Xxxv fəsil İctimai elmlərdə fənn proqramları Ümumi hissə a Giriş

müzakirə edir
yarıdan çoxunu
müzakirə edir
edir
Məzmun
ardıcıllığına
əməl edir
0-1
0 Bal –bir
məsələdən digərinə
ardıcıllıqla keçmir
-------------
1 Bal – məsələləri
ardıcıllıqla müzakirə
edir
Təhlil və
tənqidi
düşüncə
qabiliyyəti
nümayiş
etdirir
0-2
0 Bal – yalnız
faktlara diqqət
yetirir, konkret
düşüncə
qabiliyyətini
nümayiş etdirməyi
bacarmır
1 Bal – bir-iki
məsələni təhlil edir
və onlara
münasibətdə öz
mövqeyini əks
etdirir
2 Bal
Şagird materialda
verilmiş məsələləri
müzakirə edir, onlarla
əlaqədar öz
mövqeyini əks etdirir
Əyani
vasitələrdən
istifadə edir
0-1
0 Bal – Əyani
vasitələr mövcud
deyildir və yaxud
cüzidir
----------------
1 Bal –məruzəyə
rəngarəng əyani
vasitələr əlavə
olunmuşdur
Aydın və rəvan
danışır
0-1
0 Bal – aydın
danışmır, fikir ifadə
etməkdə çətinlik
çəkir
1 Bal – aydın danışır,
nitqi rəvandır
Qoyulmuş
suallara cavab
verir,
öyrənilmiş
məsələləri
bildiyini
nümayiş
etdirir
0-1
0 Bal – auditoriya
tərəfindən qoyulmuş
suallara
ümumiyyətlə cavab
vermir.
1 Bal – suallara
adekvat cavab verir,
bilik və təhlil
qabiliyyəti nümayiş
etdirir
Vaxt limitinə
əməl edir
0-1
0 Bal – vaxt limitinə
əməl etmir
1 Bal - vaxt limitinə
əməl olunmuşdur
Nəticə/nəticələr
çıxarır
0-1-2
0 Bal –nəticə çıxara
bilmir/qeyri-adekvat
nəticə/lər çıxarır
1 Bal
Müəyyən nəticələr
çıxarır, lakin onları
əsaslandıra bilmir
2 Bal – maraqlı
nəticələr çıxarır,
onların sosial-iqtisadi
kontekstini
aydınlaşdırır və
əhəmiyyətli amillərin
təhlili əsasında izah
edir, mülahizə maraqlı
və inandırıcıdır

---

Standartla uyğunluq – yekun  tapşırığı XI sinfin coğrafiya standartının ikinci nəticəsinə
uyğundur:
XXXVI Fəsil
İbtidai pillədə fənn kompetensiyaları
IV Sinif
Mülki müdafiə və təhlükəsizlik (hərəkətin təhlükəsizliyi)
Standart
İstiqamətlərə əsasən ilin sonunda nail olunası nəticələr:
Şəxsi təhlükəsizliyin təminatı
Fövqəladə vəziyyətlərdə təhlükəsiz
davranışın əsasları
Təh.IV.1.
Şagird təhlükəsiz hərəkət
qaydalarından istifadə edə bilər.
Təh.IV.2.
Şagird əhalinin çox olduğu
yerlərdə və səhra şəraitlərində təhlükəsiz
davranış qaydalarına əməl edə bilər.
Təh.IV.3.
Şagird qeyri-adi şəraitdə
təhlükəsiz davranış əsaslarını təsvir edə bilər.
İlin sonunda nail olunası nəticələr və onların indikatorları

---

İstiqamət: şəxsi təhlükəsizliyin təminatı
Təh.IV.1. Şagird təhlükəsiz hərəkət qaydalarından istifadə edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:

Yol hərəkəti qaydalarını tanıyırsa;

Konkret vəziyyəti yol hərəkəti qaydalarına uyğunlaşdıra bilirsə.
Təh.IV.2. Şagird insanın çox olduğu yerlərdə və səhra şəraitlərində təhlükəsiz
davranış qaydalarına əməl edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:

Müxtəlif qeyri-sabit üst qatlarda (məs.: suda, buz üzərində və s.) təhlükəsiz hərəkət etmə
qaydalarını sadalaya bilirsə;

İctimai nəqliyyatda və ya başqa insan çox olan yerlərdə təhlükəsiz davranış qaydalarını
sadalaya bilirsə;

Səhra şəraitlərində hərəkət etmək üçün zəruri əşyaları, onların təyinatını sadalaya bilirsə
və onlardan istifadə etmək qaydalarını bilirsə.
İstiqamət
:
fövqəladə vəziyyətlərdə təhlükəsiz davranışın əsasları
Təh.IV.3. Şagird qeyri-adi şəraitdə təhlükəsiz davranış əsaslarını təsvir edə
bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:

Yad mühitdə hərəkət etməyin və ya yaşamağın mümkün təhlükələrini sadalaya bilirsə;

Konkret mühitə uyğun olaraq təhlükəsiz davranış qaydalarını təsvir edə bilirsə.
Proqramın məzmunu

---

IV sinif üçün məcburi məzmun məsələlərinin siyahısı
(Aşağıda sadalanan məsələlər bu sinif üçün ayrılmış bütün məzmunun 60%-ni təşkil edir).
İctimai nəqliyyatda, attraksionlarda və qeyri-ordinar şəraitdə təhlükəsizlik: təhlükəsizlik
qaydaları: metroda, avtobusda, nəqliyyat dayanacaqlarında, attraksionlarda, şəhərdə
istiqamətlənmə, yad şəxslərlə münasibətlərdə, qeyri-ordinar (qeyri-adi) şəraitdə davranış
qaydaları və s.
Yollarda təhlükəsizlik: yol hərəkəti qaydaları və nişanları; svetoforlarda və yol
nizamlayıcılarında işarələrə əsasən hərəkət qaydaları. Velosipedlə hərəkət zamanı təhlükəsizlik.
Uşaq qruplarının hərəkəti qaydaları və s.
Qeyri-sabit üst qatlarda (suda, bataqlıqda, buz üzərində və s.) təhlükəsizlik:
Üzmək, su üzərində istirahət üsulları, hərəkət, yaxud insan boğularkən, buzun davamlılığı
göstəriciləri, buz üzərində hərəkət qaydaları, donmaqdan özünü müdafiə və s. üzrə təhlükəsizlik
qaydaları.
Turist qabiliyyət-vərdişləri: qrupun formalaşdırılması. Təşkilati hazırlıq, marşrutun
müəyyənləşdirilməsi; turistin ləvazimatları; arxa çantası və kəndir; düşərgələrin təşkili; yürüş
zamanı təhlükəsizliyin təminatı; istiqamətin məğzi. Üfüqün müəyyənləşdirilməsi növləri;
kompas, yerində istiqamətlənmə; yürüşə çıxmış qrupun hərəkəti; maneələri dəf edərkən sığorta
və özünü sığorta; ərzaqlar və qab-qacaq; ocaq qalamaq, yarış zamanı yemək hazırlamaq.

---