələrindən
xəbər verir.
İçimi yumruqlamaqdan
Göyərib taqətimin qolları,
Qələmimə söykənib yorğunluğum...
Hər aprel gələndə
Bu şeiri yenidən doğur susqunluğum.
Özü ilə mübarizənin nə gözəl şeiriyyəti (İçimi
yumruqlamaqdan Göyərib taqətimin qolları ), nə
gözəl yorğunluq (Qələmimə söykənib yorğunluğum),
nə gözəl susqunluq (Bu şeiri yenidən doğur
susqunluğum)...
Günay Ümidin şeirlərindən yadımızda çoxlu
şeirli yaşantı mənzərələri qaldı:
Masanın üstündəki varağın
Fikirli sətirləri
İllərdir yazıb qurtara bilmir səni.
* * *
Qonşu qızı
Qıvırcıq leyla
Xəzərin sahilində üzüb,
Üzdü hamımızı bu yay
Minib gedəndə Əzrayılın qayığında.
İndi məhləmizin tən ortasında
Yekə bir mağar qurulub-
Uşaqlığımızın öldüyü yerdə.
* * *
Otaqda var-gəl edən səssizlik
Heç cür qovub çıxara bilmir
Sənsizliyi otaqdan...
* * *
Çarpayımda oturan yorğunluq
Başını dizlərinə alıb
“ya sus, ya da danışma”
Deyə düyünləyir sözlərimi.
Gecə hisslərimdə gecələyir...
Gözlərim də
Qapaqlarını örtüb üstünə
Çoxdan yatıb...
Bircə yuxum oyaqdı.
Səni mənə gətirsin deyə...
* * *
Niyə oturmusan sönmüş sobanın dizi altında?
Qaldır başını, dostum,
Sən üşüyən adam deyilsən.
Hələ çöldə Novruz tonqalı yanır.
Ümidlərimizə bayram arzuları geydirmişik.
Qismətimizin qapısına hələ papaq atacağıq.
Hələ xəyallarımız bayram sovqatı gətirəcək bizə...